Als er één categorie bedrijven verantwoordelijk is voor innovatie in Nederland, dan zijn het wel de startups. Omdat Innovation Origins altijd op zoek is naar relevante innovaties is er alle reden het complete Nederlandse startup-ecosysteem een keer goed in beeld te brengen. Op basis van datasets van StartupDelta zijn we bij alle provincies langs gegaan. In 14 afleveringen, gepubliceerd tussen 24 december 2018 en 7 januari 2019, geven we een overzicht van het startup-ecosysteem in Nederland. De serie is gemaakt door de journalisten van coöperatie PitchProducties, in opdracht van Innovation Origins. Vandaag: Noord-Brabant. Lees hier de andere afleveringen van deze serie (voor zover reeds gepubliceerd).
De provincie waar het licht nog altijd brandt en waar gezelligheid geen tijd kent: Noord-Brabant. Wie weet is deze provincie wel de beste plek in Nederland om een startup van de grond te krijgen. Er wordt volop geïnvesteerd in nieuwe ondernemingen, er zijn volop incubators en accelerators (waarvan HighTechXL wel de bekendste is) en er wordt in verschillende steden een zo gunstig mogelijk klimaat gecreëerd om jonge startups te laten groeien. Er zijn vele kansrijke initiatieven, maar toch valt hier ook nog een hoop winst te behalen.
De start-up-stad: Eindhoven
Wanneer men aan Brabantse start-ups denkt, wordt er vaak en voornamelijk aan Eindhoven gedacht. Deze stad met campussen als de High Tech Campus Eindhoven (HTC) en de Brainport Industries Campus (BIC) is een motor van de Brabantse startup industrie. “Wanneer bedrijven hun onderneming commercieel naar de markt willen brengen, zitten ze bij ons het best op hun plek,” aldus Paul van Son, marketing manager bij de HTC. “Er zijn nu 45 tot 50 start-ups hier gevestigd,” vertelt hij. Een deel daarvan zit in de pas geopende High Tech Plaza, naar eigen zeggen de grootste startup-hub van het land en de plek waar veel HighTechXL-alumni hun eerste stappen richting markt zetten.
“Er is hier hele specifieke kennis.”
Eindhoven is volgens Van Son een perfecte plek om technologische start-ups van de grond te krijgen. “Omdat hier de Technische Universiteit zit, ontstaan er veel kleine bedrijfjes. Er is hier hele specifieke kennis.” Daarnaast zijn er ook verschillende multinationals gevestigd in de stad, denk aan ASML, Philips, Intel en NXP. De startups kunnen leren van de grote bedrijven, en andersom. “Startups zijn veel sneller en flexibeler met innovaties dan de grote bedrijven. De grote bedrijven hebben weer veel kennis en een groot netwerk. Het is daarom geen kwestie van ‘tegen elkaar opboksen’, maar juist een kwestie van ‘van elkaar leren’,” aldus Van Son.
In onderstaande kaart, op basis van data van StartupDelta, zijn alle start-ups weergeven die zijn opgericht in Noord-Brabant na 2005. Deze bedrijven hebben 2-50 werknemers. Zoals duidelijk zichtbaar wordt zijn ze verspreid over heel de provincie maar ligt het zwaartepunt wel in de steden, voornamelijk Eindhoven. Zoem in voor de details. (ontbreekt jouw startup? Laat het ons weten)
Brabantse samenwerking
De High Tech Campus is naar eigen zeggen ‘de slimste vierkante kilometer van Nederland’. Eindhoven biedt veel innovatiemogelijkheden. Van alle financiering gaat 71% naar Eindhoven, blijkt uit onderzoek van StartupDelta. Maar Brabant is groter dan alleen Eindhoven. Hoewel de stad zichzelf duidelijk profileert als dé startup-stad wordt er ook op veel andere plekken in de provincie geïnvesteerd in jonge ondernemingen. Zo bestaat er sinds afgelopen jaar het samenwerkingsprogramma Braventure. Deze alliantie richt zich specifiek op startups in Brabant en werkt samen met de universiteit van Tilburg en de Technische Universiteit Eindhoven, verschillende hogescholen, de provincie Noord-Brabant, en een aantal bedrijven die zich richten op de bevordering van startups en innovatie.
[learn_more caption=”Meer over innovatieve campussen in Brabant”]
Lees hier ook onze serie over innovatieclusters (campussen) in Brabant.
- GATE2 CAMPUS AEROPARC GILZE-RIJEN
- GROW CAMPUS ‘S-HERTOGENBOSCH
- GREEN CHEMISTRY CAMPUS BERGEN OP ZOOM
- BRAINPORT INDUSTRIES CAMPUS
- PIVOT PARK OSS
- HIGH TECH AUTOMOTIVE CAMPUS HELMOND
- TU CAMPUS EINDHOVEN
- HIGH TECH CAMPUS EINDHOVEN
[/learn_more]
Een van de financierende en investerende organisaties die innovatie in Brabant willen bevorderen, is de BOM: de Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij. De BOM helpt startups wanneer zij ondersteuning nodig hebben in hun beginfase. Ook bestaat er het Brabant Startup Fonds (BSF). Beiden investeren ze in de ontwikkeling van jonge bedrijven in de gehele provincie, waarbij de BOM het BSF na de vroege fase opvolgt.
De fondsen hopen met hun investeringen ook andere geldschieters te verleiden tot financieringen in latere stadia. Er is veel onderlinge samenwerking: “Wat de ondersteuning van startups betreft is er sprake van Brabantbreed met elkaar optrekken,” aldus Bram van den Hoogen, marketing communications manager bij de BOM. En dit werpt zijn vruchten af. “Brabant gaat uit van eigen kracht. De groeicijfers van de economie lagen in 2018 op 3,7 tegenover landelijk gemiddelde van 3,2.” Eindhoven steekt daar met 4,9% nog weer verder bovenuit.
Bron: CBS
De Brabantse gemoedelijke gezelligheid lijkt in de onderlinge samenwerking merkbaar. Er wordt gezamenlijk hard aan de weg getimmerd om startups van de grond te krijgen. Door middel van informatie, evenementen en financiering wordt het klimaat zo vruchtbaar mogelijk gemaakt. “Veel jonge ondernemers lopen tegen dezelfde problemen en uitdagingen aan. Het is zonde als iedereen individueel hetzelfde wiel probeert uit te vinden. Door onderlinge uitwisseling, het vragen van hulp en door samenwerking komt uiteindelijk iedereen verder,” aldus Denise van Eekere, projectleider van Brabant Start, een platform voor alle starters in de provincie, dus ook voor startups.
“Het is zonde als iedereen individueel hetzelfde wiel probeert uit te vinden.”
“Brabant is een economisch sterke provincie met een ‘eigen DNA’ en eigen onderscheidende sectoren,” aldus de woordvoerder van Bert Pauli, gedeputeerde Economie en Internationalisering bij de provincie. Zeker wanneer een startup zich richt op de medische (technologische) industrie, is Brabant de aangewezen plek om zich te vestigen. “In absolute aantallen wordt de lijst aangevoerd door de HTSM ondernemingen,” vertelt Van Den Hoogen namens de BOM. Dit zijn bedrijven die zich richten op technologie in de brede zin. “Op de voet gevolgd door life sciences en software.” Hier vallen ook start-ups onder die zich richten op medische technologie.
Bron: Presentatie StartupDelta Noord-Brabant
Nadelen in het zuiden van het land
Toch heeft het volgens Paul van Son, van de High Tech Campus, ook een nadeel om in Brabant gevestigd te zijn: “Wanneer een startup uit het buitenland naar Nederland gaat kijken, kijken ze vaak eerst naar Amsterdam.” Als de ondernemers Eindhoven niet kennen, en ze ook niet hierover ingelicht worden, worden er kansen gemist.
Gerda Geerts, van startup HoCoSto stipt nog een ander nadeel van Brabant als vestigingsplaats aan: “Op het moment dat we echt willen doorgroeien zou het kunnen dat we verhuizen.” Haar bedrijf was winnaar bij de Brabant Startup Awards en is gevestigd in het westen van de provincie, in het dorpje Achtmaal, tegen de Belgische grens. “Logistiek is het niet altijd handig om hier te zitten. Als we echt willen uitbreiden of als we nieuw, hoog opgeleid personeel willen aantrekken, wordt dat hier in het buitengebied toch een beetje lastig,” aldus Geerts. Er rijden geen treinen naar Achtmaal en het is in de toekomst dan wellicht toch gemakkelijk om de activiteiten naar de stad toe te verplaatsen.
“Wanneer een startup uit het buitenland naar Nederland gaat kijken, kijken ze vaak eerst naar Amsterdam.”
Wel is Geerts te spreken over de evenementen die worden georganiseerd in de provincie: “Natuurlijk zijn er in Amsterdam meer startup-events, maar er zijn er ook genoeg in Brabant. Het is makkelijk om hier een podium te krijgen als jonge onderneming.” Wel pleit zij voor een betere begeleiding nadat alles van de grond is gekomen. Volgens haar wordt er te veel waarde gehecht aan financiële prognoses, en is er een gevaarlijk gat waar bedrijven kunnen invallen, na de eerste opstart. “Zeker wanneer je een nieuw product op de markt wilt brengen is het lastig. Investeerders willen eerste zekerheid voordat ze instappen.”
Hierdoor kunnen startups niet gemakkelijk experimenteren en lopen veel bedrijven uiteindelijk vast. Dit is echter niet alleen in Brabant een probleem, het is iets wat in heel Nederland anders geregeld zou moeten zijn volgens Geerts. Jonge startups kunnen dan in de toekomst nog beter voet aan de grond krijgen in het zuiden van het land, zich verder ontwikkelen en de provincie uiteindelijk nog meer doen bloeien.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
