9.058 nieuwe coronadiagnoses in Kroatië, 17.047 in Finland, 23.817 in Ierland, 26.200 in Denemarken, 27.796 in België, 39.570 in Portugal, 50.126 in Griekenland, ruim 218.000 in het Verenigd Koninkrijk. In Italië nog duizend stuks meer en in Frankrijk testten maar liefst 332.252 positief. Weekcijfers? Nee. Dit zijn dagstanden. De Omikron-variant is los in Europa, en hoe.
Niks lijkt deze nieuwe dominante coronavirusvariant te kunnen deren. Waar de oorspronkelijke variant, Alpha en Delta nog konden worden geremd door vaccinaties, lockdowns of testcapaciteit, lijkt het in de eerste week van het nieuwe jaar wel alsof er een volslagen nieuwe pandemie is ontstaan. Een nieuwe pandemie met nieuwe spelregels die nog niemand echt kent.
Lang verhaal kort: nog nooit kregen zoveel mensen Covid-19 als nu. Nog niet opgelopen? Dat is een kwestie van tijd. We krijgen het allemaal. Als dit ‘mildere’ virus zich zo razendsnel blijft verspreiden, is het zomaar mogelijk dat we aan de vooravond van de endemische fase van de coronacrisis staan.
Terug naar het hier en nu. Een ding staat als een paal boven water: Omikron is heel erg besmettelijk. Zo besmettelijk dat de wekelijkse coronakaart van Europa nagenoeg onbruikbaar is geworden.
Nieuwe spelregels, nieuwe visuals
Niet alleen de oude legenda van de Europese kaart piept en kraakt, ook de heatmap met de weekcijfers op middellange termijn biedt nauwelijks meer een referentiekader. Om deze nieuwste ‘curve’ die we moeten platmaken goed te visualiseren, zijn de cijfers uit de afgelopen zes weken uit 14 landen gepakt. Let vooral ook op de volgorde en hoe deze ‘ranglijst’ nu bijna volledig andersom is.
Niet te stoppen
Overal waar Omikron dominant wordt, gaan de cijfers door het plafond. Begin december begon dit in het Verenigd Koninkrijk en Denemarken. Daarna volgde Zuid-Europa. Zweden, Finland, Nederland, België en Kroatië lijken de volgende landen te worden waar de dagrecords elkaar blijven verpulveren. Alleen de Duitsers en de Noren lijken hun besmettingscijfers enigszins onder controle hebben. Centraal-Europa, dat in november juist het toneel was van een kolossale Delta-golf, lijkt nog even gevrijwaard van die nieuwe Griekse letter.
De weekkaarten van medio november, december en nu, verschillen als dag en nacht. Op de onderstaande sliders is te spotten hoe Delta het leven van Oostenrijkers en Tsjechen zuur maakte afgelopen herfst en hoe Zuid-Europa overduidelijk beter raad weet met de vorige variant, die inmiddels een bedreigde virussoort is geworden in veel landen.
Hoog water voor lage landen
Het allerergste Omikron-leed lijkt Nederland en België (nog) even bespaard te blijven in de eerste week van 2022. Maar ook hier is de kentering al merkbaar in de cijfers. Zelfs de bijna-lockdown van Nederland kon niet voorkomen dat een dagrecord positieve tests gemeld werd door het RIVM. Donderdag werd deze opnieuw verbroken met ruim 34.000 nieuwe gevallen.
Ondertussen zijn in België de ogen vooral gericht op Brussel en de Omikron-olievlek die zich vanaf daar gestaag richting de rest van het land verspreidt. Op de onderstaande schuifkaart, is een vergelijking met de slotweek van 2021 te zien.
Beter laat dan nooit
Gaat er dan helemaal niets goed? Zeker wel! Nederland is inmiddels de snelste boosterprikker van Europa en meldt zich sinds deze week in de continentale middenmoot. Het duurde bijna vier maanden, de oversterfte liep op naar de hoogste van West-Europa, maar nu lijkt de boostercampagne los. In de prikrace is de inhaalslag heel duidelijk te spotten aan het einde. Genoeg voor de Europese top is het echter nog niet, aangezien ook andere landen aan het opschalen zijn en al sinds oktober volop aan het boosterprikken zetten zijn.
Bijna twee jaar…
Hoewel het er op de weekkaarten allemaal kleurrijk en acuut uitziet, is een pandemie in praktijk voor een individueel persoon voornamelijk vrij saai. Toch zitten we al wel bijna twee jaar lang in deze lange pandemiemarathon, die hopelijk wordt afgesloten met Omikron. Weekkaarten vertellen het verhaal van een week in de tijd. Deze nieuwe reeks cumulatieve coronakaarten blikt nog veel verder terug. Sinds het begin. De slotkaart van deze week toont het aantal coronameldingen sinds het begin van de crisis op subnationaal niveau.
In de Finse regio Pohjois-Karjala werd gedurende de hele pandemie slechts 1,7 procent van de bevolking positief getest op corona. Nergens in Europa was de kans zo klein om in de voorbije twee jaar een coronabesmetting op te lopen. Montenegro heeft met 28,5 coronagevallen op 100 inwoners de hoogste cumulatieve incidentiecijfers van het continent. Ook Tsjechië, Noord-Engeland en Slovenië zitten ver boven het moyenne.
De jaren 2020 en 2021
De drie cumulatieve kaarten met de Lage Landen uit de episode van afgelopen week zijn hier terug te zien. Het voordeel aan deze nieuwe variant is dat de gegevens na bijna 24 maanden pandemie niet zo snel meer zullen veranderen. Tenzij Omikron natuurlijk rare plannen heeft…
Eerdere afleveringen van Corona in Europa lees je hier
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
