Aan iedere managementtafel valt de zinsnede wel eens: de stip op de horizon. Als je het gemiddelde MT-lid vraagt die stip op de horizon letterlijk te visualiseren dan wordt meestal een beeld beschreven van een horizon met een ondergaande zon en een lange rechte weg richting die zon. Alsof je in de USA op de snelweg door Mojave Desert de zon tegemoet rijdt.
Liever een kronkelpaadje
Er zijn twee problemen met dat beeld: de rechte weg en de uiteindelijke stip op die horizon. Om maar met die weg te beginnen: op lange rechte wegen gebeurt meestal niet zoveel. Daar zit geen funk, geen spanning, geen uitdaging in, behalve de uitdaging om niet van de weg af te geraken.
In een zakelijke context kan je best in een rechte lijn van A naar B, maar dat typeert een saaie, voorspelbare context. In organisaties waar gelachen mag worden, waar spannende dingen gebeuren, waar een kick in zit, gaat de weg nooit lineair. Innovatieve organisaties zien de weg van A naar B als een schitterend kronkelpaadje waarbij je uiteindelijk best bij C uit kunt komen.
Het tweede probleem is de stip op de horizon zelf. Bij de meeste organisaties betekent die stip namelijk meer omzet, meer klanten, meer vestigingen, meer export, meer, meer, meer… De stip op de horizon betreft negen van de tien keer een groeiscenario. Eerlijk is eerlijk, dat past niet meer helemaal bij de tijd van nu. Wat mij betreft is de stip op de horizon dan ook passé.
Naar de horizon of naar de maan?
Zelf visualiseer ik een uitdagend toekomstbeeld liever als een raket die naar de maan vliegt. Een mooi inspirerend startpunt is dan de iconische Moon-speech van John F. Kennedy uit 1962.
”We choose to go to the moon. We choose to go to the moon in this decade and do the other things, not because they are easy, but because they are hard, because that goal will serve to organize and measure the best of our energies and skills, because that challenge is one that we are willing to accept, one we are unwilling to postpone, and one which we intend to win, and the others, too.”
We doen de dingen niet omdat ze makkelijk zijn, maar omdat ze moeilijk zijn, aldus Kennedy. Kijk, daar zit uitdaging in.
Door niet te praten over een stip aan de horizon, maar een reis naar een hemellichaam, verandert direct je blikveld. Je gaat dan niet naar een punt vooruit, maar naar een punt in de hoogte. Daardoor ga je letterlijk groter denken.
Zoals Ramses Shaffy in zijn liedje Sammy zo mooi zingt: ‘Hoog Sammy, kijk omhoog Sammy, want daarboven lacht de maan‘, steeds met de klemtoon op hoog. Wanneer je omhoog kijkt gebeurt er iets in je lijf: er ontstaat optimisme en energie. Wanneer je omhoog kijkt gebeurt er simpelweg meer dan wanneer je vooruit kijkt. Omhoog zit de impact.
Wanneer je de stip op de horizon transformeert in een raketreis naar de maan, vormt de raket zelf ook een fijne metafoor. Het laat zien dat je niet zomaar ergens komt, maar dat je iets nodig hebt om omhoog te geraken. Iets met vuur, iets met pit, iets dat vlamt en power heeft. Ik vraag aan de managementtafel dan ook niet alleen naar welke maan zij willen vliegen, maar vooral ook wat er in hun raket zit.
Planet B
Maar de belangrijkste reden waarom ik liever praat over een maanreis dan een stip op de horizon, is vanwege het perspectief op onze planeet. Wanneer je het hebt over de stip op de horizon dan blijf je op onze eigen aardbol en ben je niet bewust van het effect op die aardbol. Wanneer je je denkbeeldig verplaatst door ons heelal, krijg je opeens een ander beeld van onze eigen aardbol.
Het is iets waar onze topastronaut André Kuipers keer op keer weer op wijst: “Dan kijk je vanuit de ruimte naar die prachtige, kleurrijke aarde en tegen het zwarte heelal is het net alsof het in elkaar schrompelt. Alsof het een levende cel is met een dun membraantje en dan besef je ‘dit is alles’. Als we het verknallen, kunnen we nergens heen. Er is geen planet B. We kunnen misschien een paar mensen op Mars rond laten lopen, maar dat is niet de oplossing voor de mensheid”.
Inclusiever denken
Het ruimtelijke perspectief van André Kuipers dwingt ons om nederig te zijn en voorzichtig om te gaan met de wereld waarop wij allen leven.
Niet praten over een stip op de horizon maar een raketreis naar de maan brengt dus een verantwoordelijkheid met zich mee. Bij het impact-denken past ook het in kaart brengen van de impact van jouw ideeën en toekomstdromen op de planeet. Groter denken betekent ook inclusiever denken. Kijk omhoog en kijk vanuit die hoogte weer terug naar het hier en nu. Dan zie je zo een blauw-groene stip op de horizon vanuit je raketraampje verschijnen, een stip die er écht toe doet.
Over deze column:
In een wekelijkse column, afwisselend geschreven door Eveline van Zeeland, Derek Jan Fikkers, Eugène Franken, Katleen Gabriels, PG Kroeger, Carina Weijma, Bernd Maier-Leppla, Willemijn Brouwer en Colinda de Beer probeert Innovation Origins te achterhalen hoe de toekomst eruit zal zien. Deze columnisten, soms aangevuld met gastbloggers, werken allemaal op hun eigen manier aan oplossingen voor de problemen van deze tijd. Morgen zal het dus goed zijn. Hier zijn alle voorgaande afleveringen.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
