In de strijd tegen voedselverspilling kan het voorspellen van houdbaarheid van groente en fruit door de scanner van startup OneThird helpen. Daarbij zijn alle ketenpartners belangrijk. Van teler tot consument.
OneThird heeft een toepasselijke naam, omdat ongeveer een derde van het voedsel niet wordt gebruik waarvoor het is bestemd. Het wordt weggegooid in plaats van het te consumeren. Niet altijd wordt beseft wat de impact ervan is, stelt Marco Snikkers, oprichter en CEO van OneThird.
“Tien procent van de CO2-uitstoot kan je toeschrijven aan voedselverspilling. Daarmee is het de grootste veroorzaker van deze emissie. Het voorkomen van voedselverspilling is een makkelijke manieren om minder CO2-emissies te krijgen.”
Na een start in 2019 als onderdeel van het Engelse Halma en verzelfstandiging in 2020 is OneThird gegroeid. Een eerste contract met een grote klant dit jaar is de voorlopige bekroning.
Waarmee is het begonnen?
“Er is op dit moment een duidelijke beweging om voedselverspilling te voorkomen. Grote bedrijven in de voedselindustrie steunen bijvoorbeeld het doel van de Verenigde Naties om deze verspilling per 2030 te halveren.”
Voeding monitoren
“De voedingsindustrie vond dat kwaliteitsparameters niet goed worden gemonitord. Met name voor groente en fruit is houdbaarheid eigenlijk compleet onbekend. Door het beschikbaar maken van houdbaarheidsinformatie kunnen in de voedselketen betere beslissingen worden genomen, waardoor de kwaliteit in de winkel uiteindelijk beter is. Zodat je geen schimmel op de aardbei hebt of de avocado niet al bruin is bij aankoop.”
De basis voor het door OneThird gebruikte systeem is een optische techniek die het product niet aantast. In totaal bestaat dat uit een handscanner (spectrometer), kunstmatige intelligentie, algoritmes die houdbaarheid voorspellen en een platform waarin data worden gedeeld.
De techniek komt uit de medische wereld en blijkt ook geschikt te zijn voor het scannen van groente en fruit om te weten te komen hoe lang die nog meegaan.
“We sturen infraroodstraling door bijvoorbeeld fruit. Dit levert een chemische vingerafdruk op, waarmee we de biologische status kunnen vaststellen. Ook worden foto’s gemaakt hoe de buitenkant er uit ziet. De data en algoritmes die deze combinatie van informatie oplevert maken het mogelijk om houdbaarheid te voorspellen.”
Gebruikers
De gebruikers zijn de keurmeesters bij telers, distributeurs, groothandel en retail. Met direct beschikbare informatie over de houdbaarheid kunnen ze betere beslissingen maken. Haalt het product de winkel, is het wellicht geschikt voor de export. Of is het niet meer goed genoeg ,maar kan nog wel gebruikt worden voor verwerking in sausen of een salade?
Ook kunnen eventueel prijsafspraken -gebaseerd op deze objectieve kwaliteitskenmerken- worden gemaakt en kan het inkoopbeleid dynamischer op deze manier. “Wanneer kan je aardbeien het beste uit Spanje halen? We zijn gewend om jaarrond alles te kunnen krijgen. Door de informatie uit verschillende landen te vergelijken kan de keten objectieve keuzes maken.”
Na het opbouwen van databases met kwaliteitsdata -een zogenoemde ‘digital twin’- heeft OneThird op dit moment voldoende validatie om de scan betrouwbaar te achten voor aardbeien, tomaten, avocado’s en blauwe bessen. OneThird werkt aan het uitbreiden van de databases zodat het systeem voor de praktijk toepasbaar is op tien productsoorten tegen het einde van 2023.
Toekomst ook scan consument
Voor het publiek is vooral de supermarkt een herkenbare, belangrijke speler. Snikkers: “In grote supermarkten hebben ze normaliter een kwaliteitsmedewerker agf, maar de iets kleinere niet. Met onze tool wordt iedere medewerker een expert keurmeester. Zo kunnen ze zien hoe de kwaliteit van groente en fruit ervoor staan.”
“Er kan bepaald worden hoelang het nog in de winkel kan liggen. Wanneer moet er korting worden gegeven? Of dat het toch wordt verwijderd uit de schappen voor levering aan voedselbanken, zodat het niet verloren gaat.”
In de toekomst kan zelfs de consument met behulp van een smartphone en een app te weten kan komen hoe rijp onder meer een avocado is, deze langer kan bewaren of toch nu moet opeten.
Deze toekomstige mogelijkheid zou grote waarde hebben, stelt Snikkers. “De sensoren zijn er om ze te integreren in een smartphone, maar is het voor makers interessant genoeg een app aan te bieden? Bij de consument wordt nog steeds veel voedsel verspild. Die moet bewuster worden hoe lang groente en fruit nog kunnen geconsumeerd. Wat als er twee aardbeibakjes met korting worden gekocht maar niet op tijd opraken? Test het op tijd met je smartphone!”
20 – 25 procent minder voedselverspilling
Het opschalen van OneThird gaat volgens Snikkers sneller dan gedacht. Er is vorig jaar 1,5 miljoen aan financiering opgehaald om het bedrijf uit te breiden. Dit jaar volgt een nieuwe investeringsronde. Het personeelsbestand is gegroeid van vier naar tien personen. Het grootste succes is naar eigen zeggen een contract met een grote speler dat dit jaar is ingegaan. De naam mag niet worden genoemd.
“We zien duidelijke interesse van marktleiders in Noord-Amerika en Europa. We schatten in dat met het inzetten van ons instrument twintig tot vijfentwintig procent van de huidige verspilling kan worden voorkomen. Dat is een substantiële besparing van kosten voor onze klanten.”
Veel tijd en moeite gaan zitten in het valideren en implementeren van de technologie. “Klanten willen het systeem testen en de voordelen zien. En nieuwe techniek testen kost tijd. Het bouwen van de digital twin database daarvoor is intensief.” De focus is op de voedselketen van supermarkten. Snikkers: “Met ons softwareplatform en dashboards is de hele flow van kwaliteitsinformatie gedigitaliseerd. Het is in principe mogelijk om altijd en in elk stadium te weten hoe goed of slecht een product nog is.”
Stichting Voedselverspilling
Toine Timmermans, directeur van de stichting Samen Tegen Voedselverspilling looft de nieuwe technologie. “Op zich is de optische mogelijkheid niet nieuw, wel de toepassing met behulp van snellere computers voor dit doel. Hoe langer de keten is, hoe interessanter deze scanapparatuur. Zoals bijvoorbeeld subtropische producten die na oogst een lange reis afleggen: keuring, sortering, reis et cetera.”
In de keten doen de supermarkten het volgens hem al goed, liggen ze zelfs voor op schema op het Nederlandse schema de voedselverspilling te halveren. “De uitdaging zijn vooral de toeleveranciers en de consument zelf.”
Het professioneel gebruik van de scan door leveranciers is al mogelijk, maar voor de consument is het volgens hem minder gemakkelijk. “Het is geen dummy techniek, ingewikkeld. Toevallig weet ik er ook meer vanaf doordat het mijn oude vak is. Je meet licht, waarbij je altijd een referentiemodel nodig hebt. Het is een indirecte manier van meten, waarbij het systeem moet worden gekalibreerd.”
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
