Samenwerken aan duurzaamheid in de toeleveringsketen

Door de globalisering is de productie van veel van de goederen die we dagelijks consumeren ver buiten ons gezichtsveld komen te liggen. Het bewustzijn van de verantwoordelijkheid die consumenten en bedrijven hebben voor de gehele productie- en toeleveringsketen van deze producten is de afgelopen jaren merkbaar gegroeid. Maar hoe kunnen de mensenrechtennormen en de duurzaamheid in deze wijdverbreide ‘supply chains’ zichtbaar worden gemaakt en worden verbeterd?

Sustainabill heeft een platform ontwikkeld dat bedrijven en onderaannemers in staat stelt om problemen te ontdekken en samen te werken aan zelf opgelegde mensenrechten- en milieudoelstellingen. Innovation Origins sprak met Klaus Wiesen, een van de oprichters en CEO van de start-up.

“We hebben een cloudplatform ontwikkeld dat bedrijven in staat stelt hun toeleveringsketen bloot te leggen. Het gaat om het creëren van zichtbaarheid in de diepere ‘supply chain’. Het bedrijf, onze klant, nodigt zijn leverancier uit om zich te profileren op ons platform. Hij vraagt hem om bekend te maken waar hij voor hem produceert en hoe producten, grondstoffen en materialen worden verwerkt. De directe leveranciers worden aangemoedigd om hetzelfde te doen met de ‘upstream-leveranciers’. Zodat deze verzoeken stap voor stap in de toeleveringsketen naar de bron van de grondstoffen gaan,” zo omschrijft Wiesen de werkwijze.

Duurzaamheid in de toeleveringsketen gaat alleen met z’n allen

Het gezamenlijke pad van Sustainabill en haar klanten begint met een kick-off in de vorm van een webinar. De bedrijven betalen een licentievergoeding en leren met het platform werken. In het begin worden ze ondersteund en begeleid door Sustainabill bij het importeren van gegevens en het ontdekken van hun toeleveringsketen. Later krijgen de bedrijven verder advies, maar beheren ze hun project zelfstandig op het platform.

Het doel is om duidelijk te maken of de toeleveranciers voldoen aan de vastgestelde normen op het gebied van milieubescherming en arbeidsveiligheid. Indien dit niet het geval is, kunnen de bedrijven samenwerken met de onderaannemers om deze tekortkomingen te verhelpen. Het platform kan worden gebruikt om te controleren of de verbeteringen ook daadwerkelijk zijn doorgevoerd.

Controleren van de juistheid van de gegevens

Uiteraard rijst de vraag hoe gegevens op een platform de actuele omstandigheden ter plaatse zichtbaar kunnen maken. Hoe wordt de juistheid van de gegevens geverifieerd? Het is niet de taak van het bedrijf om te garanderen dat de individuele gegevens op elk punt correct zijn. Maar door eenvoudigweg een grote hoeveelheid informatie bij elkaar te brengen, kunnen zwakke punten zichtbaar worden gemaakt en kan worden aangegeven of de informatie juist is. Hiervoor worden databases op de achtergrond gebruikt.

Allereerst wordt gecontroleerd of de bedrijfslocatie überhaupt bestaat. Vervolgens worden plausibiliteitscontroles uitgevoerd. Zo wordt bijvoorbeeld gevraagd of de informatie over het productievolume en het energieverbruik van een bedrijf realistisch is. Is alles aannemelijk? Welk energieverbruik hebben andere bedrijven in deze categorie in deze regio? Wat was het verbruik in de voorgaande jaren? Bewijsstukken moeten de opgegeven informatie staven. Als er tegenstrijdigheden aan het licht komen, vindt er een herziening plaats. Sustainabill werkt samen met verificatiedienstverleners, die indien nodig naar de site van de klant worden gestuurd. Zo kan de zeer dure testdienst doelgericht worden ingezet.

“We controleren onszelf niet, maar identificeren en wijzen op risico’s. De risico’s worden automatisch zichtbaar gemaakt via het platform. En we bieden ondersteuning om hier meer licht op te werpen”, zegt Wiesen. “Maar de reis eindigt daar niet. Want de tweede stap is om de dingen meetbaar te maken. Hier is het belangrijkste onderwerp de uitstoot van broeikasgassen. Hiervoor worden concrete gegevens gevraagd over bijvoorbeeld het energieverbruik of het gebruik van meststoffen. Dit stelt mij in staat om tot exacte waarden voor de CO2-uitstoot te komen. Samen met de leverancier kan de klant zo werken aan het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen.”

Duidelijkheid over mensenrechten en milieubescherming

Daarbij is ook de ontbossing een belangrijke kwestie. Hier ondersteunt Sustainabill haar klanten door met behulp van geo-analyse vast te stellen of er ontbossing heeft plaatsgevonden in een bepaald gebied.

De mensenrechten zijn het tweede grote onderwerp, naast de bescherming van het milieu. Hier ligt de nadruk op veiligheid op het werk en kinderarbeid. Er worden zelfrapportages gemaakt en ook hier worden gegevens van externe partners gebruikt, die bijvoorbeeld kunnen aangeven of de naam van dit bedrijf is genoemd in verband met kinderarbeid.

Het derde onderwerp is de circulaire economie en strategische, kritische grondstoffen. Bedrijven kunnen vragen welke primaire materialen in hun product zitten. Onder welke werkomstandigheden worden ze verkregen? Wat kan worden vervangen door gerecycleerde materialen? Ook hier kunnen bedrijven met hun leveranciers samenwerken om steeds meer secundaire materialen te gebruiken. Het is dus altijd zaak om problemen aan het licht te brengen en samen te werken om verbeteringen tot stand te brengen..

Ondanks alles blijft het vooralsnog iets in de marge. Maar het wordt groter; en dat is goed.

Klaus Wiesen

“We weten natuurlijk niet precies wat de motieven zijn van ondernemingen om hieraan mee te doen. Maar we zien wel de merkwaardige situatie dat de druk van de maatschappij, van consumenten maar ook van investeerders, veel groter is dan de druk die de wettelijke regelgeving met zich meebrengt. Dit betekent dat politici duidelijk achterblijven bij de eisen van consumenten en investeerders. De bedrijven waar we mee werken hebben deze aanpak: ze willen duurzamer worden. In het geval van de uitstoot van broeikasgassen is het bijzonder opvallend dat bedrijven doelen stellen, en dat geldt in toenemende mate voor hun toeleveringsketen. Ze willen in overeenstemming zijn met de doelstellingen van de Conferentie van Parijs over klimaatverandering en dit samen met ons aanpakken.”

De omslag kwam met ‘Fridays for Future’

De grootste uitdaging Wiesen was dat hij feitelijk voor de troepen uitliep toen hij het bedrijf in 2017 opgerichte. Er was nog geen vraag naar hun product. Dit is veranderd met de jonge milieu-activiste Greta Thunberg en ‘Fridays for Future’.

Deze ommezwaai was duidelijk merkbaar, zegt Wiesen. Ondertussen hebben de grote bedrijven de kwesties van duurzaamheid en mensenrechten erkend als essentieel voor hun voortbestaan. Naast de bedrijven zelf hebben de investeerders ook de waarde van de positieve sociale impact van hun activiteiten erkend. Bijvoorbeeld, de investeerders van Sustainabill, GLS Bank en BrainWeb Investment.

“Maar uiteindelijk, ondanks alles, is het nog steeds een niche onderwerp. Het wordt groter en dat is goed”, zegt Wiesen. “Voor de toekomst zou ik graag zien dat bedrijven de relevantie van hun toeleveringsketen erkennen. En niet alleen de grote bedrijven die in de publieke belangstelling staan, maar ook het midden- en kleinbedrijf. En we hebben een wettelijk kader nodig. De Supply Chain-wet in Duitsland was hiervoor een goed uitgangspunt. Maar het werd geannuleerd in het kader van de corona-crisis. Ik hoop dat de coronacrisis nu wordt erkend als een kans om de investeringen zodanig te sturen dat de ontwikkeling van het bedrijfsleven ook de duurzaamheid bevordert. Het is heel belangrijk dat dit nu hand in hand gaat. Dat de economie wordt versterkt en gered – maar ook met een focus op de EU Green Deal en duurzaamheid.”

Ook interessant: Volvo traceert oorsprong van kobalt met behulp van blockchain