Moderne, slimme en uitgebreide elektriciteitsnetten vormen niet alleen de ruggengraat van de huidige energiesystemen, maar zijn ook van cruciaal belang voor een succesvolle transitie naar schone energie. Hoewel ze al een eeuw lang stroom leveren, ondergaan ze nu een transformatie, gedreven door de wereldwijde drang naar netto nul emissies. Naarmate de wereld meer overstapt op elektrische voertuigen, elektrische verwarmings- en koelsystemen en waterstofproductie via elektrolyse, zal de vraag naar elektriciteit explosief blijven stijgen. Om aan de nationale energie- en klimaatdoelstellingen te voldoen, moet het wereldwijde elektriciteitsverbruik in het komende decennium 20% sneller stijgen dan in het afgelopen decennium, aldus een rapport van het Internationaal Energieagentschap (IEA).
De uitdaging voor de toekomst
De uitdaging is enorm. Tegen 2040 moet de wereld meer dan 80 miljoen kilometer aan netten toevoegen of vernieuwen, gelijk aan het hele bestaande wereldwijde netwerk. Nu verwacht wordt dat wind- en zonne-PV goed zullen zijn voor meer dan 80% van de wereldwijde toename van de stroomcapaciteit in de komende twee decennia, wordt het moderniseren van distributienetwerken en het aanleggen van nieuwe transmissiecorridors noodzakelijk. Deze netwerken verbinden hernieuwbare bronnen, zoals zon-PV projecten in woestijnen en offshore windturbines, met grote vraagcentra zoals steden en industriële zones.
De bottleneck in schone energietransities
Er tekent zich echter een belangrijk knelpunt af. Ongeveer 3.000 gigawatt (GW) aan hernieuwbare energieprojecten staat momenteel in de wachtrij voor aansluiting op het elektriciteitsnet, vijf keer de capaciteit die in 2022 werd toegevoegd. Deze achterstand geeft aan dat terwijl hernieuwbare energiebronnen een hoge vlucht hebben genomen, de wereldwijde investeringen in het elektriciteitsnet zijn gestagneerd op ongeveer 300 miljard dollar per jaar. Dergelijke vertragingen kunnen rampzalige gevolgen hebben: de wereldwijde CO2-uitstoot kan tegen 2050 met 58 gigaton toenemen, waardoor de doelstelling van een temperatuurstijging van 1,5 °C in gevaar komt.
De economische gevolgen
De economische gevolgen zijn ook zorgwekkend. Momenteel kost stroomuitval jaarlijks ongeveer 100 miljard dollar, of 0,1% van het wereldwijde BBP. Vertraagde ontwikkeling van het elektriciteitsnet kan dit nog verergeren, waardoor landen afhankelijker worden van gas- en steenkoolimporten en het risico op economisch schadelijke stroomonderbrekingen toeneemt.
De weg vooruit
Om een soepele overgang te garanderen, moeten de regelgevende kaders worden herzien, schrijft IEA. Netregelgeving moet snelle aanpassing aan veranderende vraag- en aanbodpatronen stimuleren. Bovendien moet de planning voor transmissie- en distributienetwerken worden geïntegreerd in de langetermijnplanning van de overheid. Dit zou helpen om te anticiperen op de groei van gedistribueerde hulpbronnen en om regio’s met veel hulpbronnen met elkaar te verbinden.
Publieke betrokkenheid is ook cruciaal. De bevolking moet het verband begrijpen tussen moderne netwerken en een succesvolle energietransitie. Om de klimaatdoelstellingen te halen, moeten de wereldwijde investeringen in netwerken tegen 2030 bijna verdubbeld zijn tot meer dan 600 miljard dollar per jaar.
Nu de wereld op weg is naar een schonere energietoekomst, kan het belang van moderne, slimme en uitgebreide netwerken niet genoeg worden benadrukt. Het zijn de onbezongen helden die ervoor zorgen dat de geproduceerde energie de consumenten op efficiënte en duurzame wijze bereikt. Beleidsmakers, belanghebbenden uit de sector en het publiek moeten dit erkennen en snel handelen om ervoor te zorgen dat netwerken niet de zwakke schakel zijn in onze toekomst van schone energie.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
