Het is (nog) niet de gevraagde 5 à 8 miljard geworden waar burgemeester Jeroen Dijsselbloem onlangs om vroeg, maar met een toezegging van 2,5 miljard euro kan de Brainportregio toch weer even opgelucht ademhalen. Het kabinet en de regio Eindhoven zetten dat bedrag gezamenlijk in om de lokale microchipsector te versterken. De investering richt zich op talentontwikkeling, infrastructuur en huisvesting, waarbij de nadruk ligt op het verbeteren van de aantrekkelijkheid van Eindhoven voor de high-tech industrie.
Waarom dit belangrijk is:
De recente aankondiging van chipmachinefabrikant ASML dat het overweegt om buiten Nederland uit te breiden, heeft binnen het kabinet voor onrust gezorgd. De reactie kwam snel.
Burgemeester Dijsselbloem wilde met zijn noodoproep niet wachter tot er een nieuw kabinet is. “Ook een demissionair kabinet moet gewoon doen wat in het landsbelang is”, zei hij daarover in een interview op Radio 1. “We dreigen verlamd te raken door de Haagse werkelijkheid. Dit is een acuut vraagstuk en kan geen half jaar wachten.”
De Technische Universiteit Eindhoven en andere onderwijsinstellingen zullen profiteren van de financiële impuls. Deze stap volgt op waarschuwingen van ASML over het Nederlandse vestigingsklimaat, met de intentie om het bedrijf en soortgelijke hightechondernemingen voor de regio te behouden.
Het grootste deel van de investering, 1,7 miljard euro, wordt door de Rijksoverheid op tafel gelegd, terwijl de regio Eindhoven 800 miljoen euro bijdraagt. Het geld is niet alleen bestemd voor de ontwikkeling van talent via onderwijsinstellingen maar ook voor belangrijke infrastructuurprojecten en huisvesting, wat de regio een stuk aantrekkelijker moet maken voor zowel binnenlands als buitenlands talent.
Focus op infrastructuur en wonen
De infrastructuurprojecten omvatten de verbetering van snelwegen en spoorverbindingen, wat de bereikbaarheid van Eindhoven ten goede moet komen. Dit is een belangrijke factor voor bedrijven als ASML, die medewerkers uit verschillende delen van het land en zelfs uit het buitenland aantrekken. Daarnaast worden er bijna 20.000 nieuwe huizen in de regio gebouwd om te voorzien in de toegenomen vraag naar woonruimte door de groei van de sector.
Het investeringsplan, dat ook bekend staat als ‘Project Beethoven‘, moet ervoor zorgen dat grote bedrijven zoals ASML en NXP in Nederland blijven en dat de regio Brainport Eindhoven niet tegen de grenzen van zijn capaciteit aanloopt. Dit project is vooral belangrijk gezien de recente waarschuwingen van ASML over het Nederlandse vestigingsklimaat. De topman van ASML, Peter Wennink, uitte zijn bezorgdheid dat zonder verbeteringen het bedrijf wellicht gedwongen zou zijn om investeringen naar het buitenland te verplaatsen.
Talentontwikkeling als speerpunt
De Technische Universiteit Eindhoven speelt een centrale rol in de plannen voor talentontwikkeling. De universiteit zal een deel van de investering ontvangen om technisch onderwijs te versterken en de toekomstige behoeften van de microchipsector te ondersteunen. Ook mbo- en hbo-instellingen in de regio zullen financieel ondersteund worden, wat de basis moet leggen voor een sterke instroom van hooggekwalificeerd personeel.
Het kabinet heeft duidelijk gemaakt dat het verwacht dat ASML na deze investeringen in Nederland blijft. Mochten de plannen van ASML toch wijzigen, dan zal het kabinet de prognoses en de benodigde inzet herzien. Het is een duidelijke waarschuwing aan het adres van ASML dat de overheid verwacht dat het bedrijf zijn verantwoordelijkheid neemt na de omvangrijke investering.
Financiering en belastingmaatregelen
De financiering van dit project is grotendeels geregeld, met bijdragen uit het Rijk en de regio, en een deel uit het Nationaal Groeifonds. Toch zijn er nog uitdagingen. Zo zijn er door het kabinet belastingmaatregelen voorgesteld, zoals de versobering van de expatregeling en een belasting op de inkoop van eigen aandelen, die voor ontevredenheid zorgen binnen het bedrijfsleven. Deze maatregelen zijn bedoeld om andere delen van het plan te financieren, maar de exacte dekking moet nog worden gevonden.
Naast economische overwegingen spelen ook strategische belangen een rol. De microchipsector draagt bij aan de veiligheid en onafhankelijkheid van Nederland ten opzichte van andere landen. Het behoud van deze sector binnen de landsgrenzen is dus niet alleen een kwestie van werkgelegenheid en economische groei, maar ook van nationale veiligheid.
VNO-NCW
VNO-NCW liet in een reactie weten de inspanningen van het kabinet om extra geld vrij te maken voor noodzakelijke investeringen in de Brainportregio te waarderen. “Brainport is dé technologische en economische motor van Nederland en is ook strategisch van groot belang. Het is daarom goed dat het demissionaire kabinet nu extra investeert in wonen, wegen en het scholen van technisch talent. Het pakket is een goede eerste stap en nu is het zaak dat zo snel mogelijk de spade in de grond gaat en we overgaan tot uitvoeren”, aldus de ondernemersorganisatie.
“Nederland heeft met Brainport Eindhoven een unieke positie in de wereld en die moeten we koesteren. Van grote spelers zoals ASML en NXP, tot al die mkb-bedrijven die onderdeel uitmaken van dit innovatie-ecosysteem. Een kwart van alle private investeringen in onderzoek en innovatie komt uit deze regio (3 miljard) – essentieel voor het structureel verdienvermogen van onze economie. De regio is daarmee cruciaal voor de toekomst van Nederland en omdat andere landen niet stilzitten wat betreft investeringen in de halfgeleiderindustrie moet ook ons land extra zeilen bijzetten.”
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
