Het aantal door vrouwen geleide startende ondernemingen in Europa neemt toe. In 2020 had meer dan 20 procent van de door de European Innovation Council gefinancierde ondernemingen een vrouwelijke CEO – maar toch is gelijkheid nog lang niet helemaal bereikt. In een poging om de genderkloof op het gebied van innovatie te dichten, werkt de Europese Commissie aan initiatieven om door vrouwen geleide innovatieprojecten in de hele EU te bevorderen.
Afgelopen maand maakte EU-commissaris voor innovatie Mariya Gabriel de winnaars van de EU-prijs voor vrouwelijke innovatoren bekendgemaakt. Het gaat om Merel Boers – CEO van Nicolab, Mathilde Jakobsen – medeoprichtster van Fresh.Land, en Daphne Haim Langford – CEO van Tarsier™ Pharma. Elk van de vrouwen ontving een geldprijs van 100.000 euro. Daarnaast werd de Rising Innovator award uitgereikt aan Ailbhe en Isabel Keane van Izzy Wheels, die 50.000 euro ontvingen. Deze prijs is voor uitzonderlijke vernieuwers onder de 30 jaar. De winnaars van dit jaar zijn de hoopvolle hoopers die zullen helpen het gezicht van innovatie te veranderen en de weg zullen effenen voor meer vrouwelijke ondernemers in de toekomst,” verklaarde commissaris Gabriel tijdens de prijsuitreiking.
De EU-prijs voor vrouwelijke innovatoren bekroont de meest getalenteerde vrouwelijke ondernemers uit de EU en de met Horizon Europe geassocieerde landen (het financieringsprogramma van de EU voor onderzoek en innovatie) die een succesvol bedrijf hebben opgericht dat een innovatie op de markt heeft gebracht.
Tussenhandel
Mathilde Jakobsen is de CEO van Fresh.Land, een digitale marktplaats die de verkoop van verse producten rechtstreeks aan consumenten mogelijk maakt. Het Deense platform zorgt voor logistiek, betaling en juridische aspecten in een alles-in-één oplossing.
Het werk van de boeren wordt op deze manier eerlijk betaald en de klanten krijgen kwaliteitsgoederen. Tegelijkertijd helpt Fresh. Land bij aan het verminderen van voedselverspilling en uitstoot door de voedselvoorzieningsketen te verkorten. “We verstoren de gebruikelijke keten door de tussenhandel overbodig te maken. En dat vinden ze niet leuk”, legt Jakobsen uit. “We worden nu een serieuze bedreiging, ook voor een deel van de detailhandel, omdat – dankzij ons platform – boeren en consumenten een relatie met elkaar kunnen opbouwen, die in winkels en supermarkten onmogelijk tot stand kan komen.”
Oogontsteking
Tarsier™ Pharma ontwikkelt bio-geïnspireerde medische oplossingen voor de behandeling van auto-immuunziekten en ontstekingsziekten van het oog. Daphne Haim Langford heeft een Ph.D. in biofysica. Zij richtte het bedrijf al in 2016 op.
Langford heeft 20 jaar ervaring als investeerder, als ondernemer en als leidinggevende in de biomedische industrie. Zij was ook medeoprichter van de Israeli Biomimicry Organization,. Dat is een non-profitorganisatie die meer bekendheid wil geven aan biomimicry, waarbij voor de ontwikkeling van biomedische oplossingen de natuur als voorbeeld wordt genomen.
Vrouwelijke rolmodellen
Ondanks een stijgend aantal vrouwelijke ondernemers, is de innovatiewereld nog steeds overwegend mannelijk. Bijgevolg worden vrouwen zelf met veel meer uitdagingen geconfronteerd dan mannen. “Die zijn er genoeg. Van het alleen nemen van een trein in een vreemd land tot het zitten op conferenties die een meerderheid van mannelijke sprekers hebben. Bovendien zijn venture capitalists meestal mannen”, zegt Langford.
“Gelukkig zijn we goed op weg om dingen te veranderen. De honderden kandidaten voor deze wedstrijd zijn het bewijs dat dit soort verandering misschien wel eerder plaatsvindt dan we verwachten.”
Bij de verschuiving naar een meer inclusieve samenleving zijn voorbeelden van grote betekenis. “Er is een gebrek aan rolmodellen, omdat we vrouwen nog niet associëren met macht. Ik heb me laten inspireren door twee mannen: Elon Musk en Steve Jobs, omdat ik geen vrouwelijke rolmodellen had. Ik heb altijd tegen mezelf gezegd: ‘Ik wil doen wat mijn mannelijke collega’s deden’. Maar je hebt veel zelfbewustzijn nodig om door te gaan”, merkt Jakobsen op. Het is ook een kwestie van een aantal eenvoudige stappen zetten om de weg vrij te maken voor de opkomst van dit soort vrouwelijke rolmodellen. Meer inclusiviteit bij de keuze van panelleden voor een conferentie is een van de punten die Langford aan de orde stelt.
Financiering
Volgens Jakobsen blijft de genderkloof ook in Scandinavische landen zeer groot. Uit een onderzoek onder leiding van Unconventional Ventures bleek dat door vrouwen opgerichte bedrijven in 2019 slechts 1 procent van al het in startende ondernemingen geïnvesteerde kapitaal hebben opgehaald, terwijl gemengd opgerichte bedrijven ongeveer 6 procent hebben verkregen.
“Nu de gegevens er zijn, moeten we ze bekendmaken om de mensen bewuster te maken. We moeten ook begrijpen waarom vrouwen niet genoeg financiering krijgen. Verkopen we onszelf te weinig? Oversellen mannen zichzelf? Wat is de reden achter deze keuzes?” vraagt Jakobsen zich af. Ook de aanpak van durfkapitalisten speelt een cruciale rol. “Ze vragen mannen hoe succesvol hun bedrijf zal zijn, terwijl ze vrouwen vragen naar de uitdagingen waar ze voor staan. Alleen al met die twee verschillende benaderingen, stuur je de antwoorden al”, verduidelijkt Langford. “Als iemand je vraagt naar de uitdagingen, praat dan over het potentieel dat je bedrijf heeft”, stelt Langford voor.
Samenwerking
Maar wat betekent het om een innovator te zijn? Jakobsen onderstreept het “vermogen om in te spelen op dagelijkse uitdagingen”. Langford richt zich ook op de “interne drang om problemen op te lossen”. Op de weg naar succes spelen nog veel meer factoren een rol. Teruggrijpend op de woorden van commissaris Gabriel, benadrukt Langford het belang van het opbouwen van relaties met andere bedrijven uit hetzelfde vakgebied.
Langford: “Ik maak deel uit van een Whatsapp-groep met 40 CEO’s van innovatiebedrijven op het geboed van oogheelkunde. We helpen elkaar dagelijks door elkaar advies te vragen en te geven, maar ook door mentorschap. Dit soort non-stop informatiestroom is de sleutel tot succesvolle innovatie.”
Om innovatie te bevorderen is een open omgeving nodig. De EU is wat dat betreft een van de beste ter wereld. “De open markt is een enorme bonus. Het maakt het ondernemingsklimaat gemakkelijk op te zetten en te verhandelen. De EU heeft een schaal dankzij haar eigen markt en het is heel gemakkelijk om daar toegang toe te krijgen”, zegt Jakobsen. “Maar om innovatie mogelijk te maken, moet je fouten kunnen maken, en dat is voor vernieuwers van belang.”
Want to know more about women-led start-ups? You can find more stories here
Meer lezen over door vrouwen geleide start-ups? Hier zijn meer verhalen.