De Europese zonne-energiesector heeft een nieuw hoogtepunt bereikt met 56 gigawatt opbrengst in 2023. Dalende groothandelsprijzen voor elektriciteit en problemen met vergunningen en netaansluitingen maken het moeilijker om te blijven groeien. De zonne-energiecapaciteit in de EU is met 27 procent gestegen tot 263 gigawatt. Het doel van de EU is 600 gigawatt in 2030, wat gezien deze cijfers haalbaar lijkt.
Waarom je dit moet weten:
Snelle expansie van zonne-energie verandert de energie-economie, waardoor de overgang vooruit loopt op de mijlpalen van het beleid.
Zonne-energie in Europa: een recordjaar
Europa’s toewijding aan een duurzame toekomst is nog nooit zo duidelijk geweest. In 2023 voegde het continent maar liefst 56 gigawatt (GW) aan zonne-energiecapaciteit toe. Om dat in context te plaatsen: deze hoeveelheid energie is ongeveer gelijk aan de output van vier moderne kerncentrales. De toename van zonne-installaties heeft de totale capaciteit van de Europese Unie opgestuwd tot een indrukwekkende 263 GW, een stijging van 27% ten opzichte van het voorgaande jaar. Deze snelle groei is grotendeels gekatalyseerd door de bezorgdheid over de energiezekerheid als gevolg van de Oekraïne-crisis, die de behoefte aan hernieuwbare energiebronnen heeft onderstreept.
Duitsland heeft de leiding genomen met de installatie van 14 GW in 2023, met Spanje en Italië op de voet gevolgd. Deze cijfers zijn niet zomaar statistieken; ze vertegenwoordigen een fundamentele verschuiving in de manier waarop Europa zijn huizen, industrieën en economieën van energie voorziet. De continentale doelstelling van 600 GW in 2030 lijkt nu binnen bereik, vooral gezien het huidige groeipad en de technologische vooruitgang.
Uitdagingen voor de toekomst: groeiprognoses en de realiteit
Ondanks de prestaties staat de zonne-energiesector voor uitdagingen die het tempo kunnen vertragen. SolarPower Europe voorspelt een daling van de groei met 24% in 2024 en 23% in 2025. Factoren zoals zwakkere groothandelsprijzen voor elektriciteit en logistieke hindernissen bij het verkrijgen van vergunningen en netaansluitingen worden genoemd als de belangrijkste oorzaken voor de verwachte vertraging.
De geschiedenis leert ons echter dat we voorzichtig moeten zijn met deze voorspellingen. Voorspellingen uit het verleden hebben de snelheid waarmee zonne-energie wordt toegepast consequent onderschat. De kelderende kosten van fotovoltaïsche (PV) modules, die de afgelopen vier decennia met 99% zijn gedaald, hebben van zonne-energie de voordeligste vorm van elektriciteit in veel regio’s gemaakt. Deze prijsrevolutie heeft consequent de voorspellingen van experts overtroffen en zou dit kunnen blijven doen.
De economie van zonne-energie: een concurrentievoordeel
Het economische argument voor zonne-energie is overtuigend. Nu de moduleprijzen een recordlaagte hebben bereikt, is PV-technologie duidelijk koploper wat de kosten betreft. Dit is niet slechts een tijdelijke anomalie in de markt; het is een weerspiegeling van de aanzienlijke vooruitgang in technologie, schaalvoordelen en ondersteunend overheidsbeleid.
Bovendien zullen de kosten voor het opwekken van elektriciteit uit zon-PV tegen 2040 naar verwachting met nog eens 60% dalen, waardoor het voor de meeste regio’s de meest betaalbare methode voor elektriciteitsproductie wordt. Dergelijke economische stimulansen zullen zeker verdere groei stimuleren, ondanks de huidige uitdagingen.
Hoewel de industrie tegenwind kan ondervinden, is de algemene trend voor zonne-energie in Europa er een van optimisme. Alleen al de omvang van de groei, met een toevoeging van 56 GW in één jaar, heeft de traditionele energiediscussies voorbijgestreefd. Deze snelle expansie geeft aan dat zonne-energie het potentieel heeft om andere energievormen met ordes van grootte te overtreffen, als je bedenkt dat het bouwen van één enkele kerncentrale 12 tot 25 jaar kan duren.
Het is essentieel om te erkennen dat het voldoende is om jaarlijks 48 GW toe te voegen om op koers te blijven voor de doelstelling van 2030. Gezien de groeimarkt die zonne-energie vertegenwoordigt, ligt deze doelstelling binnen handbereik. De Europese zonne-energiesector lijkt, zelfs met de huidige uitdagingen, klaar om zijn groeitraject voort te zetten en mogelijk de meer conservatieve schattingen opnieuw te overtreffen.
Personeel en productie in de zonne-energiesector
Europa investeert niet alleen in zonnepanelen, maar ook in mensen en productie. De snelle expansie van de zonne-energiesector heeft een overeenkomstige groei van het aantal werknemers met zich meegebracht. SolarPower Europe schat dat de sector tegen 2025 een miljoen mensen in dienst zal moeten hebben, tegenover ongeveer 648.000 in 2022.
Op het gebied van productie streeft Europa ernaar om zijn ambitieuze REPowerEU-doelstellingen te halen, met een omvormerproductiesector die 82,1 GW per jaar kan produceren. Aan minder dan 2% van de huidige vraag naar zonne-energie in Europa kan echter worden voldaan met binnenlands geproduceerde zonne-PV, wat duidt op een aanzienlijke kloof die moet worden overbrugd.
Aanpassen aan de zonne-revolutie
Terwijl Europa zich aanpast aan deze zonnerevolutie, is het van cruciaal belang om het regelgevingslandschap glad te strijken. SolarPower Europe heeft opgeroepen tot verbeteringen in de plannings- en vergunningsprocedures om de toeleveringsketen van zonne-energie op het continent te diversifiëren en de Europese productiesector te ontwikkelen. Het aanpakken van deze problemen kan de nu al indrukwekkende groeicijfers versnellen.
Bovendien is de Europese zonne-energiesector geëvolueerd naar een evenwichtige mix van utiliteits- en residentiële zonne-energie, die aanzienlijk bijdraagt aan de totale capaciteit. Deze diversificatie zorgt ervoor dat zonne-energie niet alleen een grootschalige industriële oplossing is, maar ook een veelzijdige energiebron die kan worden gebruikt door individuele huiseigenaren en gemeenschappen.