De verschillen tussen pakweg het buitengebied van Luijksgestel en de binnenstad van Helmond zijn misschien groot, maar het besef dat de 21 gemeenten binnen de regio Brainport Eindhoven ook gezamenlijk wat opgaven en uitdagingen hebben, is inmiddels wel geland. De in april uitgekomen Integrale Strategie Ruimte van Metropoolregio Eindhoven is daar het directe uitvloeisel van. Hier meer over die nota zelf. Vandaag zoemen we in op de laatste van de vijf hoofdthema’s van het document: duurzaamheid, energie, klimaat en gezondheid. Lees hier de eerdere afleveringen in deze serie.
Het was een wakeup call van ruim een half miljard euro, die in juni 2016 over Zuid-Oost Brabant raasde. Maar de hagelstorm reikte verder dan de grenzen van Someren en Luijksgestel, de plaatsen waar deze de meeste ellende aanrichtten. Het duurde niet alleen maanden voordat zelfs maar de grootste schade was hersteld, ook de discussies over de vraag of dit nu een natuurramp genoemd mag worden of niet (met alle financiële consequenties van dien) lopen nog steeds. Niet zo gek dus dat juist deze storm als voorbeeld wordt genoemd in het klimaathoofdstuk van de Ruimtelijke Strategie Metropoolregio Eindhoven.
Nederland wil in 2050 ‘klimaatbestendig’ zijn en dat geldt dus ook voor de regio. “Transitie naar meer klimaatadaptief grondgebruik heeft hoge prioriteit en consequenties voor de ruimtelijke planning en (her)ontwikkeling van gebieden.” Hetgeen simpelweg betekent dat extreem weer, zoals zeer zware buien, extreme droogte, hitte en overstromingen vanuit beken en rivieren, de leefomgeving niet mogen ontwrichten. En omdat we inmiddels weten dat extreem weer ‘normaler’ zal worden, betekent dat dat de leefomgeving zelf aanpassing moet krijgen: anders bouwen en anders met de natuur omgaan. Recentelijk is om die reden een Klimaatstresstest uitgevoerd, waarmee de kwetsbaarheid van de regio op dit onderdeel in beeld gebracht is. De uitkomst is niet alleen een kwetsbaarhedenkaart, maar ook een klimaatkansenkaart.
Op dit punt maakt de Strategie ook een bruggetje naar het welzijn van de bewoners. “We willen ervoor zorgen dat mensen in de toekomst kunnen leven in een gezonde, economisch vitale omgeving.” Hetgeen niet alleen te maken heeft met het voorkomen of genezen van ziektes (waarbij een beroep op het innovatieve vermogen van de regio wordt gedaan), maar ook met het voorzieningenniveau in de leefomgeving zelf. “Gezondheid en welzijn moeten gelijkwaardig meegenomen worden bij ruimtelijk-economische afwegingen.” Die economie zelf zal tegen die tijd circulair kunnen zijn, zo is de inzet. “Als hightech regio met een prominent aanwezige innovatieve maakindustrie zijn er realistische kansen om grote stappen te zetten in de ontwikkeling van een circulaire economie.” Want ook dat draagt bij tot het welzijn van de bewoners.
Maar er is nog een aspect waar in dit verband rekening mee moet worden gehouden. Om de regio in 2050 niet alleen klimaatbestendig maar ook energieneutraal te maken, is ruimte nodig voor de opwekking van schone energie. Windmolens, biocentrales, zonneparken: ze moeten allemaal ergens komen en liefst zonder het leefgenot van de omwonenden te schaden. “De energieopgave zal het landschap veranderen en leiden tot nieuwe landschappen.” De ambitie is er niet minder om: de metropoolregio wil als eerste van Nederland energieneutraal zijn. Lees hier meer over dat streven: Nieuwe allianties in zoektocht naar ruimte voor energie.
Er moet nog heel veel gebeuren om de doelen te bereiken. Maar de Strategie is daar optimistisch over, ook met een verwijzing naar de ontwikkelingen die her en der al in gang gezet zijn. Daaronder:
- Initiatieven met windenergie in de Kempen.
- Strijp-S en High Tech Campus: proeftuin decentrale sanitatie, gericht op het maximaal (terug)winnen van energie en grondstoffen uit afvalwater.
- High Tech Campus: cluster Solliance.
- Cranendonck: landelijk speerpunt duurzame energie en metaal/grondstoffen, inclusief proeftuin.
- De Vencocampus: een van de meest energiezuinige en duurzame gebouwen van Europa.
- Vrijwel iedere gemeente heeft een energiecoöperatie, waarbinnen lokale vrijwilligers zich inzetten om hun wijk of gemeente duurzamer te maken.
- Aireywijk Eindhoven: duurzaamste nieuwbouw en renovatieproject.
- Brainport Smart District Brandevoort: de wijk van overmorgen.
- Hermes rijdt in Zuidoost-Brabant met een vloot van 43 elektrische bussen: de grootste elektrische busvloot in Europa.
Meer lezen over de Ruimtelijke Strategie?
Download hier het hele rapport als pdf
Deze hele serie artikelen nog een keer bekijken? Dat kan hier.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
