De tijd dat intrigerende robots enkel bewonderd kunnen worden in scifi-films is voorbij. We zien ze steeds vaker terug in het dagelijks leven. Nu ook in theatervoorstellingen, waar ze optreden als komiek of als dansmaatje. Dergelijke robots, en hun bouwers, schitterden afgelopen week op het podium tijdens de Dutch Innovation Days. “Robots zetten ons aan het denken over de menselijke soort”, zegt robotbouwer Edwin Dertien, assistent-professor aan de Universiteit Twente.
Een robotacrobaat
Het is een opmerkelijk gezicht. De vier unieke robots die stonden opgesteld in theaterzaal De Kleine Willem in Enschede. Ze fungeren als een soort props voor kunstprojecten en voorstellingen.
Een handstand of een ingewikkelde yogahouding: niets is te veel voor de theaterrobot van artiest en robotbouwer Daniel Simu. “Als artiest ben ik vaak onderweg, en er kan niet altijd een ‘flyer’ meekomen naar bijvoorbeeld Berlijn of naar het VK. Een robotacrobaat is de ideale oplossing voor mij. Dus besloot ik er een te bouwen. Hij is er altijd, krijgt geen last van een zere rug en bovendien klaagt hij niet”, zegt Simu lachend.
Ravi the star
Dertien bouwt voor verschillende kunstprojecten dansende humanoïds. Daarnaast maakt hij robotarmen voor sci-fi films en andere bewegende installaties voor festivals en tentoonstellingen. Hij bouwde onder meer de expressieve Ravi de Robot, die wel iets weg heeft van Wall-E en bestuurd wordt door een mix van live controle-input, vooraf opgenomen sequenties en autonoom gedrag. “Kinderen zijn er dol op. Laatst op een festival kwamen een paar meisjes steeds terug om met Ravi te interacteren.”
The uncanny valley
De vier opgestelde robots zijn intrigerend, maar lijken geen van allen op mensen. Dat is misschien maar goed ook, vanwege het uncanny valley effect. Dit is een onbehaaglijk gevoel dat mensen ervaren wanneer mensachtige robots in veel opzichten sterk op mensen lijken, maar toch niet helemaal overtuigend realistisch zijn. “Wij robotbouwers weten dat mensen angst hebben voor robots en moeten daar zo goed mogelijk mee dealen. Ravi ziet er in ieder geval heel vriendelijk uit”, aldus Dertien.
De wereld overnemen
Theaterrobots bewijzen wederom het nut van robots voor de maatschappij. Ze hebben veel potentie en worden steeds geavanceerder. Moeten we langzamerhand bang worden dat ze de wereld overnemen? En gaan we straks het leven door met een hyperintelligent robotmaatje aan onze zijde? Dertien: “Een toekomst waarin robots intelligente en emotionele eigenschappen hebben vergelijkbaar met mensen, die ligt nog heel ver weg, ongeacht de beloftes die hier en daar worden gedaan. Partijen als Boston Dynamics zetten momenteel grote stappen. Maar de robots die daar ontwikkeld worden zijn nog steeds ontzettend gevaarlijk en je kan ze niet zomaar inzetten voor dagelijks gebruik. Je wil er niet eens in de buurt komen zonder complete uitrusting.”
Wel zullen we steeds meer robots die gerichte taken uitvoeren tegenkomen in de gezondheidszorg en in het onderwijs, verwacht hij. “En ik hoop dat we ook steeds vaker het gesprek aangaan over burgerrechten en robots.” Want daar is het tijd voor.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
