De vorige keer dat IO met XYZ Dynamics sprak, ging dat over hoe ze zich met moeite door de pandemie heensloegen. Het initiële idee van XYZ Dynamics was om een elektrische aandrijflijn voor bestelwagens te ontwikkelen en bestaande bedrijfsvoertuigen om te bouwen tot een hybride model. Drie jaar geleden een goed idee, maar corona vertraagde het proces.
In 2020 deed zich een nieuwe markt aan. Viggo, afhandelaar op onder meer Eindhoven Airport, wil het afhandelmateriaal verduurzamen. Samen met deze partner bouwt XYZ een dieselvliegtuigtrap om naar een elektrische trap. Toen leek dat nog een zijpad, medeoprichter Alex Pap vertelde destijds zich vooral te willen blijven richten op de elektrificatie van bestelbussen.
Hoe een zijpad het hoofdpad werd
Maar tijden veranderen. Op de nieuwe website die het bedrijf afgelopen week lanceerde, pronkt geen elektrische bestelbus, maar een vliegtuig dat weggeduwd wordt door een pushback: een log, zwaar voertuig dat vliegtuigen aandrukt bij vertrek. Er was niet voldoende animo voor het ombouwen van bestelwagens, omdat de ene na de andere autofabrikant zelf een elektrische bestelwagen lanceerde. Mercedes-Benz de eSprinter, Citroën de E-Jumper en Volkswagen de e-Crafter.
En zo werd het ‘zijpad’ een hoofdpad: XYZ Dynamics liet de elektrificatie van bestelwagens achter zich focust zich nu volledig op het verduurzamen van ground support equipment (GSE) voertuigen op luchthavens.
Emissievrije luchthavens
De urgentie is groot, want in heel Europa werken luchthavens toe naar een emissievrije cyclus. Al is de noodzaak in het ene land groter dan in het andere, weet Pap inmiddels. “In Spanje bijvoorbeeld, is er een enorme druk. Daar is er een overkoepelende organisatie waar alle luchthavens bij zijn aangesloten. Allemaal moeten ze daar in hun aanbestedingen zwart op wit laten zien dat ze elektrisch materiaal aanbieden.”
Naast Nederland, heeft het bedrijf leads lopen in Spanje, Italië en België. Het doel is om aankomend jaar door te breken op de Europese markt. Een eerste stap is al gezet, XYZ gaat binnenkort tien GSE-voertuigen elektrificeren voor een Italiaanse opdrachtgever. Daarvoor reizen twee engineers van XYZ af naar Italië, waar ze de engineers een meerdaagse training geven en twee voertuigen ombouwen. De rest kunnen de Italianen dan zelf doen.
“Het voordeel van dit segment is dat luchthavens hun materiaal vaak zelf in beheer hebben. Dat betekent dus ook dat ze engineers in dienst hebben om het materiaal te onderhouden. In die zin is dat makkelijk samenwerken”, aldus Pap.
Goedkoper, emissieloos en geluidloos
De elektrificatie van GSE-aandrijflijnen is de helft goedkoper dan wanneer een afhandelaar nieuwe elektrische GSE-voertuigen moet aanschaffen. Bovendien is de levertijd veel korter, want alleen de aandrijflijn hoeft omgebouwd te worden. “En het is duurzamer, want de bestaande vloot kan gewoon opnieuw worden ingezet”, voegt Pap toe.
Het GSE-wagenpark bestaat uit nogal wat voertuigen. Naast een elektrische trap zijn dat bijvoorbeeld de pushback truck, een waterpompwagen voor het toiletgebruik en de bagageband- en busjes.
“Van de elektrische trap die we in 2021 bouwden hebben we veel geleerd. Dat product is doorontwikkeld. Er zit een elektrische aandrijflijn en stroombron ingebouwd. Daar hebben we inmiddels een reeks van verkocht aan Schiphol en Italiaanse afhandelaren”, vertelt Pap. Ook de pushback truck werd aan het portfolio toegevoegd: een log, zwaar voertuig dat vliegtuigen wegduwt als ze klaar zijn voor vertrek.
Pushback truck
Pap: “In oktober 2021 zijn we naast de ontwikkeling voor de bestelbus begonnen met de ontwikkeling van een aandrijflijn voor een conventionele diesel pushback. Binnen een maand hadden we een werkend prototype dat we hebben gepresenteerd op de inter airport show in München.”
Na de show testte XYZ het prototype op verschillende luchthavens in Nederland, België en Spanje onder uiteenlopende weeromstandigheden. “Die testdata waren waardevol. Zo zagen we al snel dat de aandrijflijn veel efficiënter kon, waardoor er in verhouding een kleiner batterijpakket nodig was. Dat hebben we in 2022 uitgevoerd, het resultaat is een pushback met een aandrijflijn die 95 procent efficiënt is, in combinatie met een brandveilig lithiumbatterijpakket.”
Het is een omschakeling, maar voor Pap is het ondernemen er alleen maar leuker op geworden. “We zijn continu bezig iets op te bouwen. Dat motiveert me enorm. Als ik terugkijk op wat we allemaal gedaan hebben en waar we nu staan, dan had ik dat toen we begonnen als studententeam, nooit verwacht. Ik ben benieuwd wat er allemaal nog voor ons in het verschiet ligt.”