Internationale wetenschappers roepen op tot de ontwikkeling van een wereldwijde strategie voor het behoud van bossen. Er dient een goede interactie tussen mens en natuur te worden ontwikkeld als we het voortbestaan van beide willen garanderen, aldus de onderzoekers. Wereldwijd staat het voortbestaan van bossen onder druk door droogte, uitbraken van virale ziektes en enorme uitbreidingen van de infrastructuur.
De bossen op aarde zijn onmisbaar voor mens en dier. Ze absorberen CO2, leveren voedsel voor grote delen van de wereldbevolking en zijn de thuisbasis van allerlei soorten dieren.
Ernstige gevolgen
In veel landen blijven de maatregelen voor bosbehoud echter achter, zegt Laura Vang Rasmussen, assistent-professor aan de van de Universiteit van Kopenhagen (Denemarken).
“Het is van cruciaal belang voor landen als bijvoorbeeld Denemarken, maar vooral voor landen met zwakkere economische omstandigheden, om prioriteit te geven aan bossen en om plannen voor bosbehoud te hebben. Zonder instandhoudingsstrategieën kunnen droogtes en virusuitbraken ernstige gevolgen hebben voor bossen en mensen”, zegt ze.
Rasmussen is samen met collega-onderzoekers van de Universiteit van Manchester de drijvende kracht achter een internationaal onderzoek. Daarin hebben 24 deskundigen uit de hele wereld de belangrijkste trends op een rijtje gezet die de bossen van de wereld in het komende decennium beïnvloeden.
Droogtes en uitbraak van virale ziektes
Over de hele wereld bedreigt de toenemende droogte de gezondheid van bossen. Ook in Nederland is inmiddels de schade door de droge zomers merkbaar. Het heeft hier geleid dot het afsterven van lariksen en fijnsparren. Aan de Amerikaanse westkust zijn droogteperiodes verantwoordelijk voor massale en verwoestende bosbranden.
In de nieuwe studie wordt gesteld dat deze trend zich zal voortzetten: “Wanneer we bos verliezen, bijvoorbeeld door droogte, neemt het risico op verspreiding van virussen, zoals het coronavirus, toe. Wanneer bosbranden de natuurlijke ecosystemen verstoren, vluchten ziektes die dieren dragen zoals vleermuizen of ratten uit hun verkoolde ecosystemen naar steden en dorpen. En zoals we met de coronaviruspandemie hebben gezien, hebben virusuitbraken enorme gevolgen voor de wereldwijde gezondheid en economie,” legt Rasmussen uit.
Meer behoefte aan landbouwgrond en ruimte voor wegen
De trek van het platteland naar de stad kan zowel positieve als negatieve gevolgen hebben voor de bossen in de wereld. Als boeren in de stad gaan werken, kan landbouwgrond worden teruggegeven aan de natuur. Zo kan de hoeveelheid bos weer toenemen, ook in westerse landen. De toename ven de wereldbevolking echter leidt tot een grotere voedselvraag. Die toenemende behoefte aan landbouwgrond gaat weer ten koste van de wouden. In 2050 zal het wereldwijde wegennet naar verwachting met ongeveer 25 miljoen kilometer zijn uitgebreid. Dat vergroot de mobiliteit van mensen. Ze kunnen gemakkelijker naar een stad rijden om daar goederen te kopen. Onvermijdelijk is echter dat er bossen moeten worden gekapt voor de aanleg van wegen.
Bosbehoud en armoedebestrijding
Naast de zorg voor de bossen ten behoeve van het milieu en de natuur, heeft bosbehoud ook te maken met armoede, concludeert Laura Vang Rasmussen: “Het probleem is op dit moment dat bosbehoud, landbouwbevordering en armoedebestrijding als verschillend van elkaar worden gezien. De drie factoren beïnvloeden elkaar echter. Strategieën om de landbouwproductie te verhogen kunnen de bossen negatief beïnvloeden. Aan de andere kant maakt een toename van de beboste gebieden het moeilijker om voldoende voedsel te produceren. We hopen dan ook dat ons onderzoek kan bijdragen aan het benadrukken van de complexe dynamiek tussen landbouwproductie, ontbossing, armoede en voedselzekerheid.”
Ook interessant: herbebossing kan leiden tot uitdroging van rivieren