Onderzoekers van Universiteit Twente (UT), MESA+ Instituut, ontwikkelen een snelle test om kanker op te sporen. De test detecteert DNA-fragmenten in lichaamsvloeistoffen zoals urine. Het is van groot belang dat de test geen fragmenten mist. Daarvoor moet de gevoeligheid van de test nog omhoog.
Biologische markers
Bij sommige typen kanker zijn er al vroeg biologische markers aanwezig in lichaamsvloeistoffen. Een biologische marker is een indicator die kan aangeven dat iemand ziek is, hoe de ziekte verloopt en welke behandeling kan werken. Voor darm- en longkanker zijn de markers bijvoorbeeld aangetoond in ontlasting en urine. UT werkt samen met Amsterdam UMC aan testen om deze markers op de sporen.
De markers zijn DNA-fragmenten die uniek zijn per type kanker. Elk type heeft dan ook een andere test nodig om gedetecteerd te kunnen worden.
Bindingsplaatsen
In urine zijn weinig fragmenten aanwezig, dit is vaak ook in andere lichaamsvloeistoffen zo. Om deze te kunnen opsporen is een enorm gevoelige methode nodig. Een test die weinig last krijgt van vervuiling in het monster. Dat kan bijvoorbeeld door het urinemonster vooraf te zuiveren. De onderzoekers hebben nu gekozen om het aantal bindingsplaatsen op de test te vergroten.
Structuur
De onderzoekers doen dit met polyelectrolyte multilayers (PEM’s). Dat zijn polymeren die een elektrische lading hebben en in lagen worden opgebouwd. Deze lagen bouwen een stevige structuur. Wanneer deze laagjes recht op elkaar worden gebouwd ontstaat er een dichte structuur met weinig bindingsplaatsen.
De nieuwe methode van de onderzoekers voorkomt dat de laagjes zo strak groeien. Het ‘bouwwerkje’ wordt zo meer open en krijgen meer plekken waar DNA-fragmenten zich aan kunnen hechten.
Liquid biopsy
De methode vergroot de mogelijkheden van liquid biopsy. Dit is onderzoek in lichaamsvloeistoffen in plaats van een weefselbiopt. Bij een biopsie moeten er weefselstukjes worden weggenomen voor het testen. Liquid biopsy is opkomend in de medische wereld. Het is namelijk eenvoudiger en goedkoper. Behalve bij kanker wordt deze methode ook al toegepast bij neurodegeneratieve ziekten zoals Alzheimer en bij taaislijmziekte.
Innovation Origins berichtte al eerder over een onderzoek van de Twentse start-up ECsens naar de verandering in DNA door kanker. Ook verscheen er al eerder een artikel over een spin-off van de UT over een robot die biopsieën kan uitvoeren.
De onderzoekers van het MESA+ Instituut hebben samengewerkt met het Center for Soft Nanoscience van de Universiteit van Münster. Het volledige rapport vind je hier.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
