Author profile picture

Nederland levert een belangrijke bijdrage aan innovaties op het gebied van schone energietechnologieën. Gerekend naar het aantal octrooiaanvragen in de periode van 2000 to 2019 op het gebied van koolstofarme energietechnologiën, staat Nederland in Europa op de 5e plaats en in de wereld op plaats 11. “Maar om netto op nul uit te komen in 2050 zal bijna de helft van de emissiereducties afkomstig moeten zijn van technologieën die nog niet op de markt zijn”, waarschuwt Fatih Birol, uitvoerend directeur van het Internationaal Energieagentschap . “Dit vraagt om enorme sprongen in innovatie.”

Het aantal octrooien voor koolstofarme energietechnologie is tussen 2017 en 2019 weliswaar met 3,3 procent per jaar gegroeid. Dat is echter slechts een kwart van de gemiddelde jaarlijkse groei 10 jaar geleden. Volgens een vandaag gepubliceerd rapport van het Europees Octrooibureau (EOB) en het Internationaal Energieagentschap (IEA) is het dan ook dringend noodzakelijk om te investeren in schone technologie om de klimaatdoelstellingen te halen. Het EOB is ‘s werelds toonaangevende autoriteit op het gebied van octrooi-informatie en octrooionderzoek.

Elektrische voertuigen

Het rapport ‘Patents and the energy transition: global trends in clean energy technology innovation’, onderzoekt internationale octrooifamilies (IPF’s) op koolstofarme energie- uitvindingen en verdeelt deze onder in regio’s en industriesectoren. De belangrijkste motor voor innovatie is de groei in elektrische voertuigen, vooral door de ontwikkelingen op het gebied van oplaadbare lithium-ionbatterijen, concludeert het rapport.

Het aantal wereldwijde octrooien op koolstofarme energietechnologieën is de afgelopen twintig jaar gestegen, met uitzondering van een daling in 2014-2016. Dat staat in contrast met een daling van het aantal octrooien op fossiele brandstoffen sinds 2015 (jaarlijks gemiddeld -6,9 procent vanaf 2017). Het gemiddelde jaarlijkse groeipercentage van koolstofarme energieoctrooien (+3,3 procent sinds 2017) is echter teruggelopen van +12,5 procent in de periode 2000-2013. De cijfers laten volgens het EOB zien dat gecoördineerde beleidsmaatregelen en verdere innovatie op het gebied van koolstofarme energie nodig zijn om de beschikbaarheid van technologieën te versnellen en de kosten te verlagen. 

‘Uitdaging van enorme omvang’

“De energietransitie die nodig is om de klimaatverandering te beperken, is een uitdaging van enorme omvang en complexiteit”, aldus EOB voorzitter António Campinos. “Dit rapport is een duidelijke oproep tot actie om onderzoek en innovatie naar nieuwe koolstofarme energietechnologieën te intensiveren en bestaande technologieën te verbeteren.Terwijl het enkele bemoedigende trends toont in landen en industriesectoren, waaronder ook in transversale technologie, benadrukt het ook de noodzaak om innovatie in schone energietechnologieën verder te versnellen – waarvan sommige nog maar net opkomen.” 

Gemeten naar relatieve technologische voordelen is Nederland het meest gespecialiseerd op het gebied van bio-energie, koolstofopname, landbouw, gebouwen en chemie en olie. De toonaangevende Nederlandse bedrijven die koolstofarme emissieoctrooien (2000-2019) indienden, waren Airbus (2.243 internationale octrooifamilies), Philips (1.865), NXP (440), STMicroelectronics (352) en DSM (250). 

Uit de studie blijkt dat sinds 2000 Europese bedrijven en onderzoeksinstituten de leiding hebben in het patenteren van koolstofarme energieuitvindingen, met 28 procent (12 procent alleen al voor Duitsland). Japanse aanvragers volgen met 25 procent, de VS met 20 procent, Zuid-Korea 10 procent en China 8 procent.

Japan voorop met elektrische voertuigen

Terwijl Europa de 1e plaats inneemt op de meeste hernieuwbare energiegebieden en bijzonder sterk is in sommige sectoren voor eindgebruik, zoals het spoor en de luchtvaart, loopt Japan voorop op het gebied van technologie voor elektrische voertuigen, batterijen en waterstof. De VS hebben een technologische voorsprong op het gebied van luchtvaart, biobrandstoffen en koolstofopname. De belangrijkste sterke punten van Zuid-Korea zijn batterijen, pv-technologie en energie-efficiëncy in industriële productie en de ICT-sector. Ook China is gespecialiseerd in ICT. 

Lees hier de samenvatting of download de volledige studie. 

Ook interessant: Nederlandse maakindustrie kan belangrijke rol spelen in energietransitie