TenneT leent €25 miljard voor beter stroomnet. En er zijn meer veelbelovende ontwikkelingen in Nederland

By Team IO

Deze financiële ondersteuning is bedoeld om het staatsbedrijf in staat te stellen cruciale mega-investeringen te doen in het elektriciteitsnet in de komende jaren. Ondertussen zijn ook regionale en lokale overheden en kennisinstellingen actief bezig met het ontwikkelen van concepten en schetsen van het elektriciteitsnetwerk van de toekomst.

De lening

De lening van het demissionaire kabinet is bedoeld om de investeringen in Nederland en Duitsland tot 2025 te financieren. Het is een tijdelijke oplossing tot TenneT Duitsland wordt verkocht. Dit is onderdeel van het streven van Nederland om de leveringszekerheid en betaalbaarheid van elektriciteit tijdens de energietransitie te waarborgen.

Verzwaring van het net

In de komende jaren heeft Tennet aanzienlijke financiële middelen nodig om noodzakelijke investeringen te doen in het elektriciteitsnetwerk, dat momenteel overbelast is. Op diverse locaties is het noodzakelijk het netwerk te verzwaren om voldoende elektriciteit van de ene naar de andere locatie te kunnen transporteren.

Een probleem met het huidige netwerk is de toename van energieopwekking door windmolens op zee, terwijl de infrastructuur ontoereikend is om al die opgewekte energie naar de benodigde bestemmingen te leiden. Daarnaast neemt de vraag naar elektriciteit juist toe doordat zowel bedrijven als huishoudens overstappen op elektrificatie.

Het toekomstige elektriciteitsnet

Vorig jaar deed TenneT een eerste poging om het net van de toekomst in kaart te brengen. Het gaat om een netwerk voor volledig duurzaam opgewekte energie, met energieknooppunten die door zogenaamde ‘supersnelwegen’ met elkaar verbonden zijn.

Daarop besloten ook vijf Nederlandse universiteiten (TU Delft, TU Eindhoven, Universiteit Twente, Rijksuniversiteit Groningen en Universiteit Utrecht) en het CWI aan de slag te gaan met een ‘schets’ van het net van de toekomst. Digitalisering van het elektriciteitsnet staat centraal.

Met digitale tweelingen wordt bijvoorbeeld de distributie van energie onderzocht. In het huidige energiesysteem heeft een storing of beschadiging van één element gevolgen voor het hele systeem, vergelijkbaar met een domino-effect, waardoor soms hele regio’s uitvallen. “We willen dit in de toekomst voorkomen. Daarom stellen wij een systeem voor dat gedistribueerd, zelfgeorganiseerd en veerkrachtig is”, zegt Pavol Bauer, hoogleraar DC Systems, Energy Conversion and Storage van de TU Delft’s Department of Electrical Renewable Energy.

Het energiesysteem van de toekomst is digitaal, decentraal en zelfhelend, als het aan deze universiteiten ligt

Nederland staat voor de enorme opgave om het land in de toekomst volledig op groene energie te laten draaien.

Lokale initiatieven

Ondertussen worden er op lokaal niveau al concrete stappen gezet om de huidige problematiek rond netcongestie aan te pakken. Een voorbeeld hiervan is de Local Energy Hub in Hapert, ondersteund door Enexis en lokale overheden. Het pilotproject illustreert hoe een gedecentraliseerd energiesysteem efficiënt kan functioneren. Bedrijven op het Kempisch Bedrijven Park maken gebruik van zelf opgewekte energie, accu’s, windmolens en een gasturbine om aan hun energiebehoeften te voldoen. Hiermee wordt de afhankelijkheid van het centrale netwerk verminderd en worden de kosten duurzaam beperkt.

Een Local Energy Hub als concrete oplossing van netcongestie in Hapert – en vervolgens in de rest van het land

In een serie belicht Innovation Origins zowel de gevolgen van netcongestie als de mogelijke oplossingen.

De Local Energy Hub in Hapert dient als model voor de rest van het land. Het toont aan dat met de juiste technologie en samenwerking tussen bedrijven, lokale overheden en energieleveranciers, een duurzamer en minder belast elektriciteitsnet mogelijk is.