Author profile picture

Vanaf 2035 is het helemaal afgelopen met de verkoop van personenauto’s met een fossiele verbrandingsmotor. Hiermee is het einde in zicht voor het traditionele tankstation, terwijl de oplaadpunten juist als paddestoelen uit de grond springen.

Eurostat meet de energieduurzaamheid van lidstaten op drie verschillende vakken: warmte, stroom en transport. En waar in de afgelopen episodes de centrale verwarming en het stopcontact centraal stond, gaat IO deze week de weg op. Om te beginnen wordt hieronder gevisualiseerd waar de landen op dit moment staan en hoe dit sinds 2004 zo gekomen is.

Snelwegen

Of je nou duurzaam, diesel of benzine rijdt, snel op je plaats van bestemming komen is voor iedere automobilist topprioriteit. Een deugdelijk snelwegennet dat grote steden met elkaar verbindt, is zeker in dichtbevolkte landen noodzakelijk om filevorming zoveel mogelijk te mijden. Maar hoe is Europa op dit vlak eigenlijk ingericht?

Op onderstaande kaart wordt de dichtheid van het snelwegennet weergegeven op NUTS2-niveau van Eurostat. Vanwege zijn geringe oppervlakte is de Duitse stad Bremen hierin de Europees kampioen, gevolgd door Utrecht, Düsseldorf, Boedapest en Zuid-Holland.

Als je goed inzoomt is via de gele lijnen ook te zien waar deze snelwegen zich precies bevinden met dank aan de data van OpenStreetmap. De hoogste resolutie is te bewonderen met de MAX-functie van de interactieve viewer. Het dichtbevolkte Nederland beschikt over het meest omvangrijke snelwegennet van het continent.

Van fossiel naar elektrisch

Nergens in Europa is het verkeer op deze snelwegen in meerderheid elektrisch. Dit is ook niet gek, aangezien we nog maar aan de start van de energietransitie zitten. Toch worden er wel behoorlijke stappen gemaakt. Door allerlei fiscale voordelen, incentives en een betere beschikbaarheid van oplaadpunten, willen overheden de Europeanen in de komende jaren massaal aan het elektrisch rijden hebben.

Toch gaat de ene overheid hier veel verder in dan de ander. Dit wordt meteen zichtbaar wanneer we het aandeel elektrische motoren in nieuwe personenauto’s onder de loep nemen. Noorwegen is het enige Europese land waar in 2020 meer dan 50 procent van de nieuwe bolides geheel emissievrij is. Aangezien dit land ook al voorliep op warmte en elektriciteit, hebben de Noren in de komende jaren vermoedelijk meer ruimte vrij om hun olie te verkopen aan landen die nog niet zo ver zijn in de energietransitie.

Van de EU-lidstaten was Nederland op dit vlak – met aanzienlijke afstand – het beste jongetje van de klas. Toch een opsteker na de summiere scores op het gebied van duurzame warmte en stroom van afgelopen weken. Dat hybride rijden in de afgelopen jaren in rap tempo normaler wordt, is ook goed te zien op basis van de cijfers uit 2016.

Oplaadstations

Nu zijn incentives en goede wegen natuurlijk niet genoeg om iedereen aan de groene bolide te helpen. Je hebt immers als klimaatbewuste chauffeur weinig aan je peperdure Tesla als je hem nergens kunt opladen.

De aanwezigheid van genoeg openbare oplaadpunten is dan ook van fundamenteel belang om de energietransitie voor het wegverkeer ook daadwerkelijk mogelijk te maken. Ook hier is het kleine dichtbevolkte Nederland de absolute koploper van de Europese Unie. Sterker nog: dit beleid wordt zelfs buiten Europa als lichtend voorbeeld aangehaald.

Het groenste vervoer

Terug naar de beginvraag: waar wordt het ‘groenst’ gereden? Net als bij de wedstrijd van de warmte en elektriciteit, mag Noorwegen zichzelf de Europees kampioen noemen. Maar in dit verhaal is alleen vervoer via personenauto’s opgenomen. En dat is niet het complete verhaal.

Het is natuurlijk nog veel ‘groener’ en gezonder om de auto helemaal te laten staan en de fiets te pakken, zeker voor kleinere afstanden. Hoewel hier in landen als Duitsland, België, Denemarken en een aantal grote steden zoals Parijs en London enorme stappen zijn gemaakt, is de fiets nergens zo ingeburgerd als in Nederland. Met meer inwoners dan fietsen wordt al decennialang jaloers gekeken naar de unieke fietscultuur, die zeker in de context van groen vervoer en klimaatverandering met grote interesse wordt gevolgd.

Een blik op de Europese fietspadenkaart zegt meer dan genoeg. Misschien wel de allergrootste fan van fietsen in de Lage Landen is het YouTube-kanaal Not Just Bikes van een Canadese stedenbouwkundige die hiervoor speciaal naar Amsterdam emigreerde.

Fietspaden in Noordwest-Europa / Openstreetmap