Sneller Netflix? Ja, maar 5G is vooral belangrijk voor innovatie

Op de eerste plekken in Nederland kun je komend jaar gebruik maken van het nieuwe mobiele netwerk 5G. Naast nog sneller Netflix streamen, draagt het netwerk bij aan ontwikkelingen als autonoom rijden. 5G is sneller en betrouwbaarder dan 4G en heeft een hele korte reactietijd. De mogelijkheden lijken eindeloos. Om uit te vinden wat wel en niet kan, worden door het hele land 5G-fieldlabs opgericht. Daar wordt de technologie in de echte wereld getest. Zodoende ontstaan bijvoorbeeld start-ups die de toepassingen naar de markt brengen. Zij dragen bij aan onder andere efficiëntere mobiliteit en slimme steden.

“Als autonome auto’s met elkaar communiceren, bijvoorbeeld in een file, kan een halve seconde vertraging al zorgen voor een botsing”, stelt Lenneke de Voogd, innovatie manager bij de Technische Universiteit Delft. “Niet alleen de snelheid, maar ook de betrouwbaarheid van het netwerk is van cruciaal belang in dit soort toepassingen.”

5G brengt drie voordelen met zich mee:

• Door de beschikbaarheid van meer bandbreedte kun je grotere hoeveelheden data versturen. Dat zorgt voor een betere videokwaliteit en snellere downloads.
• De reactiesnelheid wordt verkort waardoor autonome toepassingen en robotchirurgie mogelijk worden. De Voogd: “Als een chirurg een operatie op afstand uitvoert, bijvoorbeeld met een robotarm, dan moet hij of zij wel meteen voelen hoe diep het mes in het lichaam zit. Het is gevaarlijk als er vertraging op die verbinding zit.”
• Door de vergrote capaciteit kunnen meerdere toepassingen tegelijk draaien. Zo kan bijvoorbeeld luchtkwaliteit en geluidsoverlast niet alleen real time worden gemeten, er kunnen ook meteen aanpassingen worden gedaan als dat nodig is.

Ondernemers enthousiasmeren voor 5G

In fieldlabs worden verschillende toepassingen getest. Vooral in Zuid-Holland zijn veel van dit soort locaties te vinden. In Den Haag heeft World Startup, een platform dat start-ups en scale-ups ondersteunt en bedrijven helpt met innoveren, een 5G-fieldlab opgezet samen met T-mobile. Zo wil Zuid-Holland een broedplaats vormen waar start-ups en scale-ups terecht kunnen om 5G-toepassingen te ontwikkelen en te testen. “Zuid-Holland beschikt over de meeste fieldlabs van Nederland en is daarmee een real-life testing ground voor digitale innovatie. Om het onderzoek en de toepassingen naar een hoger plan te tillen moeten bedrijven, kennisinstellingen en overheden samenwerken,” zegt Mick van Kappen, transitiemanager Smart Digital Delta bij InnovationQuarter. Dat gebeurt in de fieldlabs.

Daniël Steginga, mede-oprichter van World Startup: “Wij willen met dit fieldlab ondernemers motiveren om aan de slag te gaan met 5G. Deze technologie kan helpen met verschillende oplossingen voor problemen waar zij tegenwoordig tegenaan lopen.” Mogelijke thema’s zijn slimme steden, voedselvoorziening, mobiliteit en gezondheid.

Geïnteresseerden met verschillende achtergronden kunnen zich aanmelden en gaan dan in een multidisciplinair team aan de slag. Soms hebben zij al een toepassing voor ogen, maar die kan ook gaandeweg het traject ontstaan. “We starten met verschillende workshops om mensen een toepassing te laten ontwikkelen en te leren hoe ze daar een start-up van kunnen maken”, zegt Steginga. Zo krijgen de deelnemers bijvoorbeeld een workshop over conceptontwikkeling, stippelen zij een gebruikerspad voor hun beoogde product uit, gaan ze aan de slag met paperprototyping en tot slot kijken ze naar businessmodeling.

Op naar de markt

Na de workshops volgt een pitchevenement waarin de teams hun concept presenteren aan een jury. In de eerste ronde ontstonden verschillende concepten op verschillende thema’s. De winnaars ontwikkelden een slim evacuatiesysteem waardoor gebouwen efficiënter en sneller ontruimd kunnen worden. Zij mogen naar de World Mobile Congress in Barcelona. Een ander team werkte bijvoorbeeld aan een systeem om te betalen door middel van gezichtsherkenning.

World Startup gaat de beste concepten nu verder begeleiden naar de markt. “Dat doen we onder andere door de deelnemers te koppelen aan geïnteresseerde marktpartijen die iets bij kunnen dragen aan het idee”, zegt Mark Beermann, partnermanager van het 5G-lab. Een voorbeeld van zo’n bedrijf is SPIE. Dit bedrijf richt zich op implementatie van slimme systemen in gebouwen. “Daarnaast werken de deelnemers verder aan een businesscase om echt een start-up op te zetten.”

Delfts fieldlab zorgt voor eigen infrastructuur

Een ander fieldlab in de regio is ontstaan op de campus van de TU Delft, het Delft on Internet of Things (Do IoT) fieldlab. Hier werken de Metropoolregio Rotterdam Den Haag, de provincie Zuid-Holland, TNO, Holland Rijnland, gemeenten Katwijk en Delft aan mee. “Wij gaan een digitale infrastructuur bouwen om het mogelijk te maken voor studenten, bedrijven en wetenschappers om allerlei producten en diensten op het gebied van Internet of Things op basis van 5G technologie te testen”, vertelt De Voogd vanuit de TU Delft. Voor start-ups en bedrijven wordt de samenwerking met experts en wetenschappelijke kennis op het gebied van bijvoorbeeld telecommunicatie en data-science op die manier veel toegankelijker.

“Wat het Do IoT Fieldlab zo bijzonder maakt, is de eigen 5G infrastructuur met data services platform dat operator neutraal is. Hierdoor zijn we niet afhankelijk van een provider. Op die manier kunnen overheden en bedrijven op een onafhankelijke manier testen. Providers kunnen wel met ons samenwerken om hun eigen netwerk en diensten verder te ontwikkelen en testen”, vertelt ze. Het netwerk wordt opgezet op de TU Delft Campus, met The Green Village als regelluwe omgeving voor het testen van onder andere zelfrijdende auto’s en Unmanned Valley Valkenburg als locatie voor het testen van drones. Daarnaast zal Do IoT Fieldlab ook een verplaatsbare opstelling hebben zodat verschillende bedrijven op eigen locatie voor een paar weken kunnen experimenteren met 5G.

Drones redden levens via 5G

Delft Dynamics is een van de bedrijven die in samenwerking met het Do IoT Fieldlab gaat experimenteren met een 5G-netwerk. Het bedrijf zet drones in als ondersteuning van reddingswerkers. Wanneer er een melding binnenkomt gaat de drone alvast naar de drenkeling of het ongeluk. Deze kan de locatie en eventueel andere gegevens over de situatie en de slachtoffers doorgeven aan de boot met reddingswerkers en waar nodig ook aan het ziekenhuis. “Op die manier werken hulpverleners veel efficiënter en kunnen mensen sneller geholpen worden. Maar daar is een snel en vooral betrouwbaar netwerk voor nodig”, stelt ze.

Naast de Delftse en Haagse fieldlabs, wordt er ook in Scheveningen geëxperimenteerd met 5G. De gemeente wil daar een kleinschalige digitale infrastructuur opzetten om verschillende toepassingen en businesscases rond smart cities te testen en verder te ontwikkelen. 5G speelt hierin een belangrijke rol als verbindend netwerk tussen verschillende slimme apparaten. Zowel publieke organisaties als bedrijven dragen bij aan de infrastructuur en kunnen er tegelijkertijd gebruik van maken. Mogelijke toepassingen zijn bijvoorbeeld: slim verkeersmanagement, het meten van luchtkwaliteit en veiligheidstoezicht.

Ook in Helmond en Eindhoven zijn 5G-labs te vinden. 

Next Economy

“Alle fieldlabs hebben hetzelfde doel: innovatie versnellen en nieuwe oplossingen vinden voor hedendaagse problemen. Maar technologie bedenken is niet voldoende, je moet ook kunnen opschalen” zegt Mick van Kappen van InnovationQuarter. “Daarom komt er een verbinding tussen de verschillende fieldlabs in de regio, de 5G-corridor. Deze corridor brengt samenhang aan tussen de living labs en de fieldlabs. Hierdoor kunnen we ook door verschillende sectoren heen innoveren. Daarmee komen we echt een stap verder in het realiseren van onze maatschappelijke missies.”

Zuid-Holland is hiervoor volgens hem een belangrijke regio omdat de provincie bijna een kwart bijdraagt aan het Bruto Nationaal Product. “Dat maakt de urgentie voor onze regio om met digitale oplossingen te komen des te groter.”