©Rick Wink fotografie
Author profile picture

Niet te lang wachten bij een verkeerslicht in ‘hondenweer’ of dynamische bewegwijzering voor een snellere route bij drukte. Dit zijn twee voorbeelden die het slimste fietspad van Nederland mogelijk moeten maken. Het is de bedoeling dat succesvolle onderdelen van het nu met sensoren en van allerlei andere snufjes voorziene fietspad elders worden toegepast.

Het lijkt weinig, 25 meter, maar volgens Sascha Hoogendoorn-Lanser van het Mobility Innovation Centre Delft is dit stuk fietspad op de campus van de universiteit voldoende om onderzoek te doen. 

Dit intelligente deel van het fietspad brengt in kaart hoeveel verkeer met welke snelheid op welk moment erover heen komt. Het project geeft cruciale informatie over het gedrag van weggebruikers die wordt ingezet om de bereikbaarheid van de steden van de toekomst slimmer en efficiënter te organiseren.

Samenwerking bij fietspad

TU Delft, PlasticRoad en Metropoolregio Rotterdam Den Haag werken hierbij samen. Die verbondenheid van wetenschap, bedrijfsleven en overheid voor langzaam verkeer maakt het project naar eigen zeggen uniek. 

PlasticRoad is een vernieuwend bedrijf dat de wegdelen levert met daarin sensoren onder en in het wegdek. Ze maken duidelijk hoe een weg wordt gebruikt en weke effecten dat op de weg heeft. Ook wordt informatie over de temperatuur en hoeveelheid neerslag verzameld.

De ondergrondse sensoren zijn een aanvulling op het al bestaande, bovengrondse monitoringssysteem van de TU Delft. Dat bestaat uit 3D camera’s, wifi, radar, bluetooth en mmwave (technologie met een zeer hoge golflengte, waarmee meer data door de lucht kunnen worden gestuurd, red.). De innovatieve sensoren en een bijzondere combinatie van metingen maken het volgens de initiatiefnemers het intelligentste fietspad van Nederland. Het wordt in januari officieel geopend.

Ondergrondse sensoren

Eric Kievit van PlasticRoad legt uit hoe een en ander werkt. Het bedrijf is innovatief op het gebied van duurzaamheid. De onderneming maakte de speciaal voor het fietspad ontworpen elementen. Als grondstof diende gerecycled huishoudelijk plasticafval. De elementen kunnen dankzij een holle ruimte ook tijdelijk regenwater bergen. PlasticRoad zorgt daarnaast ook voor de ondergrondse sensoren.

”De sensoren dienen diverse doelen. Dat is onderhoud voorspellen, maar ook bijvoorbeeld de doorstroming verbeteren. Dat kan met behulp van zoiets als dynamische bewegwijzering. Er zal worden getest hoe vandalismegevoelig en robuust het systeem is en hoe betrouwbaar de data die de sensoren opleveren.”

PlasticRoad richt zich vooral op licht verkeer: voetgangers, fietsers. Een gevolg van het intelligente fietspad kan zijn dat verkeerslichten beter functioneren, meer rekening houdend met de fietser. “Dat een verkeerslicht bijvoorbeeld langer op groen staat bij slecht weer. Door detectie kan dat automatisch.”

Fietspad

Informatie

Een efficiënte gebruik maken van de verkregen informatie is belangrijk voor het slagen van een intelligent fietspad. Informatie over de weg moet kunnen worden doorgegeven aan platformen zoals verkeerslichten, openbare verlichting, dynamische bewegwijzering maar ook in de toekomst voor onderhoudsplanning en riolering.

Namens de TU Delft houdt onder anderen Sascha Hoogendoorn-Lanser zich met het fietspad op de campus bezig. “Het testen van de kwaliteit van de sensoren is heel belangrijk. Doen druksensoren het goed onder bepaalde omstandigheden? Bijvoorbeeld ’s avonds, of als het heel nat is? Het mooie is, dat we die gegevens nu kunnen combineren met beelden van onze 3d-camera’s.”

“We zijn al langer bezig onderzoek te doen hoe je verkeer bij onder meer stations of festivals slimmer kunt regelen. Daar komt nu dat ondergrondse netwerk aan sensoren bij.”

Ze voegt er ter geruststelling aan toe dat er op de privacy wordt gelet. “We zien fietsers met onze camera’s niet daadwerkelijk. Wij krijgen alleen de gegevens in beeld in tijd en ruimte als anonieme stipjes. Het is niet de bedoeling dat we precies weten wie op welk moment waar is.”

Elders toepasbaar

Met Kievit is de Delftse onderzoeker van mening dat met het project Nederland internationaal als fietsland bij uitstek vooroploopt. Des te specifieker des te beter, is dan het devies. “Hoe ontwikkelt verkeer zich bij hoosbuien, als je overvallen wordt door de regen? Als je kunt voorspelen wat er gebeurt, kun je daarop anticiperen. En lukt het ook goed stepjes of scooters apart te detecteren?”

Ook interessant: Innovatief datadashboard creëert digitale tweelingstad

Een hightech stuk fietspad in Delft klinkt natuurlijk mooi, maar hoe toepasbaar is het op grotere schaal? “Om zoveel mogelijk zaken te kunnen testen, is dit fietspad volgestouwd met sensoren en andere technieken. Maar in het echt hoeft dat niet. Dan kan je met een selectie ervan volstaan. In de praktijk kijk je wat nodig is voor een specifieke locatie. Juist door onderzoek te doen weten we wat voor welke toepassing het beste werkt.”

“Ook moet je beseffen dat die sensoren bij een goede selectie ervan betaalbaar zijn in de praktijk. Het is ook wat je ervoor over hebt om het verkeer veiliger en prettiger te maken.”

Digital twin

Alle gegenereerde data zijn samen met andere gegevens te volgen in de Outdoor Mobility Digital Twin, een digitale kopie in 3D van de TU Delft Campus. In dit systeem zijn alle verplaatsingen van het OV op TU Delft Campus realtime te zien. 

Van auto’s, fietsers en voetgangers wordt hier de hoeveelheid, snelheid en richting per minuut in kaart gebracht. Met behulp van Artificial Intelligence kunnen nauwkeurige korte termijn voorspellingen van de vervoersstromen op de TU Delft Campus gemaakt worden. Bovendien kunnen prognoses gemaakt worden voor de langere termijn. De inzichten in verplaatsingen op TU Delft Campus zijn relevant voor het ontwerpen van duurzame mobiliteitsoplossingen voor de bereikbaarheid van steden van de toekomst.

De focus op langzaam verkeer bij het toepassen van moderne technieken wordt steeds belangrijker. Zo wordt er ook gewerkt aan mobiliteitsoplossingen voor massa’s mensen bij reizigers-pieken door bijvoorbeeld Black Friday of als massa’s demonstranten naar het Haagse Malieveld willen. Met goede informatie kan dan bijvoorbeeld de NS besluiten de dienstregeling aan te passen, om zo de mensenstroom in goede banen te leiden.