Pratend bloempotje is een hulpje in de huishouding voor vergeetachtige mensen

By Rik Durkstra

Alzheimer en dementie zijn vreselijke ziektes met een onvoorspelbaar ziekteverloop en een erg wisselende zorgbehoefte. In een beginnend stadium kunnen mensen met dementie nog goed thuis wonen, ze zijn vaak alleen wat vergeetachtig. Maar ook dat kan verraderlijk gevaarlijk zijn, bijvoorbeeld bij het vergeten van het innemen van cruciale medicijnen. Tinybots heeft hier een oplossing voor: een robot die patiënten aan bepaalde belangrijke zaken herinnert.

Oprichter Wang Long Li speelde tijdens zijn PhD al met de gedachte om zijn ideeën om te zetten in een bedrijf. Afgelopen jaren werd deze gedachte werkelijkheid. Dus kan Tinybots, ondanks dat het officieel in 2015 opgericht werd, ondertussen beschouwd worden als een echte start-up. Wang vertelt over zijn idee in deze aflevering van start-up of the day

Hoe werkt zo’n Tinybot?

“Wij hebben een robot ontwikkeld die kan communiceren. Hij beweegt niet en lijkt een klein beetje op een beeldje. Mensen met dementie die fysiek nog heel goed zijn, willen zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Daarnaast willen ze graag zoveel mogelijk zelf blijven doen. Onze Tinybot kan deze mensen tijdig herinneren aan het innemen van medicatie, maar ook bijvoorbeeld persoonlijke verzorging of andere dingen die nog wel eens worden vergeten.”

De Oefendokter helpt ouderen bij hun bezoek aan de huisarts

‘De Oefendokter’ is een zorginnovatie waarmee ouderen zich thuis kunnen voorbereiden op een gesprek met de huisarts.

Eigenlijk is het dus een soort pratende agenda, of niet?

“Nee, het is veel meer dan dat. Het echt innovatieve zit hem in de software erachter. In mijn onderzoek ben ik erachter gekomen dat het veranderlijke ziektebeeld bij dementie en Alzheimer één van de moeilijkste dingen is om op te anticiperen. Wij zorgen ervoor dat de communicatie aangepast wordt aan de toestand van de persoon.”

“Daarom hebben we de volledige software samen met patiënten ontwikkeld. Ik had eigenlijk gelijk al door dat om echt een product voor deze doelgroep te maken, je het helemaal samen met de doelgroep moet ontwikkelen. Dan ontstaat er een soort database, waaruit in zoveel mogelijk stadia van de ziekte een passende instructie kan worden gegeven.”

Kun je dan ook voorspelen hoe het ziekteverloop gaat zijn?

“Wij zien in onze data veel patronen. Soms kunnen we op basis daarvan een signaal sturen naar de mantelzorg of de thuiszorg. Die kunnen dan handelen op basis van onze database. Uiteraard is het oordeel van de zorgprofessional nog altijd belangrijk. Wij kunnen soms net vanuit een andere hoek kijken, wat ons juist een mooie aanvulling maakt op het totale zorgpakket. Daarnaast nemen wij veel werk uit handen in sectoren waar echt een groot personeelstekort niet. Deze mensen zouden het liefst vijf keer per dag even thuiszorg krijgen, maar dat is financieel niet haalbaar. Door die thuiszorgbehoefte omlaag te brengen, ontlasten we de zorg.”

Hoe komt zo’n robotje dan aan alle nodige informatie?

“We hebben inderdaad veel informatie nodig. Soms is het een kwestie van invullen, zoals de leefsituatie (appartement, gelijkvloerse bungalow etc. red.), maar andere keren moet er echt naar een oorzaak van een probleem worden gezocht. Daarnaast heb je soms te maken met losse woorden of verwarde spraak richting onze Tinybot. Al die dingen maken het complex en zorgen er ook voor dat we nog lang niet uitgeleerd zijn. We zijn wel echt op de goede weg. Inmiddels hebben zorgverleners al zo’n 25.000 scripts met instructies voor ons geschreven. Wij classificeren deze scripts en zorgen dat het juiste script in de juiste situatie wordt gebruikt. Ook maken we alles zo simpel en laagdrempelig mogelijk.”

Waar liep je tegenaan tijdens het ontwikkelen van het idee?

“In het begin hadden we heel veel moeite met het afstappen van conventionele hulprobots. Je ziet dat hierbij vaak de focus ligt op het overnemen van fysieke handelingen door middel van automatisering. Het kostte wat tijd om te beseffen dat deze doelgroep daar eigenlijk niet zoveel baat bij heeft. Het co-creatieproces dat we zijn gestart heeft hierbij goed inzicht gegeven in de wensen van de doelgroep. Maar ook dit was soms wel zwaar.”

Hoe reageert de zorgsector?

“De nieuwigheid was aan het begin lastig, maar inmiddels is alles wat thuiszorg ontlasting biedt meer dan welkom. Dat zie je ook het aantal aanvragen dat we hebben gekregen de laatste tijd. Ik zie vanuit mijn positie ook dat het echt mis dreigt te gaan in de zorg. Bijna iedereen moet overwerken, maar een persoon kan gewoon niet meer dan zes uur thuiszorg krijgen. Dementie is niet zoals iemand fysiek bijstaan, dat werkt de hele dag door. Als ik het personeel in de zorg zie, is dat voor mij een mooie stimulans om keihard te werken aan een nog betere versie van de Tinybot.”

Lees ook andere afleveringen uit deze serie.

Iedere dag zet Innovation Origins een start-up in de schijnwerpers. Lees ze allemaal.