Philips gaat bodem onder Packaging saneren, buurt en erfgoedstichting ontevreden

Het markante pand van de voormalige Philips Eindhoven Druk aan de Cederlaan 2 wordt gesloopt. In 1994 is de vestiging overgenomen door de Van Genechten Groep uit Turnhout en sindsdien bekend als Eindhoven Packaging. De eigenaar heeft de bedrijfsactiviteiten in juni stilgelegd en het pand is vervolgens volledig ontruimd. Wat rest is een leegstaande fabriek met daaronder vervuilde grond. De omliggende buurt is ontevreden.

E52 bericht over één van de laatste voormalige Philips bastions in Eindhoven.

Markant industrieel gebouw

Het uit gele pletstenen opgetrokken gebouw met als Philipscode OAG bestaat uit diverse grote hallen die, net buiten Strijp-S, zijn verscholen tussen de huizen van de Cederlaan en de Schootsestraat.

Prachtige sheddaken met kleine lichtstraten en minimale afwerking zorgen voor een imposante industriële sfeer. Onder het gebouw, naast de voormalige laboratoriumkamers, lopen diverse door noodluiken afgesloten en met elkaar verbonden ‘geheime tunnels’, waar onder meer machines en oude installaties staan.

Eén en ander doet denken aan het oude Philips Natuurkundig Laboratorium aan de Kastanjelaan, waar onder het gehele gebouw ook een netwerk van kamers, loop- en kruipruimten was aangelegd.

Netwerk van kamers, tunnels en grote industriële hallen.

Historie

In de kelder van het Packaging gebouw was tot 1963 het ABCD-lab van Philips gevestigd, en ook het archief van de Philips Fototechnische Dienst. Kasten vol glasplaten en negatieven van foto’s waren aanwezig. Tevens is hier de Philips lithografie gestart, inclusief de proefdrukkerij en de afdeling fotorepro. In de studio werden reclamefoto’s van nieuwe Philipsproducten gemaakt. Een aantal ruimtes in de kelder werd daarvoor als donkere kamer gebruikt.

Het overgrote deel van het pand is tot juni in gebruik geweest als Eindhovense Drukkerij voor allerlei verpakkingsmaterialen. Op de voorkant van het pand prijkt daarom ‘ED’.

Philips gaat saneren, Van Genechten sloopt en verkoopt

Eric Drent, communicatiemanager bij Philips, meldt dat de vervuiling onder het pand onder andere ontvetters betreft. In de grond zitten vet- en chlooroplossingen en in het pand zelf is nog asbest aanwezig.

“De sanering gaat vermoedelijk dit najaar gebeuren. De vervuiling is diep in de grond afgezakt, onder de dikke vloeren van het pand. Er bestaat een risico dat het door het grondwater wordt meegenomen, buiten het bedrijfsterrein. En dat moeten we niet hebben.”

Er bestaat een risico dat de vervuiling door grondwater wordt meegenomen, buiten het bedrijfsterrein. – Philips Nederland

Philips wil de vervuiling aanpakken, maar daarvoor moet het gebouw eerst worden gesloopt. Ook met een eventuele herbestemming van de grond is sanering zeker nodig.

“Afhankelijk van de nieuwe bestemming zijn er verschillende scenario’s denkbaar voor sanering, maar het is niet zo dat de huidige (industrie)activiteiten door de vervuiling niet meer in het pand uitgevoerd zouden kunnen worden.”

Historie, heden en toekomst van ‘ED’

Eventuele Philips-eigendommen zijn door Philips bij verkoop aan Genechten in 1994 uit het pand gehaald, zegt Drent.

Maar toch, voor wie het pand deze zomer, direct na het vertrek van Van Genuchten bezocht, was het alsof de tijd had stil gestaan en er sinds de bouw weinig was opgeruimd of weggegooid. Vintage snijmachines, werkbanken, gereedschapsbakken, lithografische prints, lichttafels, camera’s, telefoons, computers, radio’s, papieren uit de jaren ’50, ’60, ’70 en ’80, een oude smederij en een ondergronds voormalig laboratorium. Je kunt het zo gek niet bedenken of het was aanwezig.

Vintage inventaris die terug gaat tot de jaren ’50 aanwezig in het voormalige Eindhoven Druk pand

Dat en de rest van de enorme inventaris in het duizenden vierkante meters grote pand moest er de afgelopen weken allemaal uit, want Van Genechten Packaging houdt het voor gezien in Eindhoven.

Werknemers hebben overuren gedraaid om het pand leeg te ruimen. Niet alleen zeecontainers met als bestemming de sloop kwamen daarbij van pas, maar ook internationale opkopers zijn langsgekomen. Dat met enige druk op de ketel, want bij voorkeur al in september wil de Van Genechten Groep het pand aan Philips overdragen voor sanering.Een bij het pand aanwezige werknemer wist te vertellen dat de grond wordt verkocht aan een projectontwikkelaar. Er zouden dan woningen moeten komen.

Buurt is ontevreden en in dilemma

Op 4 februari 2016 heeft een informatieavond plaatsgevonden voor de omgeving (o.a. Kreugelstraat, Schootsestraat, Cederlaan) in Café Ramona, waar zowel de gemeente als Philips aanwezig waren. Een buurtbewoner die anoniem wil blijven vertelde e52 wat in deze bijeenkomst is gezegd.

“Deze avond leek op een gegeven moment op een ‘Rijdende Rechter’ bijeenkomst. Veel mensen zijn ontevreden hoe dit gaat. Er is ten eerste verteld dat er een grote vervuiling in de grond zit. En ten tweede is de manier waarop communicatie over de sloop naar buiten is gebracht abrupt en kort dag.

Op de avond zijn kaarten getoond waar de vervuiling zit en wat het is. Het bleek dat de vervuiling ver is verspreid. Het ligt onder de nieuwbouwwijk Space-S, de Schootsestraat en onder de Kreugelstraat.

Het bericht naar ons als buurt is dat het momenteel niet meer lekt. De vervuiling heeft vooral in de jaren ’70 en ’80 plaatsgevonden aan de achterkant onder het transformatorhuis (OBR), waar een generator in zat die lekte.

Als buurtbewoners krijgen wij het idee dat het meer een imagokwestie is van Philips om goede wil te tonen. Zodat het bedrijf zijn verantwoordelijkheid neemt voor vervuiling. Toen namelijk duidelijk werd dat Eindhoven Packaging weg zou gaan aan de Cederlaan, is Philips in actie gekomen om sanering in gang te zetten.

In de omgeving is men bezorgt dat er een woontoren verrijst. Er zijn mensen hier die (recent) huizen hebben gekocht, en het Eindhoven Packaging terrein staat bijna letterlijk in hun achtertuin. Wat betekent dit voor de waarde van onze huizen en het leefgenot?

Wij hebben ook de Gemeente Eindhoven gebeld met de mededeling dat we inspraak willen hebben. De gemeente meldde ons dat als er iets terugkomt het eengezinswoningen zullen zijn op de hoogte zoals dat nu al in het gebied aanwezig is, maar de keuze voor een projectontwikkelaar is nog niet gemaakt.

We zouden door gemeente als buurt op de hoogte worden gehouden over nieuwe ontwikkelingen, maar we hebben sinds februari niets meer gehoord.

Wij moeten tot nu toe via publicaties in het Eindhovens Dagblad (15 januari en 16 januari 2016 en 10 augustus 2016) ontwikkelingen vernemen…. “

Philips reageert

Eric Drent van Philips zegt dat “het eventueel zou kunnen dat de vervuiling tot ver in de omgeving is verspreid. Maar dat kunnen wij niet bevestigen en die informatie hebben wij ook niet. We hebben de vervuiling laten onderzoeken door Tauw. We gaan de bron van de vervuiling aan de toplaag wegnemen, zodat de uitloop stopt. Wat al in de bodem zit wordt de komende zestig tot honderd jaar door middel van biologische processen vanzelf afgebroken. Wij zeggen altijd: geen grondwater oppompen.”

Stichting Bescherming Wederopbouw Erfgoed Eindhoven wil behoud

Hein van Buul van de Werkgroep Wederopbouw en van Stichting Bescherming Wederopbouw Erfgoed Eindhoven mengt zich ook in de discussie. De stichting is eveneens overvallen door de dreigende sloop en ontwikkelingen op het terrein.

“Op de Cederlaan stond een heel mooie reeks van Philips gebouwen, met eigenzinnige maar samenhangende structuur, elementen en kenmerken. Waar vroeger het Philips architectuur en ingenieursbureau stond hebben ze nu een donkere flat neergezet. Doodzone. Wij willen graag de resterende beeldbepalende en belangrijke bouwkundige kenmerken uit de wederopbouw periode behouden. Dit complex is belangrijk. Het heeft zeer fraaie kenmerken.

Ten eerste is het Eindhoven Druk pand één van de weinige panden ofwel hallen waar nog de originele sheddaken op zitten. Ten tweede, het gevelbeeld: de gele pletstenen.

Het is niet zo dat met dit gebouw niets zou mogen, maar men moet in Eindhoven echt met respect omgaan met dit erfgoed. Het is jammer dat de Gemeente Eindhoven tot nu toe dit pand nog steeds niet als prioriteit heeft behandeld.

Wij kunnen over de vervuiling geen uitspraak doen, omdat dit nieuws voor ons heel vers is. Maar wij zullen er kien op zijn om er voor te zorgen dat het pand behouden blijft.

Echter, als de sloop in september al gaat beginnen, zijn we in Eindhoven aan de goden overgeleverd. Er is voor niet-monumenten geen sloopvergunning nodig, enkel een melding volstaat. Als de eigenaar niet wil, dan kan men vechten maar de sloop gaat door.

Desalniettemin gaan we zo snel als mogelijk een positieve dialoog aan met de eigenaar om te proberen hem op andere reden te brengen en het pand te behouden. Wellicht kan een partij die belangstelling heeft voor de waardevolle kenmerken het pand kopen.

Echter, als werkelijk in september wordt begonnen met de sloop… is het over en uit.”

Vaarwel? Eindhoven van oud, naar nieuw

De Eindhoven Packaging aan de Cederlaan 2. Het is één van de laatste recent nog actieve zware-industriepanden in het centrum van Eindhoven. Het is het einde van een tijdperk, van het in 1920 in Eindhoven gestarte Philips Eindhoven Druk aan de Glaslaan, van het in 1952 gebouwde beeldbepalende pand en van de werknemers van wie sommigen er al 40 jaar werkten. Een aantal van hen wordt overgeplaatst of er wordt een begeleidingstraject voor nieuw werk in gezet.

Het is typisch Eindhoven, van oud naar nieuw. Eindhoven Druk, het ga je goed…

Van Genechten Packaging is door E52 benaderd, maar de verantwoordelijke leidinggevende voor de sloop en verkoop van het terrein is momenteel op vakantie. Eveneens is de gemeente Eindhoven benaderd. Deze gaf aan tijd nodig te hebben om met een reactie te komen. E52 vult in een later stadium een officiële reactie vanuit Van Genechten Packaging en Gemeente Eindhoven aan.

 

Het gebouw van de Eindhovense Drukkerij werd door het Bouwbureau NV Philips in 1952 ontworpen en gebouwd. Het bestaat uit drie bouwlagen waarin de verschillende bedrijfsonderdelen zijn ondergebracht. Duidelijk herkenbaar zijn de drie functies: kantoor, assemblage en drukkerij.

De helder lichtgele baksteen is een goed voorbeeld van hoe de traditionalistisch ingestelde manier van bouwen van die jaren, een gebouw toch een moderne uitstraling kon geven. Moderne stalen ramen en een heldere kleur vormen een contrast met de traditionele opbouw van plint, middenstuk en dakprofiel.

Links in de gevel is het logo van de drukkerij aangebracht. Zo werd grafische vormgeving in de architectuur toegepast, iets dat in die tijd steeds vaker voorkwam. Buiten het logo is de drukkerij niet herkenbaar aan de voorgevel. De eigenlijke drukkerij gaat verborgen achter het kantoorgedeelte en is vanaf de straat niet te zien. De drukkerij bevat sheddaken (in de vorm van zaagtanden), die nog puntgaaf zijn en typerend zijn voor industriële architectuur. (bron: www.eindhoven-in-beeld.nl)