Een antilichaam dat voorkomt dat de pieken van het coronavirus zich vastzetten en de menselijke cel binnendringen. Met dit ‘single domain’ Coronavirus-antilichaam kan een groep onderzoekers uit Gent, Austin en Göttingen een belangrijke stap zetten in de wereldwijde race om infecties door het SARS-CoV-2-virus te behandelen en te voorkomen. De onderzoekers zijn hoopvol, maar waarschuwen ook dat “het minstens negen maanden zal duren voordat we dit antilichaam op grote schaal kunnen produceren”. De groep zegt dat de bevindingen “enigszins vergelijkbaar” zijn met die afgelopen zaterdag door een groep wetenschappers van het Erasmus MC en de Universiteit Utrecht zijn gepubliceerd, maar minder complex zouden zijn in de productie.
De onderzoeksgroep bestaat uit wetenschappers van het Centrum voor Medische Biotechnologie van de Universiteit Gent en het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB), in samenwerking met collega’s van de Universiteit van Austin in Texas en het Duitse Primaatcentrum in Göttingen. Ze zeggen een laboratoriumversie van het nieuwe coronavirus met succes te hebben geneutraliseerd door te voorkomen dat het zich aan menselijke cellen hecht.
“We hebben één enkel antilichaam gevonden, het eerste in zijn soort, dat het virus op een eigenaardige manier heeft geneutraliseerd”, zegt professor Xavier Saelens, viroloog en microbioloog aan VIB en de Universiteit van Gent, die het Belgische team leidt.
Voorkomen dat het virus zich vasthecht
Coronavirussen zijn RNA-virussen die menselijke cellen binnendringen wanneer hun glycoproteïnen in de vorm van pieken eiwitten aan het celoppervlak binden. In het geval van het virus dat SARS veroorzaakt, is dat menselijk eiwit angiotensine-converterend enzym 2 (ACE2). Wetenschappers denken dat het nieuwe coronavirus hetzelfde ingangspunt gebruikt, aldus de American Chemical Society.
© Avijeet Ranjan/Scientificanimations.com.
“Ons antilichaam voorkomt dat de pieken van het virus zich vastzetten en de menselijke cel binnendringen. Daarom zeggen we dat het virus wordt geneutraliseerd”, legt professor Saelens uit.
Het team bereidt zich nu voor om de nieuwe techniek in vitro uit te voeren op een levende variant van het virus in een speciaal laboratorium van het Rega-Instituut in Leuven dat over de vereiste bioveiligheidsnormen beschikt. Professor Saelens schat dat zijn team tegen eind volgende week relevante gegevens van de Leuvense tests zou kunnen extrapoleren. “Het is belangrijk om onze techniek te demonstreren op een echt virus. Misschien zal de uitkomst niet exact hetzelfde zijn, maar ik verwacht toch dat het virus geneutraliseerd wordt”, voegt hij eraan toe.
Snelle bescherming
Professor Saelens waarschuwt dat deze ontdekking niet zal leiden tot een standaard profylactisch vaccin dat wordt gebruikt voor klassieke preventiedoeleinden. Deze vaccins zetten het lichaam ertoe aan om een immuunsysteem te ontwikkelen dat op zijn beurt de infectie kan bestrijden.
De Belgen werken momenteel aan een “passieve vaccinatie” die geen enkele immuunrespons uitlokt en sneller is dan het typische “actieve vaccin”, legt professor Saelens uit. “Uiteindelijk zouden we een welbepaald eiwit kunnen injecteren dat onmiddellijk bescherming biedt. Het effect van een klassiek vaccin kan tot enkele weken duren.”
Deze snelle verdediging kan broodnodige bescherming aan het medisch personeel geven, terwijl ze vrijwel direct na de besmetting weer aan het werk kunnen gaan. Het zou ook een effectieve verlichting kunnen betekenen voor oudere patiënten, die in het bijzonder worden bedreigd door het coronavirus en vaak minder gevoelig zijn voor standaardvaccins.
“Wij zijn voorstander van preventie, maar we kunnen therapeutische effecten niet uitsluiten. Een profylactisch vaccin zou waarschijnlijk een kleinere dosis van het antilichaam bevatten dan een therapeutisch vaccin. Maar we weten nog steeds niet de exacte dosering”, zegt professor Saelens, en voegt eraan toe dat “het minstens negen maanden zal duren voordat we het antilichaam op grote schaal kunnen produceren”.
Erasmus en Utrecht
De ontdekking van het Belgische team ging bijna hand in hand met een wetenschappelijke publicatie van tien onderzoekers van het Erasmus Universitair Medisch Centrum in Rotterdam en de Universiteit van Utrecht. De groep zegt een antilichaam te hebben gevonden dat kan helpen bij het opsporen en voorkomen van de Covid-19 vorm van Corona.
Volgens professor Saelens zijn zijn resultaten enigszins vergelijkbaar met de Nederlandse resultaten. “Ze waren gericht op hetzelfde deel van het virus. Hun antilichaammoleculen zijn verschillend, maar ze kunnen nog steeds hetzelfde effect hebben. Hun antilichaam lijkt echter conventioneler, en misschien complexer te maken.”
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
