AI-generated image of DNA origami
Author profile picture

Erasmus Medisch Centrum Rotterdam gaat een transformerend Europees genomisch onderzoeksproject leiden, het Genoom van Europa, met €20 miljoen subsidie van de Europese Commissie. Dit baanbrekende initiatief, geleid door professor André Uitterlinden, heeft als doel een uitgebreide database samen te stellen van DNA-variaties van burgers uit alle Europese landen en die van hun voorouders. Het project brengt 200 onderzoekers van 51 instituten uit 29 landen samen om het genoom van 100.000 Europeanen te analyseren tegen 2028, waarmee de basis wordt gelegd voor vooruitgang op het gebied van ziektepreventie, diagnose en gepersonaliseerde gezondheidszorg.

Waarom dit belangrijk is

Genetisch onderzoek helpt ons meer te begrijpen over verschillende soorten genetische ziekten en hun aanleg bij verschillende bevolkingsgroepen, wat de weg vrijmaakt voor betere zorgopties.

Het project Genome of Europe markeert een belangrijke stap in het genetisch onderzoek binnen de Europese Unie. Met een totaal budget van 45 miljoen euro, waarvan 25 miljoen euro afkomstig is van deelnemende landen, is dit initiatief in staat om nieuwe inzichten te verkrijgen in de complexe wisselwerking tussen genetica en verschillende ziekten. De DNA-databank wordt nuttig voor onderzoekers die inzicht willen krijgen in genetische aanleg die verschilt tussen bevolkingsgroepen, zoals lactose-intolerantie en erfelijke ziekten zoals sikkelcel- of type II-diabetes.

Een pan-Europese samenwerking

Het project maakt niet alleen gebruik van het gevarieerde genetische landschap van Europa, maar vertegenwoordigt ook een gezamenlijke inspanning om verschillende onderzoekstechnieken en lokale partnerschappen te integreren. Deze aanpak zorgt voor een uitgebreide vergelijking van DNA-analysetechnieken op het hele continent.

De aankondiging van het Genome of Europe project op DNA-dag is een knipoog naar de historische betekenis van genomisch onderzoek, ter herdenking van de eerste publicatie over de structuur van menselijk DNA in 1953. Erasmus MC geeft met evenementen en tentoonstellingen die de voortdurende bijdragen van de instelling aan DNA-onderzoek in de schijnwerpers zetten nog meer nadruk aan het project.

Verbetering van de gezondheidszorg door genomica

Het Genome of Europe initiatief maakt deel uit van het bredere 1+ Million Genomes (1+MG) initiatief, dat tot doel heeft een revolutie teweeg te brengen in de gezondheidszorg door middel van gepersonaliseerde geneeskunde. Door het creëren van een Europese data-infrastructuur voor genomische gegevens, zal het initiatief veilige toegang tot genomische en klinische gegevens over het hele continent mogelijk maken, waardoor meer op maat gemaakte behandelingen, betere diagnostiek en een algehele verbetering van de gezondheidstoestand voor EU-burgers mogelijk wordt.

Uitdagingen en vooruitgang bij het delen van gegevens

Ondanks het enthousiasme voor zo’n uitgebreid genomisch project, blijven er uitdagingen bestaan, vooral op het gebied van wettelijke kaders en het delen van gegevens over de grenzen heen. De noodzaak van veilige en ethisch verantwoorde oplossingen voor het delen van gegevens is van het grootste belang naarmate het project vordert. Het Genomic Data Infrastructure (GDI) project, dat deel uitmaakt van het 1+MG initiatief, speelt een cruciale rol bij het opzetten van de noodzakelijke gedecentraliseerde data-infrastructuur.

Met de uitbreiding van de GDI naar nieuwe landen en de verwachte start van het Genome of Europe project later dit jaar, zet de Europese Commissie belangrijke stappen in de richting van een meer geïntegreerde en innovatieve benadering van genomische geneeskunde. De potentiële voordelen voor patiënten en de efficiëntie van de gezondheidszorg zijn enorm, met de belofte van gepersonaliseerde gezondheidszorg die steeds meer realiteit wordt.