Als de Coronacrisis ons iets duidelijk maakt, is het wel dat de oplossingen van vroeger niet meer werken voor de problemen van vandaag. Maar om die nieuwe oplossingen te bereiken en echte innovaties te creëren waar de maatschappij wat aan heeft, moet er iets veranderen in de manier waarop wij tegen de wereld aankijken. Nieuwsgierigheid, de basis voor alles wat we bij Innovation Origins doen, is daarbij cruciaal, zo toont ook het onderzoek van Danae Bodewes aan. In een serie interviews spreekt ze met nieuwsgierige types die elk op hun eigen wijze de bouwstenen leveren voor een nieuwsgierig leven. Hier de complete serie tot nu toe. (NB: dit interview is van vóór de corona-pandemie)
Aimee Martinez inspireert me door de enthousiaste maar serieuze manier waarop ze haar nieuwsgierigheid als levenswijze heeft omarmd. Toen ze jong was, moest Aimee haar nieuwsgierigheid verbergen. Het volgen van haar nieuwsgierigheid kostte haar veel geld. Toch gelooft Aimee dat nieuwsgierigheid een zegen is en iedereen kan bevrijden.
‘We zijn allemaal nieuwsgierig geboren’, Aimee Martinez (32), systeembeheerder, Canada
Voormalige beroepen: Retail, Hospitality, Performance, Administration, Full Stack Developer, Security Consultant, handel (landbouw, bouw), leraar/instructeur, distributeur, verkoop/marketing, kleine bedrijfseigenaar, infrastructuurconsultant en ingenieur, verpleegster, schoonmaker (industrie en woningen), dierenverzorgster, paardenfokker, boswachter, guerrillaschilder, stadsverkenner
Wat betekent nieuwsgierigheid voor jou?
“Als een kind zegt waarom? Wat doet dat? Hoe kan de oceaan zowel groen als blauw zijn? Nieuwsgierigheid spoort al die vragen aan. Het is ook een sterke motivator voor mij om uit te vinden hoe iets werkt.”
Welke fascinatie had je toen je jong was?
“Ik was gefascineerd door een vijvertje in de buurt van mijn flatgebouw. Deze vijver had al die kleine wezens waarvoor ik naar de bibliotheek zou rennen om erover te leren. Ik nam vroeger watermonsters mee naar huis en probeerde de vijver na te bootsen in een aquarium. Ik was echt bezeten door deze vijver. Al mijn wetenschappelijke projecten gingen over deze vijver.
Ik was ook geïnteresseerd in alle door mensen gemaakte objecten. Wat zit er in? Wat werd ervoor gebruikt om het te bouwen? Dat is waarschijnlijk de invloed van mijn overgrootvader. Hij was een uitvinder en ik was gefascineerd door zijn plannen.”
Wat voor soort dingen heeft je grootvader gemaakt?
“Lang voordat het normaal was vond hij een lichtschakelaar uit om meer dan één licht tegelijk te bedienen. In die tijd was dit een echte noviteit. Hij was geen uitvinder zoals Tesla, in die zin dat hij geen nieuwe concepten creëerde. Hij maakte de dingen gewoon efficiënter.”
Wat is het meest nieuwsgierige dat je ooit hebt gedaan?
“Mijn geloofsgemeenschap te verlaten. Het was zowel geïnspireerd door eigen nieuwsgierigheid als dat het wordt gezien als iets bijzonders voor een gemeenschapsgedreven persoon als ik om te doen. Ik ben opgevoed als Jehova’s getuige. Ik was zo nieuwsgierig als klein meisje, maar mocht niets weten, zien of zelfs maar denken aan mijn vragen. Vragen over feminisme, evolutie en religie. Ik was bang om mijn familie te verliezen door meer te willen leren.
Toen ik 10 jaar oud was, gaf een bibliothecaris me een veilige plek om mezelf stiekem te pushen om antwoorden op mijn vragen te krijgen. Later gebruikte ik mijn telefoon en de huizen van mijn vrienden om meer informatie te krijgen. Ik moest dit rustig doen, zonder dat iemand het wist omdat ik dan geëxcommuniceerd zou worden. Toen ik 21 was, werd ik alsnog gedwongen om de Jehovah’s Getuigen te verlaten.”
Dat klinkt verschrikkelijk. Hoe heb je ervaren dat je gedwongen werd je gemeenschap te verlaten?
“Het was angstaanjagend. Komend uit een eilandgemeenschap waren er zoveel sociale aspecten die ik nog moest leren, tot verbazing van mijn leeftijdsgenoten. Ik voelde ook veel schuld. Er werd mij altijd verteld dat Satan mijn ziel zou krijgen voor de antwoorden die ik op mijn vragen vond. Ik voelde me ook schuldig omdat ik schijnbaar “mijn familie heb opgegeven” om de antwoorden te weten te komen. Omdat ik in de ogen van de sekte zo erg had gezondigd, kon ik in feite ook niet meer sterven. Een van de belangrijkste cultuslessen is namelijk dat de eindeloze dood of de ‘nietsheid’ voor alle niet-gelovigen vaststaat, dat het enige leven dat het waard is om te leven slechts een leven na de dood is. Toen ik eindelijk de antwoorden kreeg, waren dat juist de redenen voor mij om te willen leven.”
Als je terug kijkt naar wat je hebt meegemaakt, hoe kijk je dan naar de nieuwsgierigheid? Is nieuwsgierigheid een vloek of een zegen?
“Een zegen. Het is onze grootste kracht die ons dingen laat samenstellen die niet mogen. Dat kan nogal lelijke dingen opleveren, maar ook de best smakende sandwich ooit.
Het is net als agile werken. Je hebt een idee dat je bouwt, meet, leert en herontwerpt, en dan probeer je het allemaal weer opnieuw. Nieuwsgierigheid is een geweldige motivator. Je kunt er alles mee leren, en dat kan iedereen bevrijden.”
Hoe breng je je nieuwsgierigheid in balans en krijg je dingen voor elkaar?
“Nieuwsgierigheid en impulsen komen voor mij uit dezelfde drijfveer. Als je je ogen sluit en springt, is het gevaarlijk. Je moet je altijd bewust zijn dat de ruimte veilig is. Je moet je nieuwsgierigheid en impulsen in evenwicht brengen met je geest. Je moet er over nadenken voordat je handelt!
Ik heb verschillende routines en probeer specifieke onderwerpen te vinden om nieuwsgierig te zijn. Dit helpt om mijn gedachten te ordenen en geeft me de meeste leermogelijkheden uit mijn nieuwsgierigheid. Als het onderwerp dat mijn nieuwsgierigheid heeft gewekt te breed is, dan zet ik het vast in de tijd. Bijvoorbeeld, ik mag er van mezelf 20 minuten aan werken. Dan stop ik en kom ik er later op terug. Agile methodieken worden ook veel gebruikt: proberen, zien wat er gebeurt, aanpassen, opnieuw proberen, zien wat er gebeurt. Agile werken is een goede onderbreking van meer traditioneel onderzoek. Als je de hele lus van agile werken doorloopt, maakt het je meer verantwoordelijk voor de resultaten.”
Je nieuwsgierigheid is ook zichtbaar in je passie voor reizen. Je hebt bijna 2 jaar in Australië gewoond en naar vele andere landen gereisd. Wat heeft reizen met je nieuwsgierigheid gedaan?
“Reizen heeft mijn nieuwsgierigheid aangewakkerd. Je struikelt over dingen die je voortstuwen. Toen ik in Australië woonde, was ik nieuwsgierig naar het Mona Museum in Hobart. Ik ontmoette iemand in het huis waar ik aan het couchsurfen was (Will), die ook nieuwsgierig was en zo kwam ik terecht in zijn bootcamp voor ondernemers. Daar ontmoette ik mensen die ook nieuwsgierig waren, ze zagen dat in mij en brachten me in contact met het HackHouse. Ik heb daar een half jaar gewoond met vier andere mensen. We speelden voortdurend met onze nieuwsgierigheid. Het HackHouse is waar ik verliefd werd op de programmering.”
“Een andere ervaring die op mijn pad kwam, was dat ik een Aboriginal ontmoette. Ik was echt nieuwsgierig naar Aboriginals en hoe ze altijd zo rustig en kalm lijken. Ik was nieuwsgierig om te zien wat hij me Australië kon laten begrijpen. Hij liet me mooie plekken zien, heilige plekken, plekken die me tot op de dag van vandaag kippenvel geven als ik er aan denk. Hij leerde me dat er twee manieren van nieuwsgierigheid zijn. Het was mijn stijl om dingen uit elkaar te halen, om te zien hoe ze werken. Hij leerde me dat je ook nieuwsgierig kunt zijn met alleen maar observeren, dat het vinden van patronen en het leren hoe dingen werken soms alleen maar betekent dat je achterover leunt en kijkt.
Het reizen heeft me ook gedwongen om dingen te doen die vreemd voor me waren of die niet direct erg zinvol zijn. Dat het maken van grote sprongen niet alleen iets is waar ik niet in uitblink, maar ook iets dat spannend is in plaats van angstaanjagend. Soms was het gevaarlijk, en ik dacht dan bij mezelf: hoe kan ik niet dood zijn? Met mijn twee voeten in het water springen, bracht me soms in heel heet water terecht. Maar dat komt omdat ik zo opgewonden en impulsief was dat ik nooit de situatie onderzocht voordat ik sprong.”
Kun je een voorbeeld geven van een gelegenheid waarbij je in heet water bent beland?
“Urban exploring [de verkenning van door de mens gemaakte structuren, met name verlaten gebouwen en gebieden die over het algemeen niet toegankelijk zijn voor het publiek, zoals riolen] is iets waar ik me vaak mee bezighield. Normaal gesproken deed ik dat altijd met mijn eigen vertrouwde groep. Er was dan altijd wel iemand die van tevoren onderzoek deed om de risico’s te verkennen. Op een dag sloot ik me aan bij een andere groep mensen. Ik nam gewoon aan dat een van hen het onderzoek zou hebben gedaan. Dat was een verkeerde veronderstelling. Ik verdronk bijna die dag.
We waren de leidingen onder de stad aan het verkennen toen we water hoorden stromen. We renden naar de dichtstbijzijnde uitgang en ik was de laatste die eruit kwam toen het water door de leidingen begon te stromen. Ik werd net op tijd omhoog getrokken door anderen, voordat ik volledig naar beneden zou worden gezogen door het stromende water. Als ze me op dat moment niet hadden opgetrokken, zou ik zeker zijn verdronken omdat de kracht van het water zo sterk was dat ik het niet meer in mijn eentje kon volhouden. Het was een zeer enge ervaring. Heel dom.”
Zijn er Canadese spreekwoorden over nieuwsgierigheid?
“Ik weet alleen: curiosity killed the cat. Het ontmoedigt de nieuwsgierigheid.”
Interessant gezegde. Normaal gesproken hou ik niet van dit spreekwoord. Het lijkt echter wel gedeeltelijk van toepassing te zijn op je Urban Exploring avontuur. Hoe wordt je nieuwsgierigheid bekeken door familie en vrienden?
“De houding van mijn familie ten opzichte van nieuwsgierigheid is: gewoon omdat je het kan, betekent niet dat je het moet doen. Deze mening kan tegen je gebruikt worden. Sommige dingen kun je niet leren omdat ze als “slecht” worden bestempeld. Je mag er zelfs niet aan denken. Maar dit helpt niet, en het werkt ook niet echt, omdat niemand anders dan jij je eigen gedachten kan controleren. Leren over “slechte” dingen helpt ons juist te leren wat “goed” is en versterkt onze vastberadenheid om meer goede dingen te doen. Nieuwsgierigheid brengt een perspectief met zich mee dat gebruikt kan worden om ons handelen op een gezonde en duurzame manier te sturen. Deze wijsheid, gebaseerd op feiten, kan op haar beurt juist weer meer nieuwsgierigheid opwekken als we ons nieuwe leren uit de laatste ronde van de nieuwsgierigheid gaan uitproberen.”
“Mijn vrienden begrijpen mijn nieuwsgierigheid. Soms zijn we verstrikt in de emoties die er omheen hangen. Wat komt er bijvoorbeeld van mensen die hun nieuwsgierigheid gebruiken voor het kwaad? Had de atoombom uitgevonden moeten worden? Had de techniek achter de atoombom uitgevonden moeten worden? Zou iemand zich mogen afvragen hoe het zit met atoomenergie? Had je de uitvinding van de atoombom kunnen tegenhouden door mensen hun nieuwsgierigheid te ontzeggen? Nee zeggen tegen nieuwsgierigheid betekent dat je er toch over nadenkt. Probeer het maar eens: DENK NIET AAN KATTEN!!!… Ik durf te wedden dat je aan een katachtige dacht, hè?”
Ik kijk naar de nieuwsgierigheid in verschillende delen van de wereld. Zijn Canadezen volgens jou meer of minder nieuwsgierig dan andere nationaliteiten?
“Ik denk dat nieuwsgierigheid in de eerste plaats te maken heeft met het gemeenschapsgevoel, niet met de nationaliteit. Je moet je veilig voelen om je nieuwsgierigheid in volle kracht naar buiten te brengen. Er zijn wel bepaalde zaken aan te wijzen die voortkomen uit je nationaliteit. Dingen zoals prioriteiten, onderwijs en wetshandhaving. Sommigen beschouwen nieuwsgierigheid als iets gevaarlijks, wat in zekere zin waar is. Het kan leiden tot krachtige veranderingen in het leven. Misschien willen sommige regeringen dit niet.
In vergelijking met Noord-Amerika word je in Engeland en Nederland blootgesteld aan door mensen gemaakte dingen die al eeuwenlang bestaan. Dat hebben we hier niet. Het was voor mij een krachtige ervaring om dingen te zien die een menselijke geest kan creëren, om zowel de natuur als de politiek te bevechten gedurende een tijdsperiode die ik niet echt kan bevatten. Er lijkt meer tijd te zijn geweest om al rommelend te onderzoeken hoe onderwijs en overheden kunnen werken.
In Noord-Amerika zijn we slechts een baby in vergelijking daarmee. Dat frisse bloedgevoel van het nieuwe stimuleert de nieuwsgierigheid tot op zekere hoogte. Er is een natuurlijke houding van: omdat het nieuw is, is het goed. We houden onszelf tegen door deze houding. Het zou goed zijn als we meer zouden denken als een wetenschappelijke gemeenschap waar je durft te delen en te vragen. Dit is wat ik heb gedaan. Hoe doe je dat? De beste oplossing is waarschijnlijk ergens in het midden.”
Je noemt onderwijs. Stimuleert het Canadese onderwijs de nieuwsgierigheid? Wat is je ervaring?
“De nieuwsgierigheid wordt nooit genoeg gestimuleerd. Het is niet allemaal slecht, maar het stimuleren van de nieuwsgierigheid is geen prioriteit. De eerste prioriteit is ervoor te zorgen dat iedereen hoge cijfers krijgt op bijvoorbeeld wiskunde. Ze onderwijzen geen wiskunde om leerlingen nieuwsgierig te maken en het leuk te gaan vinden. In plaats daarvan creëren ze angst en stress om mensen te dwingen te leren. In Europa en Australië zag ik meer diversiteit in soorten onderwijs. Het idee van democratische scholen [scholen zonder vaste onderwijsprogramma’s en zonder testen] is gewoon niet acceptabel in Canada. Alleen gekke mensen die niet in “echte” scholen kunnen komen, gaan erheen.
Ik wil dat iedereen nieuwsgierig is. Ga met je gevoel mee! Ik hou van de paradox in deze: vaag en specifiek tegelijk. Nieuwsgierigheid is een belangrijke aanwijzing die je lichaam je geeft, luister ernaar. Ons autonome systeem doet meer dan we denken, leer het zijn werk te doen zodat je kunt doen waar je geest het beste in is. Het is nooit schadelijk om te leren. Als je hier meer over wilt lezen, raad ik je een artikel aan van Daniel Kahneman en Gary Klein: Conditions for expert intuition, a failure to disagree. En de boeken From Bacteria to Bach and Back door Daniel Dennett, The Selfish Gene by Richard Dawkins, en Bonk! Door Mary Roach.”
“Het is nooit schadelijk om te leren”
Ik hou van dit citaat, het is een mooie afronding van dit interview. Naar mijn mening is Aimee een intuïtief en bewust persoon. Door het mengen van nieuwsgierigheid met impulsen, bewustzijn en moed opent ze deuren die haar elke dag weer laten leren en ontwikkelen. Een inspirerende Canadese met een open en mondiale mindset.
Hoe heeft nieuwsgierigheid jouw leven veranderd?
Heeft nieuwsgierigheid ook voor jou levensveranderende gebeurtenissen veroorzaakt? Ik hoor het graag van je. Reageer in de comments hieronder of mail me: [email protected]
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
