Planned chip factory in Magdeburg. Image Intel
Author profile picture
Waarom we hierover schrijven:

Halfgeleiders staan aan de basis van veel technologische innovaties. Europa wil een belangrijke rol spelen in deze industrie. Een paar fantastische kennisbedrijven heeft het al, denk bijvoorbeeld aan ASML. Maar bij de massaproductie van chips hapert het nog. De European Chips Act en overheidssubsidies moeten daar verandering in brengen.

De Europese Commissie werkt al een tijdje aan plannen om de eigen chipsproductie naar een hoger niveau te tillen. Een van de grootste projecten op dit gebied is echter in zwaar weer beland. Het gaat om een gigantische chipfabriek die Intel wil bouwen bij de stad Maagdenburg.

De kosten van dit project bedragen 17 miljard euro, waarvan de Duitse overheid 6,8 miljard wil overnemen. Maar blijkbaar is dat Intel niet genoeg. De Duitse krant Handelsblatt meldde woensdag dat de Amerikanen ongeveer 3 miljard meer willen hebben. De subsidie zou daarmee uiktomen op bijna 10 miljard.

Hoge energiekosten

Het is al een tijdje duidelijk dat Intel ontevreden is. Vorige maand zei de chief global operations officer van Intel, Keyvan Esfarjani, in een interview met Die Zeit dat “een chipfabriek met stroomprijzen van 50 cent per kilowattuur niet kan concurreren met de rest van de wereld”.

Volgens Esfarjani is er bij de planning van de fabriek gerekend met een stroomprijs van 6 tot 8 cent. Door de oorlog met Oekraïne zijn de stroomprijzen echter gestegen en liggen momenteel rond de 40 cent.

Een mogelijke oplossing zou een eigen windpark kunnen zijn. Volgens de deelstaat Saksen-Anhalt (waarvan Maagdenburg de hoofdstad is) wordt hier aan gewerkt. In dat geval zou de stroomprijs kunnen zakken naar ongeveer 10 cent.

De Dom is het markante middelpunt van de Hansestad Maagdenburg. Foto Maurits Kuypers
De Dom is het middelpunt van Maagdenburg. De fabriek van Intel komt aan de rand van de stad. Het terrein is al aangekocht. Foto Maurits Kuypers

ASML-machines

Dat zou natuurlijk helpen. Maar het zijn niet alleen de energiekosten die stijgen. Een Intel-woordvoerder liet de regionale omroep MDR weten dat het ook gaat om hogere bouwkosten die met de inflatie zijn meegestegen. De investering kan daardoor hoger uitvallen.

Verder ligt het volgens Handelsblatt aan de machines die Intel wil aanschaffen voor de fabriek. Intel zou volgens de krant gebruik willen maken van de meest geavanceerde apparatuur van ASML, de zogenoemde high-NA EUV-machines die gebruikmaken van extreem ultraviolet licht. Deze machines zijn beter en effcienter, maar ook duurder.

Chips act

Voor Duitsland en Europa is het Intel-project van groot belang. Europa wil met de “European Chips Act” een investeringsgolf op gang brengen waardoor het gat met Azië en de VS op het gebied van halfgeleiders wordt gedicht. De EU heeft een marktaandeel van nog geen 10 procent.

De Intel-fabriek belooft bovendien 10.000 nieuwe arbeidsplaatsen voor een economisch zwakke regio in Oost-Duitsland. Voor Duitsland zijn het dus twee vliegen in een klap. Een ander project in wording is een chipsfabriek van het Amerikaanse Wolfspeed in samenwerking mnet het Duitse ZF in Saarland.

Intel heeft verder Europese investeringsprojecten op de agenda staan in Frankrijk, Polen, Ierland, Italië en Spanje. De Europese basis van Intel is nu in Ierland, vlakbij Dublin.

Overdreven

Of Berlijn bereid is meer geld op tafel te leggen, is onduidelijk. Volgens Handelsblatt worden de vorderingen van Intel deels als chantage gezien. Vooral bij de energiekosten zou Intel overdrijven. De kans is immers groot dat de energieprijzen over een paar jaar flink zijn gedaald.

Maar zelfs al zou Berlijn bereid zijn de subsidie te verhogen dan moet Brussel ook nog akkoord gaan. De European Chips Act staat toe dat overheden halfgeleiderprojecten subsidiëren, maar met hoeveel is nog onbekend. Sterker, de hele Chips Act is weliswaar vorig jaar aangekondigd door EC-voorzitter Ursula von der Leyen, maar nog niet officieel goedgekeurd.

Als de Chips Act er door is, zou dat moeten zorgen voor bijna 50 miljard euro aan additionele investeringen. Europa bevindt zich daarmee in goed gezelschap, want ook de VS heeft 50 miljard dollar gereserveerd via de zogenoemde CHIPS and Science Act.