Er woedt een debat in de Nederlandse politiek over nut en noodzaak van steun voor innovatieve ontwikkelingen. Het Nationaal Groeifonds, dat tussen 2021 en 2025 twintig miljard euro te besteden heeft, staat daarbij ter discussie. Met het fonds investeert het kabinet in projecten die bijdragen aan het duurzame verdienvermogen van Nederland.
Maar naast het stimuleren van eigen innovatie kan een land ook ‘slimmer’ worden door het naar binnen halen van externe innovatieve bedrijven. Dat ook dit beleid niet meer vanzelfsprekend is, lazen we in het interview met Eelko Brinkhoff van de Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij (BOM). Hij ziet niet alleen politieke verschuivingen, maar ook problemen rond ruimte, talent, energievoorziening en stikstof als onderliggende oorzaken. In dat licht is het deze week gepubliceerde jaarverslag van de Netherlands Foreign Investment Agency (NFIA) extra interessant.
Waarom is dit van belang?
Het investeringsklimaat in Nederland verandert snel, vooral voor buitenlandse bedrijven die een plek in ons land zoeken. Dat bleek onlangs ook uit het afscheidsinterview dat we hadden met Eelko Brinkhoff. Tegen die achtergrond is het interessant om de resultaten te zien van het werk van de NFIA in 2023.
Het Nederlandse acquisitiebeleid richt zich op duurzame ontwikkeling en kwalitatieve groei. In 2023 hielp de NFIA samen met partners 217 bedrijven bij hun vestiging of uitbreiding in Nederland. Dit beleid, ondersteund door 26 buitenkantoren en 140 medewerkers verspreid over de hele wereld, legt de focus op het aantrekken van bedrijven die bijdragen aan de transitie naar een duurzame economie. Ondanks een daling in het totaal aantal investeringsprojecten, groeit de toegevoegde waarde voor de Nederlandse economie, zo concludeert de organisatie. Tegelijkertijd kampt Nederland met knelpunten zoals stikstofproblematiek en een tekort aan energie-infrastructuur. “Toch slaagt het land erin om zijn positie te versterken op het gebied van energietransitie, quantumtechnologie en digitale innovatie, wat Nederland op de wereldkaart zet als een kennisintensieve en innovatieve economie.”
Het Nederlandse acquisitiebeleid heeft in 2023 een duidelijke verschuiving laten zien van een kwantitatieve naar een kwalitatieve aanpak. “Hierbij is specifiek ingezet op het aantrekken van buitenlandse bedrijven die een significante bijdrage kunnen leveren aan de duurzame groei van de Nederlandse economie. Dit beleid is een antwoord op de wereldwijde uitdagingen zoals klimaatverandering, de noodzaak voor een circulaire economie en de technologische vooruitgang die een steeds belangrijkere rol speelt in het wereldwijde economische landschap.”
Strategische focus op kernsectoren
Volgens Hilde van der Meer, commissaris van het NFIA, zijn de inspanningen vooral gericht op sectoren zoals energie, ICT, life sciences & health en agrifood. Deze sectoren sluiten nauw aan bij de Nederlandse ambities op het gebied van transities en bieden kansen om het innovatieklimaat verder te versterken. Het aantrekken van buitenlandse bedrijven binnen deze strategische gebieden heeft als doel om de bestaande ecosystemen in Nederland te versterken en de economie te diversifiëren.
5173 nieuwe banen
De NFIA en het Invest in Holland netwerk hebben in 2023 gezamenlijk 217 investeringsprojecten begeleid. Dit is minder dan in voorgaande jaren, maar het aandeel projecten dat binnen de strategische prioriteiten valt, is toegenomen. De verwachting is dat deze projecten zullen resulteren in de creatie van ongeveer 5173 arbeidsplaatsen binnen de eerste drie jaar.
Hoewel Nederland zich positief onderscheidt met zijn focus op duurzame groei, zijn er toenemende knelpunten in het vestigingsklimaat. Uitdagingen zoals stikstofproblematiek, tekorten in de energie-infrastructuur en een krappe arbeidsmarkt bemoeilijken nieuwe investeringen. De NFIA speelt een belangrijke rol in het signaleren van deze knelpunten en het communiceren ervan met landelijke en regionale overheden om zo het investeringsklimaat te verbeteren.
De inspanningen van het NFIA en het Invest in Holland netwerk hebben ertoe geleid dat Nederland zijn marktaandeel in investeringsprojecten in West-Europa heeft zien groeien tot 6,4%. Dit plaatst Nederland op de vijfde plek na het VK, Duitsland, Spanje en Frankrijk. Een dergelijke positie bevestigt het belang van Nederland als een aantrekkelijke bestemming voor internationale bedrijven, ondanks de wereldwijde én interne uitdagingen.
Focus op innovatie en duurzaamheid
Nederland heeft volgens NFIA een koppositie in sectoren zoals quantumtechnologie, digitalisering en voedselproductie. Bedrijven als Bluefors en Autocraft EV Solutions bijvoorbeeld zeggen te hebben gekozen voor Nederland vanwege het sterke innovatieklimaat en de beschikbaarheid van hoogwaardige kennis en infrastructuur. Deze bedrijven dragen bij aan de ontwikkeling van respectievelijk quantuminnovaties en de recycling en herwinning van batterijen. Ook Mujin, de robotbouwer die zich onlangs vestigde in het Eindhovense Strijp-T, is daar een voorbeeld van. Maarten Brouwer, hoofd buitenlandse investeringen bij de BOM, ziet Mujin als een positieve aanvulling op het bestaande ecosysteem. “Ten eerste hebben we een personeelstekort in Brabant, dus elk bedrijf dat onze bedrijven kan helpen hun productie efficiënter te maken is welkom. Ten tweede zien we hun kennis en expertise als een goede aanvulling op ons ecosysteem.”
Op het gebied van life sciences & health heeft Nederland de ambitie om tegen 2040 een significante verbetering in de volksgezondheid te realiseren, zo schrijft NFIA. De Nederlandse AI Coalitie en het RegMed XB-project zijn voorbeelden van initiatieven die bijdragen aan de versterking van de kennispositie en innovatiekracht van Nederland. Deze inspanningen worden ondersteund door aanzienlijke investeringen in onderzoek en ontwikkeling, zoals de €11 miljoen die in 2023 werd geïnvesteerd in Alzheimeronderzoek.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
