Amsterdam is koploper waar het gaat om plannen voor uitstootvrij verkeer; in 2030 mag geen enkele benzine- of dieselauto de (binnen-) stad meer in. Milieudefensie heeft aangegeven erg blij te zijn met de plannen. Volgens haar is Amsterdam de eerste gemeente in Nederland die echt besluit om een uitstootvrije stad te worden. En omdat volgens Milieudefensie, 66 procent van de Amsterdammers alleen uitstootvrij verkeer in de binnenstad wil, is er veel draagvlak voor het plan.
Helaas bestaat de uitstootvrije auto niet, vanwege fijnstof met diameter 10 micrometer (PM10) en 2,5 micrometer (PM2,5) afkomstig van banden. Uit onderzoek van TNO en Deltares in opdracht van Rijkswaterstaat (2016) blijkt een auto circa 5 mg PM10 en 1 mg PM2.5 uit te stoten per kilometer via de banden. In de stad zullen die aantallen hoger zijn vanwege veelvuldig optrekken en afremmen. Daarnaast komen er nog wat PAKs (polycyclische aromatische koolwaterstoffen) en zware metalen vrij. Kortom, indien een stad werkelijk uitstootvrij wil worden, moet al het gemotoriseerde verkeer verboden worden.
Lees in deze column van Carlo van de Weijer meer over microplastics in autobanden
Maar het nul-emissie standpunt van de gemeente is er niet voor niets; de huidige euro 4, 5 en een deel van Euro 6 dieselauto’s, evenals direct ingespoten benzinemotoren zonder fijnstoffilter (tot 2017) zijn vervuilend. Het is een op lokaal niveau te verdedigen standpunt dat deze auto’s in de toekomst Amsterdam niet meer in mogen, maar ‘netjes’ in Kiev of in Lagos rondrijden, want dieseltjes (vooral de Mercedessen) gaan nogal erg lang mee. Dat was vroeger goed, want het begrip duurzaamheid stond min of meer rechtstreeks in verband met levensduur. Tegenwoordig met de focus op de ecologische footprint heeft een miljoen kilometer op de teller niet zo veel zin meer. Vervangen en recyclen is dan minder ongunstig voor het milieu.
Euro 4 en 5 verdwijnen
In 2030 zullen de huidige euro 4 en 5 auto’s grotendeels uit Nederland zijn verdwenen. Verder zijn de huidige Euro 6d dieselauto’s behoorlijk schoon, tenminste als ze op bedrijfstemperatuur zijn. En als Euro 7 zich aandient in 2025/2026 worden auto’s zelfs tot -7 graden omgevingstemperatuur getest en gekeurd. De Euro 7 auto’s zullen de belofte van de Euro 6 auto’s zonder sjoemelkansen waarmaken. Dat betekent maximaal 5 mg fijnstof uit de uitlaat per kilometer, hetgeen lager is dan de fijnstof afkomstig van de banden. Bovendien worden naar alle waarschijnlijkheid de maximale uitstootnormen voor benzine- en dieselauto’s gelijk gesteld. Ook de NOx zal lager zijn dan bij Euro 6. Tevens kan de Amsterdammer in 2030 een elektrische Hyundai Kona kopen van een jaar of tien oud met een flinke actieradius voor weinig.
Echter voor wat betreft het aanbod van nieuwe elektrische auto’s is er wel een issue rond de beschikbaarheid in 2025 en in 2030. Steeds vaker verschijnen er berichten dat de vraag groter zal zijn dan het aanbod in 2025, vanwege het te verwachten tekort aan accu’s, materialen en productiecapaciteit. Zelfs de grootste accufabrikant ter wereld CATL geeft dit aan. Dit zou de te verwachten prijsdalingen van elektrische auto’s deels kunnen torpederen. Daarnaast geven de opgelegde CO2 normen in 2025 en 2030 de traditionele autofabrikanten de mogelijkheid om nog flink wat relatief schone Euro 7 verbrandingsmotoren te produceren al dan niet in een lichte hybride vorm.
Vanzelf opgelost
Kortom, het milieuprobleem (op bandenslijtage en overgewaaide uitstoot van vliegtuigen en schepen na) wordt min of meer vanzelf opgelost. Amsterdam is daarbij wel afhankelijk van ontwikkelingen in de rest van de wereld, met name vanuit Azië. De uitspraak “Amsterdam 2030 uitstootvrij” is dan ook voornamelijk een proefballonnetje dat de huidige problematiek etaleert en de discussie over de milieuvervuiling aanwakkert. En dat is alleen maar toe te juichen.
In een wekelijkse column, afwisselend geschreven door Eveline van Zeeland, Maarten Steinbuch, Mary Fiers, Katleen Gabriels, Carlo van de Weijer, Lucien Engelen, Tessie Hartjes, Jan Wouters en Auke Hoekstra, probeert Innovation Origins uit te vinden hoe de toekomst eruit zal zien. Deze columnisten, af en toe aangevuld met gastbloggers, zijn allemaal op hun eigen manier bezig met oplossingen voor de problemen van onze tijd. Zodat Morgen Beter wordt. Hier alle eerdere afleveringen.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
