Sinds begin jaren zeventig nam het aantal verkeersdoden in Nederland gestaag af. Helaas is die daling in 2014 veranderd in een stijging. In 1972 waren er nog meer dan 3000 verkeersdoden te betreuren. De daling daarna lag in eerste instantie niet zo voor de hand omdat er ook een mentaliteitsverandering nodig was. Er was bijvoorbeeld weerstand tegen de autogordel omdat het als een soort vrijheidsberoving gezien werd. Autofabrikanten wilden ook niet geconfronteerd worden met het feit dat autorijden onveilig was. Vooral in Amerika was er veel weerstand.
Ralph Nader, een Amerikaans politiek activist publiceerde in 1965 zijn boek getiteld: Unsafe at any speed: the Designed-In Dangers of the American Automobile. Hij beschuldigde autofabrikanten ervan dat zij weerstand boden tegen de introductie van veiligheidsvoorzieningen (zoals veiligheidsgordels), en hun algemene terughoudendheid om geld uit te geven aan het verbeteren van de veiligheid. Naders boek werd een bestseller in non-fictie in 1966.
Parallel met Formule 1
Er zijn parallellen te trekken met de huidige Formule 1. Tot in de jaren tachtig was het racen in een Formule 1 auto uiterst gevaarlijk. Drievoudig wereldkampioen Jacky Stewart herinnerde zich de vele begrafenissen begin jaren zeventig. Samen met zijn vrouw had hij uitgerekend dat hij 65 % kans had om te overlijden in een Formule 1 wedstrijd of training.
In 1970 reden er in Nederland 2,7 miljoen personen – en bedrijfsauto’s rond. Inmiddels is dat aantal gestegen tot 10 miljoen. Het aantal verkeersdoden in 2018 bedroeg 678. Als de hedendaagse veel grotere voertuigvloot in acht wordt genomen, is de daling spectaculair.
Auto’s worden steeds veiliger. Vroeger ging het voornamelijk over passieve veiligheidssystemen. Deze systemen dienen de gevolgen van een ongeval, zoals schade / letsel veroorzaakt aan bestuurder, passagiers en voetgangers te beperken. Hieronder vallen onder andere airbags, veiligheidsgordels, de vervormbare stuurkolom, de kreukelzone en de kooiconstructie. De spectaculaire ontwikkeling met betrekking tot de kooiconstructie toont dit filmpje.
Actieve veiligheidssystemen spelen een preventieve rol bij het verminderen van ongevallen. Dit kan door de bestuurder van tevoren te waarschuwen voor gevaarlijke situaties of om de bestuurder te helpen bij het besturen van het voertuig. Automatisch remmen, elektronische stabiliteitscontrole adaptieve cruise control, blind spot detection en antiblokkeer – bandenspanningscontrole – rijstrookverkeerswaarschuwing – en bestuurders-controlesystemen zijn veel voorkomende actieve veiligheidssystemen.
Speerpunt minder dodelijke slachtoffers
De combinatie van actieve en passieve veiligheidssystemen heeft grotendeels de spectaculaire daling van het aantal dodelijke ongevallen bewerkstelligd. Sommige autofabrikanten hebben het verder verminderen van dodelijke slachtoffers zelfs tot een speerpunt gemaakt.
Dat neemt niet weg dat spijtig genoeg de daling van het aantal verkeersdoden in 2014 is gestopt. Ten op zichte van een jaar eerder is het aantal verkeersdoden in 2018 onder de noemer personenauto’s, fietsers en scootmobielen toegenomen. Net zoals in de jaren zeventig moet er dus weer serieus actie ondernomen worden. Door vertegenwoordigers van de Europese autofabrikanten (ACEA), de Europese auto-onderdelen leveranciers (CLEPA) en de automobielclubs (FIA), is bepaald dat het aantal verkeersdoden in 2050 tot nul moet zijn gereduceerd. Dat is een mooi streven. De logische vraag die vervolgens gesteld kan worden is: met hoeveel verkeersdoden zijn we in 2030 tevreden?
Over deze column:
In een wekelijkse column, afwisselend geschreven door Maarten Steinbuch, Mary Fiers, Carlo van de Weijer, Eveline van Zeeland, Lucien Engelen, Tessie Hartjes, Jan Wouters, Katleen Gabriels, Peter de Kock en Auke Hoekstra, probeert Innovation Origins uit te vinden hoe de toekomst eruit zal zien. Deze columnisten, af en toe aangevuld met gastbloggers, zijn allemaal op hun eigen manier bezig met oplossingen voor de problemen van onze tijd. Zodat Morgen Beter wordt. Hier alle eerdere afleveringen.
