In een wekelijkse column, afwisselend geschreven door Maarten Steinbuch, Mary Fiers, Carlo van de Weijer, Lucien Engelen, Tessie Hartjes en Auke Hoekstra, probeert E52 uit te vinden hoe de toekomst eruit zal zien. De zes columnisten, af en toe aangevuld met gastbloggers, zijn allemaal op hun eigen manier bezig met oplossingen voor de problemen van onze tijd. Zodat Morgen Beter wordt. Deze zondag is Auke Hoekstra aan de beurt. Hier alle eerdere afleveringen.
We leven meer en meer in een wereld van exponentiële trends. Zulke trends zijn makkelijk te bedenken en berekenen maar moeilijk te geloven. Dat realiseerde ik me toen ik in 1990 een boek van Ray Kurzweil (inspirator van onder meer de Singularity University) las dat de opkomst van computers en Internet voorspelde. Zijn methode: analyseer exponentiële groei. Ik vond het dermate simpel en logisch dat ik meteen zelf begon te rekenen. Ineens werd de snelheid waarmee computers, Internet, Intranet en mobiele telefoons om zich heen grepen heel voorspelbaar. Maar om mij heen regeerde het ongeloof.
Nu werk ik aan het voorspellen van zero-emissie toepassingen in energie en mobiliteit (als onderzoeker en directeur van een eigen bedrijf) en weer regeert het ongeloof. Laat ik een sprekend voorbeeld geven.
Om onze huidige energiebehoefte (niet alleen elektriciteit maar alles) wereldwijd met zonnepanelen op te wekken hebben we pakweg 500 miljard zonnepanelen nodig. Op dit moment hebben we slechts een magere 1 miljoen. Dat is 0,02%.
Stel dat we beginnen met een fabriekje dat 1 zonnepaneel per jaar produceert. Stel dat ons fabriekje elk jaar 50% meer produceert. (Dat is ongeveer de gemiddelde groei in zonnepanelen over de afgelopen tien jaar.) Na twee jaar produceren we nog maar twee panelen en na tien jaar produceren we vijftig panelen per jaar. Hoeveel jaar kost het ons dan om de huidige 1 miljoen zonnepanelen te produceren? En hoeveel jaar kost het ons om van die 0,02% naar 100% te komen?
Het antwoord: het kost 32 jaar om op 0,02% te komen en het kost ook 32 jaar om van daar naar 100% te komen! Dus als we zo doorgaan komt in 2050 al onze energie uit zonnepanelen! Tenzij u veel met exponentiële trends werkt had u dat waarschijnlijk niet verwacht… Het is bijna ongelofelijk nietwaar?
Nu is dit geen voorspelling want er zijn ook andere energiebronnen mogelijk en een veelheid aan nuances maar het geeft wel aan dat het snel kan gaan. Daarentegen geeft de volgende figuur de voorspellingen van de International Energy Agency over zonnepanelen: zij geloven er duidelijk nog niet zo in.
En vaak is er zelfs sprake van meervoudige exponentials. Zo ontwikkelen computers en grafische kaarten zich exponentieel (met dank aan de spelletjesindustrie). Onze kennis van machine learning ontwikkelt zich ook exponentieel maar kan bovendien exponentieel groeiende hardware benutten: een double exponential. En autonoom rijden werkt het best met gedetailleerde kaarten maar die ontwikkelen zich exponentieel. Verder heeft het ook machine learning en snelle computers nodig maar die ontwikkelen zich ook weer exponentieel. Een viervoudige exponential? In ieder geval kan het snel gaan!
Als je exponentiële trends blind zou doortrekken zou je de afgelopen jaren vaak beter hebben voorspeld dan de meeste experts. In ieder geval op het gebied van zonnepanelen, windmolens, elektrische auto’s, batterijen, waterstofopslag en autonoom rijden. Maar natuurlijk is dat volgens een onderzoeker als ik te kort door de bocht. Daarom werk ik aan zogenaamde agent-based modellen die met een veelheid aan factoren en de hardnekkige praktijk rekening kunnen houden.
Helaas kunnen negatieve exponentiële ontwikkelingen ook extreem snel gaan. Is klimaatverandering nog wel af te remmen? Worden we straks geregeerd door Facebook of een kwaadaardige computer? Gevaren te over!
Het is dus zaak om te leren geloven in en rekenen met exponentiële trends. Maar als we dat leren en vervolgens slimme keuzes maken geldt inderdaad: morgen beter.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
