De complexiteit van een start-up zit hem in het zoeken van de juiste balans tussen alle uitdagingen die aandacht vragen. Om je propositie naar de markt te brengen heb je een team nodig. Om een team te kunnen vormen heb je investeringen nodig en om investeringen op te kunnen halen heb je… een team nodig dat in staat is om het bewijs te leveren van het idee. Het is een cirkel die ergens doorbroken moet worden. In de eerste fases van een start-up wordt dit vaak gedaan door individuen die een persoonlijk risico nemen om het idee te helpen verwezenlijken, de zogeheten ‘angels’. Zij geloven in het team en de propositie en in plaats van alleen te ondersteunen door middel van bijvoorbeeld mentorship, geven ze echte commitments om de eerste fase te financieren.
Lightyear is ontzettend dankbaar voor de steun van deze angels. Hierdoor zijn we in staat geweest een bedrijf op te bouwen en een sterk team te bouwen bestaande uit getalenteerde A-players. Een team dat afgelopen zomer het eerste bewijs van onze propositie op een hoog kwaliteitsniveau heeft weten op te leveren: het eerste rijdende prototype van Lightyear One. Het leverde ons meerdere complimenten op van verschillende gevestigde industrieprofessionals: “Dit prototype heeft een betere kwaliteit dan de meeste prototype die ik van andere autofabrikanten gezien heb”.
Van prototype naar leveren eerste auto’s
De volgende grote uitdaging is om de stap te maken van een prototype naar het leveren van de eerste auto’s aan onze klanten. ‘Time to market’ is hierbij een heel belangrijke maatstaf voor start-ups.
If you can’t solve a problem, make it bigger. Om echt iets te kunnen doen aan het klimaatprobleem moeten we niet blijven hangen in het optimaliseren van oude systemen (‘schone diesels’) of het slechts gedeeltelijk veranderen van een oud systeem (hybrides / elektrificeren van bestaande modellen) maar juist toewerken naar een nieuw systeem (zoals zonneauto’s). Pas dan kunnen we de positieve impact bereiken die we nodig hebben om de CO2 uitstoot van transport terug te dringen. Om de potentie van dat nieuwe systeem te bereiken is een proces van technologie-ontwikkeling noodzakelijk wat inherent een hoog risico met zich meebrengt en zoals te zien in de grafiek van Weterings et al, neemt dit ook meer tijd in beslag.
We hebben geleerd dat het spel om technologieontwikkeling gefinancierd te krijgen in Europa op een andere manier wordt gespeeld dan in Amerika. In Europa wordt deze ontwikkelfase veelal ondersteund door verschillende subsidies, kredieten en leningen. Om hier aanspraak op te kunnen maken ben je vaak bezig met schrijven en indienen van uitgebreide documentatie. Zo’n voorstel gaat over een lange periode vaak door meerdere beoordelingsrondes heen terwijl in de tussentijd de wereld gewoon doordraait. Daar komt bij dat deze aanvragen vaak alleen maar op een specifiek gedeelte van het hele proces geschreven mag worden om het risico per aanvraag te verkleinen. Als je dus aan systeemoptimalisatie doet moet je meerdere verschillende kleine aanvragen stapelen om het gehele ontwikkeltraject voor te ondersteunen waardoor het soms bijna onmogelijk wordt om echt grote stappen te zetten en te accelereren.
Ondanks dat we ons altijd bewust zijn geweest van de meer risicomijdende aanpak in Europa heeft het verschil in ‘mindset’ tussen hier en Amerika me toch nog weer even wakker geschud. De afgelopen 3 weken was ik onderdeel van het team van Lightyear dat met het eerste prototype langs verschillende plekken in Silicon Valley is gegaan.
Een beetje als thuiskomen
Het voelde een beetje als thuiskomen: het klimaat past Lightyear One perfect maar vooral ook de positieve houding en ‘think big’ mentaliteit. Wat een verschil met de gesprekken die we af en toe hier hebben. Het voelde zelfs een beetje bevrijdend. Hier in Nederland en Europa voelen we ons regelmatig klein gehouden door een systeem dat ons dwingt om elke keer op de kleine stappen te focussen waardoor gevoelsmatig we soms onnodig snelheid of mentaliteit verliezen. Het risico van dit systeem is dat het uiteindelijk een ‘self fulfilling prophecy’ wordt. Te kleine stappen betekent dat je gaat inleveren op time to market waardoor op den duur vanzelf je propositie niet meer aan zal sluiten en de investering potentieel geheel verloren gaat.
Vandaag bestaat Lightyear officieel 3 jaar. In die jaren hebben we bij elkaar iets meer dan 30 miljoen euro aan investeringen opgehaald. Hiervan komt meer dan de helft uit het buitenland en slechts iets meer dan 5% rechtstreeks via overheidsinstrumenten. Ondanks dat er tekenen zijn van initiatieven om hier iets aan te doen ben ik het eens met John Jorritsma dat we een structurele oplossing nodig hebben in plaats van incidenteel. Zonder meer risicovriendelijk kapitaal in Nederland beperken we niet alleen de groei van ons eigen ecosysteem maar lopen we ook het risico dat de uiteindelijke opbrengsten weg zullen vloeien naar degenen die het wel aandurven om groot te denken. Nederland is een prachtig land met sterke economie, veel talent, geweldige innovaties en hoogwaardige industrieën. Als we dit potentieel maximaal willen benutten doen we er goed aan het investeringslandschap meer te voeden met wat Amerikaans gedachtengoed. Go big or go home.
Over deze column
In een wekelijkse column, afwisselend geschreven door Tessie Hartjes, Floris Beemster, Bert Overlack, Mary Fiers, Peter de Kock, Eveline van Zeeland, Lucien Engelen, Jan Wouters, Katleen Gabriels en Auke Hoekstra, probeert Innovation Origins in een wekelijkse column te achterhalen hoe de toekomst eruit zal zien. Deze columnisten, soms aangevuld met gastbloggers, werken allemaal op hun eigen manier aan oplossingen voor de problemen van deze tijd. Zodat morgen beter wordt. Hier lees je alle vorige afleveringen.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
