[MORGEN BETER] Een uitlaatgassenvrije stad

Morgen is beter.

In een wekelijkse column, afwisselend geschreven door Maarten Steinbuch, Carlo van de Weijer, Daan Kersten en Lucien Engelen, probeert E52 uit te vinden hoe de toekomst eruit zal zien. De vier columnisten zijn – naast hun ‘normale’ baanbrekende werk – verbonden aan SingularityU The Netherlands, de organisatie die zich richt op het verspreiden van kennis over technologieën die oplossingen voor de problemen van onze tijd kunnen leveren. Deze week een gastcolumnist.

Door Bart Brouwers

Begin jaren zeventig sleepten mijn ouders me tijdens een vakantie in Denemarken niet alleen langs Legoland (yes!), maar ook naar de stad Odense (mwah!). Want welk kind zou nu geen interesse hebben in het geboortehuis van Hans Christian Andersen, zo dachten ze. Nou, ik dus. En eerlijk gezegd vond ik Odense verder ook niet heel erg spannend.

En toch staat juist een bezoek aan die stad momenteel hoog op mijn verlanglijstje. Dat zit zo: als er één stad op de wereld is, die consequent in het beleid de promotie van de fiets heeft opgenomen, dan is het wel Odense. En inderdaad: dat betekent dat de auto en het vrachtverkeer plaats hebben moeten maken.

Odense is qua inwoneraantal vergelijkbaar met Eindhoven (de Deense stad is iets kleiner, met bijna 200.000 inwoners), maar lijkt er veel beter in geslaagd om de woorden die ook in Eindhoven klinken, om te zetten in fietspaden. En voorlopig zijn ze daar nog niet mee klaar. Het grote doel – frisse lucht voor elke bezoeker van de stad – komt daarmee steeds dichterbij. Wat me daarnaast interesseert is of dit alles gevolgen heeft gehad voor de klandizie van de winkeliers. Want dat is toch altijd de eerste reflex van betrokkenen: als er geen auto’s meer voor de deur van de winkel, wat blijft er dan nog over van de bedrijvigheid in de stad?

Precies die vraag kwam de afgelopen maanden dan ook bij herhaling naar boven vanwege de plannen die de gemeente had om de Vestdijk om te toveren in een fietsstraat. Gelukkig heeft de wethouder voet bij stuk gehouden. Eerlijk gezegd kon ze ook niet anders, vanwege de Rijkssubsidie die verbonden was aan de tijdige invulling van de plannen. De automobilist gaat het dus binnenkort tamelijk moeilijk krijgen op de Vestdijk. Ten behoeve van de winkeliers blijft de Heuvel Parkeergarage van alle kanten bereikbaar, maar doorstomen vanuit Stratum richting station of Woensel is er niet meer bij.

Als fanatieke stadsfietser word ik hier dubbel blij van. Meer ruimte en veiligheid voor het langzame verkeer en eindelijk een concreet stapje in de richting van schonere lucht. Da’s heel hard nodig in de stad. Maar niet iedereen denkt er zo over, getuige ook een reactie bij het bericht over de Vestdijk-plannen:

“Waanzin deze plannen. Heel de binnenstad op slot en dan komt er helemaal geen kip meer naar de binnenstad. Nog meer winkels failliet. Met dank aan de linkse gemeente en de milieu activisten. Bah.”

Ik denk dat het tegendeel waar is. Dat de auto het vanzelfsprekende vervoermiddel is geworden voor stadsmensen, wil niet zeggen dat het het handigste is. Amsterdam heeft inmiddels laten zien dat de wal het schip ook kan keren: juist het feit dat je eigenlijk niks meer kunt met je auto aan de grachten, brengt veel mensen ertoe om een alternatief te kiezen. Maar los daarvan is er nog wat belangrijkers: frisse lucht, een veilige omgeving, groen in de stad: het zijn allemaal aspecten die een stad – en daarmee ook het winkelgebied – juist aantrekkelijker maken. Ook voor shoppers. En voor de duidelijkheid: het streven naar een uitlaatgassenvrije stad heeft niets met een links of rechts bestuur te maken, want ieder mens heeft behoefte aan gezonde longen en liefst ook een langer leven.

Er is nog veel te wensen in Eindhoven. Zo valt het maar lastig te begrijpen dat tegelijk met het besluit om de Vestdijk autoluw te maken, de snelheid op de rondweg ineens naar 70 werd opgeschroefd. Op die manier maken we een soort processie van Echternach als het gaat om die schone lucht.

Op naar Odense dus. En ik er dan toch ben, zal ik ook nog even gaan kijken of mijn herinnering aan het geboortehuis van Hans Christian nog wel helemaal klopt. Om vervolgens al die wijze lessen mee terug naar Eindhoven te nemen. Want gisteren was hartstikke mooi, maar morgen kan beter.