Breien en naaien zijn de traditionele productieprocessen in de mode-industrie. Breien is een relatief duurzaam proces. De afzonderlijke patroondelen kunnen onmiddellijk in de gewenste vorm worden gemaakt en er is dus geen afval. De meeste kledingstukken worden echter genaaid, een veel minder duurzaam proces. Er worden onderdelen uit de stof geknipt waardoor er veel restmateriaal is. Het aaneen naaien van de afzonderlijke geknipte onderdelen vergt vakmanschap en is tijdrovend. De Amerikaanse defensie-industrie werkt al met naairobots. Maar hoe flexibeler het materiaal, hoe meer de robot de handigheid mist die nodig is om stukken aan elkaar te naaien.
Onopgeloste productieproblemen
Het uitbesteden van de productie naar lagelonenlanden heeft het probleem niet opgelost. Het is alleen verplaatst. Sterker nog, er zijn nieuwe problemen bijgekomen. De arbeidsomstandigheden in de ateliers die meestal in Azië zijn gevestigd, zijn ronduit treurig; lange werktijden en lage lonen. “Wij kunnen deze problemen oplossen en de productie terugbrengen naar Europa”, legt Aniela Hoitink, medeoprichter en CEO van de Nederlandse start-up NEFFA, uit. Samen met technicus Nicoline van Enter heeft zij een holistisch systeem ontwikkeld dat naast naaien en breien, het volgende grote productieproces in de mode-industrie moet worden.
“De mode-industrie kent nu een lange toeleveringsketen en een omslachtige productieprocedure. Elk product is individueel en vereist een nieuwe productielijn. Dit betekent dat de nodige machines in de best mogelijke volgorde moeten worden opgesteld om nauwkeurige en snelle processen te garanderen. Deze herschikking van de productielijn is zeer tijdrovend en vertraagt de productiviteit van de werkplaatsen,” legt Aniela uit.
Terug naar lokale productie
Het NEFFA-systeem maakt deze omschakeling overbodig en biedt uitzicht op een in Europa betaalbare productie. Een robot voert alle werkstappen uit, waardoor de productieontwikkeling veel korter is en de belasting om het milieu minder groot.
Momenteel worden productmonsters meerdere malen tussen Europa naar Azië heen en weer gestuurd voor controles en tests. Dat proces duurt maanden en de vervoersbewegingen zorgen voor een hoge CO2-uitstoot. “Als je weer lokaal gaat produceren ben je veel flexibeler. Lange transporten zijn niet nodig en na een geslaagde testrun kunnen snel nieuwe bestellingen worden geplaatst”, stelt Aniela.
Holistische oplossing
Het holistische productiesysteem dat zij en technicus Nicoline van Enter ontwikkelden, is gebaseerd op een materiaal van paddenstoelen dat driedimensionaal verwerkt kan worden. Hierdoor vervalt het naaiproces en kan de gehele productie door een robot worden uitgevoerd. NEFFA bouwt zelf geen fabriek. Het bedrijf treedt op als kennismakelaar en werkt samen met bedrijven die cruciale competenties inbrengen in de toeleveringsketen. Van het materiaal tot de kleurpigmenten en de productie tot de coating. Tussen materiaalproductie en coating zitten slechts enkele productiestappen en een periode van maar zeven dagen.
Proefcollectie
De oprichters hebben het proof-of-concept al geproduceerd. Zij werken momenteel samen met het Duitse bedrijf Desma, een van de grootste fabrikanten van machines voor de productie van schoenen. Volgens Aniela zijn er tot nu toe twee mogelijke productiestrategieën. Het doel van de samenwerking is de meest geschikte aan te wijzen. Tegelijkertijd moet er een proefcollectie komen. Samen met partners uit de mode-industrie worden prototypes ontwikkeld die voldoen aan de individuele specificaties op het gebied van scheur- en treksterkte en slijtage.
Productie in 3D
De productiemethode die momenteel wordt getest, werd voorafgegaan door de ontwikkeling van Mycotex. Dat is een materiaal dat uit champignonwortels wordt vervaardigd. Het wordt gekweekt in grote fermentoren en is na vijf tot zeven dagen klaar voor de oogst. Na een passende verwerking is de grondstof pasta-achtig, wordt deze geverfd met pigmenten en kan er een kledingstuk van worden gemaakt.
Essentiële productiemiddelen zijn een robotarm en een vooraf gedefinieerde matrijs. De robot brengt de zachte massa aan op de mal. Tijdens het droogproces ontstaat een textiel in 3D-vorm dat stevig, maar flexibel is. Zodra het product uit de matrijs is gehaald, hoeft het alleen nog te worden gecoat en verzonden voor definitieve verwerking.
Flexibele productie
Een groot voordeel van de productiemethode is de flexibiliteit. Het volledig geautomatiseerde proces kan zowel voor kleding als voor accessoires en schoenen worden gebruikt. De productiemethode vereist geen hoge temperaturen of druk. Daardoor kan de vorm bubbelachtig zijn en verschillende vormen aannemen.
De robot herkent de vorm en werkt op basis van de informatie die hij van de mal krijgt. Dit betekent dat dezelfde robot die een tas kan maken, ook de bovenkant van een schoen of een kledingstuk kan maken. De oprichters willen in eerste instantie bewijzen dat ze hoge aantallen kunnen produceren. Het doel op lange termijn is echter te produceren op vraag van individuele consumenten. Je bestelt het gewenste model online, je upload je lichaamsscan en korte tijd later krijg je je gepersonaliseerde kledingstuk thuisgestuurd.
Vliesachtig materiaal
Het materiaal voelt zacht aan. Qua uiterlijk zit het tussen leer en plastic in. Het oppervlak van het materiaal kan glad of gestructureerd zijn. Aniela toont een tas waarvan het oppervlak grote uitsteeksels heeft in de vorm van een kegel – een nieuwe esthetiek die nooit eerder is gezien – en die alleen mogelijk was door de fabricagemethode. Een conventioneel voorbeeld van de textureringsmogelijkheid is een krokodillenleerachtige structuur.
Volgens Aniela kan Mycotex worden gebruikt voor veel materialen die gewoonlijk in de mode-industrie worden gebruikt, omdat het kan worden gevarieerd in dikte, flexibiliteit en textuur. Momenteel ziet het bedrijf een sterke vraag van de leerverwerkingsindustrie. Aniela: “Er zijn hier een aantal bedrijven die al met Myzelium werken. Voor hen is onze productiemethode de volgende stap.”
Composteerbaar
Mycotex heeft het voordeel dat het op milieuvriendelijke wijze kan worden geproduceerd uit een hernieuwbare grondstof. Aan het einde van zijn levenscyclus kan het kledingstuk gemakkelijk door de gebruiker thuis worden gecomposteerd. Aniela en Nicoline willen echter niet alleen met mycelium werken, maar ook de ontwikkeling van andere materialen stimuleren. Zoals grondstoffen op basis van collageen of algen, waarin zij een groot potentieel zien. Het door hen ontwikkelde productieproces is in principe geschikt voor alle biotechnologisch geproduceerde materialen.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
