Vorige week kondigden energieontwikkelaars Corre Energy en SemperPower de bouw aan van een 320 MW perslucht energieopslagfaciliteit in Zuidwending, Groningen. Deze faciliteit, die de CO2-uitstoot met 70.000 ton per jaar wil verminderen, belooft een hoeksteen te worden in de opslag van hernieuwbare energie en stabiliteit en groene banen op te leveren. Met een strategische locatie in de buurt van wind- en zonneparken zal de installatie fungeren als een oplossing om het elektriciteitsnet in Nederland in balans te houden. Maar wat is persluchtopslag van energie? In deze aflevering van de GREEN+ spotlight zoomen we erop in.
Waarom dit belangrijk is:
Naarmate de productie van hernieuwbare energie toeneemt, moeten de opslagfaciliteiten volgen. Aangezien de Nederlandse morfologie geen oplossingen zoals pompaccumulatie van waterkracht toelaat om elektriciteit op te slaan, moeten andere opties worden overwogen. Persluchtopslag is daar één van.
Perslucht energieopslag begrijpen
Perslucht energieopslag (CAES) is een methode om energie die op een bepaald punt is opgewekt op te slaan voor gebruik op een ander moment, waardoor het een belangrijke speler is voor energiesystemen met fluctuerende vraag en aanbod. Het proces bestaat uit het comprimeren en ondergronds opslaan van lucht, meestal in zoutgrotten of aquifers. Als er elektriciteit nodig is, wordt de lucht onder druk vrijgelaten om een generator aan te drijven, waardoor de potentiële energie weer wordt omgezet in elektrische energie. Deze technologie is vooral nuttig voor het balanceren van het elektriciteitsnet tijdens piekbelastingsperioden.
Het Groningse project, een samenwerking tussen Corre Energy en SemperPower, zal gebruik maken van deze CAES-technologie om een robuust energieopslagsysteem te creëren. Gezien de nabijheid van offshore wind- en zonneparken zal de faciliteit overtollige duurzame energie effectief opslaan en zo de energietransitie naar een duurzamere toekomst ondersteunen.
Voor- en nadelen van CAES
CAES heeft verschillende voordelen. Het kan enorme energiereserves voor het elektriciteitsnet bieden, vergelijkbaar met pompwaterkrachtcentrales, maar vaak tegen concurrerende kapitaal- en operationele kosten. Bovendien kunnen CAES-centrales, zoals de centrale die gepland staat voor Groningen, een aanzienlijk positief effect hebben op het milieu door de uitstoot te verminderen. De technologie is ook zeer schaalbaar en kan lange ontladingstijden bieden, waardoor het geschikt is voor grootschalige toepassingen met een hoge energiecapaciteit en een lange levensduur van ongeveer 40 jaar.
CAES is echter niet zonder nadelen. Een van de belangrijkste punten van kritiek is de efficiëntie, die meestal tussen 40 en 70% ligt. Tijdens de compressie gaat energie verloren in de vorm van warmte, die niet volledig kan worden teruggewonnen tijdens de energieopwekking. Bovendien zijn CAES-systemen afhankelijk van de verbranding van fossiele brandstoffen tijdens het ontladingsproces, hoewel moderne ontwikkelingen erop gericht zijn om deze vereiste te elimineren. Bovendien vereist CAES specifieke geologische formaties voor de opslag van lucht, waardoor potentiële locaties beperkt zijn.
Het Groningse CAES-project in detail
Het is de bedoeling dat de Groningse CAES-faciliteit eind 2025 financial close bereikt, met een geschatte investering van €300 miljoen. De joint venture tussen Corre Energy en SemperPower plant een grootschalige batterijopslag naast het CAES-systeem, waardoor een opslaghub met een lange levensduur ontstaat die onmiddellijke ondersteuning kan bieden aan het elektriciteitsnet.
Met een initiële investering van €7m en een capex investering van ongeveer €300m zal het project naar verwachting terugkerende jaarlijkse inkomsten opleveren, ondersteund door een langlopende afnameovereenkomst. Dit zorgt voor stabiele inkomsten voor de onderneming en draagt bij aan de bredere economische en milieudoelstellingen van de regio. Verwacht wordt dat de centrale in 2026 commercieel operationeel zal worden en een cruciale opslagcapaciteit zal leveren om te voldoen aan toekomstige behoeften op het gebied van energieverbruik.
Toekomst van CAES
De rol van CAES in het energielandschap wordt steeds belangrijker naarmate de wereld verschuift naar hernieuwbare energiebronnen. Met de intermitterende aard van wind- en zonne-energie zijn opslagsystemen zoals CAES van cruciaal belang voor een betrouwbare levering van elektriciteit. De technologie ontwikkelt zich ook, waarbij onderzoekers adiabatische en isothermische methoden onderzoeken om de efficiëntie te verhogen en de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen.
Bovendien wordt de integratie van CAES met andere energiesystemen, zoals zeewaterontzilting, bestudeerd om de voordelen te maximaliseren. Hoewel de technologie nog steeds met uitdagingen kampt, maakt haar potentieel om een stabiele energieopslagoplossing voor de lange termijn te bieden haar een aantrekkelijke optie voor de toekomst van de integratie van hernieuwbare energie.