Licht controleren voor energie-efficiëntie: zo geeft Stijn Kragt impuls aan groene transitie

By Mauro Mereu

“Als kind was ik gefascineerd door hoe dingen op kleine schaal werken en hoe dit zich vertaalt naar grotere objecten. Ik was geïnteresseerd in hoe de materialen om me heen zouden werken,” zegt Stijn Kragt. En nu, twintig jaar later, is hij ceo van ClimAd Technology, een startup die filmcoatings voor glas ontwikkelt.

Kragt’s interesse in wetenschap zorgde ervoor dat hij scheikunde studeerde aan de Radboud Universiteit Nijmegen en uiteindelijk promoveerde aan de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e). Het was toen dat hij, naast zijn uitgebreide kennis van het onderwerp, zijn promotieonderzoek wilde gebruiken om de wereld positief te beïnvloeden. Daarom richtte hij samen met professor Guofu Zhou ClimAd op, dat nog steeds gevestigd is op de faculteit Scheikunde van de TU/e.

Comfort en energie-efficiëntie

ClimAd richt zich op het slim maken van glas. Het bedrijf ontwikkelde een fotochrome film, een dunne coating die van kleur kan veranderen en warmte kan afstoten op basis van de lichtintensiteit. Op zonnige dagen geeft deze folie het glas een visuele tint en stoot het warmte af; op bewolkte dagen blijft het transparant en laat het licht en warmte binnen. Door de hoeveelheid daglicht in een gebouw te regelen, kan het energieverbruik beter worden gecontroleerd en kunnen verwarming en koeling worden geoptimaliseerd. “We proberen comfort en energie-efficiëntie te combineren,” vat Kragt samen.

De fotochrome folie is gebaseerd op anorganische pigmenten – moleculen ontworpen door ClimAd – die ultraviolet (UV) licht van de zon absorberen, waardoor hun oxidatietoestand verandert. Hierdoor verandert de kleur en wordt de tint op het glas zichtbaar. In donkere omstandigheden wordt het glas weer transparant. De film doet zijn werk zelf: er is geen externe bedrading of aanvullende elektronica nodig om het te laten werken.

Het bedrijf is van plan om in de toekomst zijn thermochrome folie op de markt te brengen. In tegenstelling tot fotochrome folie gebruikt deze technologie vloeibare kristallen om licht te reflecteren. “Deze kristallen, waar ik ook aan heb gewerkt tijdens mijn Ph.D., kunnen specifieke golflengten van licht reflecteren. We kunnen ze afstemmen om de hoeveelheid zonnewarmte die de folie reflecteert bij een bepaalde temperatuur te veranderen,” legt hij uit.

Besparingen

Het bedrijf analyseerde de energiebesparingen die zijn technologie kan opleveren. Als we ramen met dubbele beglazing vervangen door ramen met ClimAd, kan een gebouw in een jaar 38% tot 51% energie besparen. “In heel Europa zou dat neerkomen op een energiebesparing van meer dan 1.100 terawattuur per jaar met onze technologie in alle Europese gebouwen”, aldus de ceo.

Deze vijf innovaties maken je huis energiezuinig en verlagen je rekening

Een energiezuinig huis is goed voor het milieu en de portemonnee. Mensen die komende tijd investeren in de energie-efficiëntie van hun gebouw zullen dat zeker merken in de kosten, meldt Essent in een nieuw onderzoek.

Impact

Sinds de oprichting in 2019 heeft het bedrijf het grootste deel van zijn tijd besteed aan de ontwikkeling van de technologie. Het doel is om eind dit jaar de eerste buitenpilots te hebben. De afgelopen jaren heeft ClimAd samengewerkt met zowel Europese als Chinese partners en ontving het meerdere financieringssubsidies. Terwijl het onderzoek naar de technologie nog in volle gang is, krijgt het ook steeds meer voet aan de grond in de glasindustrie.

De reis tot nu toe is verrijkend geweest voor Kragt, die van wetenschapper naar ondernemer ging. Hij ziet zichzelf geleidelijk groeien in de overstap van de academische wereld naar het ondernemerschap. “In het begin is financiering essentieel om een start te maken. Dat is iets wat ik als wetenschapper niet gewend was. Het zoeken naar samenwerkingsverbanden met klanten en het schrijven van financieringsaanvragen is iets heel anders dan het presenteren van een paper op een conferentie.”

De jarenlange ervaring heeft hem een deel van zijn naïviteit ontnomen. “Toen ik begon, wilde ik iets creëren en de kennis die ik in mijn doctoraaljaren had opgedaan gebruiken om de maatschappij beter te maken,” herinnert hij zich. Deze reis, van chief technology officer naar ceo, ging niet zonder uitdagingen en haperingen, maar ook met veel geleerde lessen.

Overgang

Aan de motivatie uit de begindagen, is niets veranderd. Hoewel ClimAd-folies nog niet in de praktijk wordt toegepast, begint de ceo de impact van zijn werk op de glasindustrie te zien. Nu de sector, net als veel andere sectoren, de richting uitgaat van slimmere en milieuvriendelijkere normen, kunnen startups een rol spelen in het stimuleren van dergelijke overgangen. “Door deel uit te maken van de industrie kunnen we de overgang stimuleren en een impact hebben. Ik geloof echt dat als we de technologie kunnen laten werken, we het in veel gebouwen kunnen gebruiken en de impact kunnen creëren waarnaar we op zoek zijn.”

Kragt is heel nauwkeurig en precies; deze eigenschap hielp hem om carrière te maken in de chemie. Hij heeft duidelijk voor ogen wat er nodig is om de groene transitie verder te brengen. “Aan de ene kant denk ik dat innovatie de transitie moet stimuleren. Aan de andere kant moet de politiek het stimuleren. Die twee moeten op het juiste moment samenkomen,,” schetst hij.

Meegaan met de stroom

In de tussentijd is ClimAd van plan om haar netwerk uit te breiden, gericht op gebouwbeheerders, en stap voor stap de markt te betreden met de fototrope folie. Volgens Kragt is een folie met het intrinsieke vermogen om te reageren op licht een pure noviteit voor de markt. “Dit maakt het tot vier keer goedkoper dan elektrisch schakelbare oplossingen. Met onze technologie kunnen we slim glas mainstream maken,” voegt hij eraan toe.

Kragt geniet van de reis aan het roer van ClimAd Technology. Toen hij als Ph.D. begon, had hij niet verwacht dat hij een startupper zou worden. Als hij verder terugkijkt en de kans krijgt om te praten met de jongen met een passie voor wetenschap, zou hij zeggen om gewoon met de stroom mee te gaan. “Blijf open-minded.”