Image: NLR
Author profile picture

Carlina Grispen groeit op onder de rook van de militaire vliegbasis Volkel. Dat ze al op vierjarige leeftijd geïnteresseerd is in F16’s, is geen toeval. Haar opa, die als arbeidsmigrant van Italië naar Nederland emigreerde, heeft een enorme passie voor alles wat met lucht- en ruimtevaart te maken heeft. “Hij had een telescoop en nam mij altijd mee naar de militaire vliegbasis om vliegtuigen te spotten.”

  • Carlina Grispen werkt aan de ondersteuning van Defensie bij de overgang naar een ‘5e generatie luchtmacht’;
  • Ze is betrokken bij onderzoek op het gebied van commandovoering en multi-domein operaties (MDO), een concept dat is ontwikkeld als reactie op veranderende geopolitieke situaties;
  • Carlina benadrukt het belang van de integratie van technologie, leiderschap en communicatie in de transitie van de luchtmacht naar een technologisch geavanceerde organisatie.

Nu, ruim dertig jaar later, is Carlina  parttime promovendus aan de Koninklijke Militaire Academie (KMA) en parttime analist militair onderzoek en ontwikkeling bij het Koninklijk Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum. Namens NLR ondersteunt ze Defensie met de transitie naar de zogenoemde 5e Generatie Luchtmacht, door onder andere onderzoek te doen naar commandovoering en Multi-Domain Operaties (MDO): een relatief nieuw concept voor oorlogsvoering. Ook richtte ze binnen NLR het initiatief Militairy Minds op, om de relatie tussen militaire wetenschap en relevante toepassingen te verbeteren.

De veiligheid van Nederland

Haar opa leeft helaas niet meer, maar er gaat geen dag voorbij dat Carlina zonder zijn aktetas naar kantoor gaat, alwaar zijn foto op haar bureau prijkt. “Ik voel enorme passie en drive voor wat ik doe. Door me bezig te houden met oorlogsvoering draag ik bij aan de veiligheid en het welzijn van Nederland. Niet alleen voor nu, maar ook voor de volgende generatie. Die drijfveer is alleen maar sterker geworden sinds ik moeder ben.”

Jarenlang was er maar één denkbaar antwoord op de vraag wat Carlina wilde worden: F16-piloot. Maar, als ze zich op achttienjarige leeftijd aanmeldt, wordt ze afgekeurd. Ze is “stronteigenwijs” en wacht jaren op een functie bij de Luchtmacht die haar net zo leuk lijkt. Die komt er niet, dus ze begint – hetzij met frisse tegenzin – aan een bachelor filosofie. Waar mogelijk, geeft ze een militaire draai aan de literatuur die ze leest en de essays die ze schrijft.

Een brug slaan tussen technologie en tactiek bij Defensie

Carlina Grispen groeit op onder de rook van de militaire vliegbasis Volkel. Dat ze al op vierjarige leeftijd geïnteresseerd is in F16’s, is geen toeval. Haar opa, die als arbeidsmigrant van Italië naar Nederland emigreerde, heeft een enorme passie voor alles wat met lucht- en ruimtevaart te maken heeft. “Hij had een telescoop en nam mij altijd mee naar de militaire vliegbasis om vliegtuigen te spotten.”

Nu, ruim dertig jaar later, is Carlina  parttime promovendus aan de Koninklijke Militaire Academie (KMA) en parttime analist militair onderzoek en ontwikkeling bij het Koninklijk Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum. Namens NLR ondersteunt ze Defensie met de transitie naar de zogenoemde 5e Generatie Luchtmacht, door onder andere onderzoek te doen naar commandovoering en Multi-Domain Operaties (MDO): een relatief nieuw concept voor oorlogsvoering. Ook richtte ze binnen NLR het initiatief Militairy Minds op, om de relatie tussen militaire wetenschap en relevante toepassingen te verbeteren.

De veiligheid van Nederland

Haar opa leeft helaas niet meer, maar er gaat geen dag voorbij dat Carlina zonder zijn aktetas naar kantoor gaat, alwaar zijn foto op haar bureau prijkt. “Ik voel enorme passie en drive voor wat ik doe. Door me bezig te houden met oorlogsvoering draag ik bij aan de veiligheid en het welzijn van Nederland. Niet alleen voor nu, maar ook voor de volgende generatie. Die drijfveer is alleen maar sterker geworden sinds ik moeder ben.”

Jarenlang was er maar één denkbaar antwoord op de vraag wat Carlina wilde worden: F16-piloot. Maar, als ze zich op achttienjarige leeftijd aanmeldt, wordt ze afgekeurd. Ze is “stronteigenwijs” en wacht jaren op een functie bij de Luchtmacht die haar net zo leuk lijkt. Die komt er niet, dus ze begint – hetzij met frisse tegenzin – aan een bachelor filosofie. Waar mogelijk, geeft ze een militaire draai aan de literatuur die ze leest en de essays die ze schrijft.

In de collegebanken naast de officieren

Wanneer de KMA in Breda een wetenschappelijke accreditatie krijgt, schrijft ze zich in voor een minor krijgswetenschappen. Carlina is een van de eerste burgers die op het militaire instituut in de collegebanken zit. “Zat ik dan, tussen de officieren” (lacht). “Het kostte me een jaar studievertraging, ik heb alle punten gehaald die er te halen waren.”

Als de Brabantse begint aan een master Militaire Strategie, vallen alle puzzelstukjes langzaam op hun plek. Via deze academische omweg kan ze alsnog haar droom waarmaken en wordt voorgedragen als kandidaat voor een project bij NLR.

5e Generatie Luchtmacht

Het eerste project waar Carlina voor NLR aan werkt is Command and Control (C2). C2 gaat over het aansturen van een operatie van A tot Z. Dus van de planning, tot het aansturen van de vliegtuigen, tot de evaluatie, legt Carlina uit. Waar NLR voorheen vaak één facet van dat proces behandelde – zoals een stuk technologie – werd er vanuit Luchtmacht meer en meer gevraagd om inzicht te krijgen in het hele proces.

En daar komt meer bij kijken dan alleen technologie. “Ook leiderschap en communicatie zijn dan belangrijk. Het is een goed voorbeeld van de transitie die Luchtmacht maakt naar de zogenoemde 5e Generatie Luchtmacht”, aldus Carlina. Die transitie staat voor een technologisch hoogwaardige organisatie die in staat is om informatiegestuurd, multidomein en geïntegreerd te kunnen optreden. Als strategisch partner heeft NLR de ambitie om de Koninklijke Luchtmacht bij die transitie te ondersteunen, wat betekent dat er niet alleen vaker, maar ook ánders beroep gedaan wordt op de kennis en kunde.

“Het vraagt om een andere manier van denken en problemen oplossen. Ingenieurs hier zijn heel goed in het specifieke technische vakgebied, maar het kan best lastig zijn om een brug te slaan naar de militairen die uiteindelijk met die technologie gaan werken in een andere context.” “Daarbij moeten ingenieurs nu veel verder uitzoomen en zien hoe hun product in het teken staat van een veel grotere operatie. Dat is een compleet andere werkwijze.”

“Zat ik dan, tussen de officieren, als één van de eerste burgers op het militaire instituut.”

Carlina van Grispen

Multi-Domein Operaties

Vier jaar later, houdt Carlina zich voor NLR op verschillende manieren bezig met het ondersteunen van de Luchtmacht bij die transitie. Zo ook op het gebied van Multi Domain Operaties (MDO), tevens het onderwerp van haar proefschrift. Een concept dat een aantal jaren geleden ontwikkeld is als reactie op de veranderende geopolitieke situatie. “We zijn lange tijd alleen bezig geweest op tactisch niveau, bij grotere operaties haken we aan bij bijvoorbeeld de NAVO-structuur. Afgelopen jaren is de overtuiging dat landen ook zelfstandig bepaalde capaciteiten moeten optuigen, sterker geworden. MDO kan hieraan bijdragen.”

Carlina brengt in kaart welke technologische, organisatorische en conceptuele factoren een succesvolle implementatie van MDO bevorderen. “MDO betekent eigenlijk dat verschillende delen van de krijgsmacht met elkaar samenwerken om gezamenlijk effecten uit te brengen. Klinkt misschien heel evident, maar dat was het niet tot voor kort. Daarnaast acteren we altijd op basis van de informatie die we tot ons nemen. Nu er steeds meer informatie beschikbaar is vanuit verschillende hoeken, zorgt dat er niet automatisch voor dat de besluitvorming erop vooruitgaat. Teveel of onjuiste informatie kan tot geen of verkeerde beslissingen leiden.

Hoge eisen

Dat ze zo’n sterke passie heeft voor het werk dat ze doet, heeft ook een keerzijde. “Ik stel hoge eisen aan mezelf en heb soms het gevoel dat ik in zowel mijn werk als promotieonderzoek tekortschiet. De ene maand kan ik meerdere keren denken: ik stop met mijn proefschrift, terwijl ik het de volgende maand geweldig vind.”

Als uitlaatklep staat Carlina drie keer per week in de boksschool of loopt ze door de Brabantse bossen met haar hond. Het overbruggen van de kloof tussen het tactische en strategische niveau van militaire operaties om een effectieve Defensiemacht te creëren, is een lastige opgave. Toch zou Carlina niets liever doen. “Die intrinsieke motivatie, het bijdragen aan een veiliger Nederland voor de volgende generaties, staat bij mij zo duidelijk op nummer één. Al is het misschien niet gelukt via het pad dat ik als meisje voor ogen had, ik mag me daar nu dag in dag uit mee bezighouden. Ik hoop dat ik met mijn verhaal kan laten zien dat je je niet moet laten weerhouden door tegenslagen. Ook via niet-traditionele paden kun je je droom bereiken, als je maar hard genoeg werkt.”

Samenwerking

Dit artikel is gemaakt in een samenwerking tussen Koninklijke Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum (NLR) en onze redactie. Innovation Origins is een onafhankelijk journalistiek platform dat zijn partners zorgvuldig uitkiest en uitsluitend samenwerkt met bedrijven en instellingen die achter onze missie staan: het verhaal van innovatie verspreiden. Op die manier kunnen wij onze lezers waardevolle verhalen aanbieden die volgens journalistieke richtlijnen tot stand zijn gekomen. Wil je meer weten over hoe Innovation Origins samenwerkt met andere bedrijven? Klik dan hier