Camembert, mozzarella of Goudse kaas zijn slechts drie voorbeelden van kazen die overal in Europa worden gemaakt. De oorsprong gaat terug tot 8000 jaar voor Christus, toen onze voorouders geiten domesticeerden en van hun melk kaas begonnen te maken. Sindsdien heeft het ambacht zich verspreid van het Midden-Oosten naar Egypte en Griekenland, met uiteindelijk de creatie van meer dan 1800 soorten kaas die op dit moment bestaan.
Hoe lekker en voedzaam zuivelproducten ook kunnen zijn, ze hebben een aanzienlijke negatieve invloed op het milieu. Volgens onderzoek van de Universiteit van Manchester bedraagt de koolstofvoetafdruk van een kilogram cheddar 14 kg CO2-equivalent.
Maar geef de hoop niet op, er zijn duurzame alternatieven voor een lekker stukje kaas! Bedrijven en onderzoekscentra komen met milieuvriendelijke en toch smakelijke opties. Klaar voor je reis door de wereld van de duurzame kaas?
1) Plantaardige Goudse kaas
Vorig jaar lanceerden Mr & Mrs Watson – een veganistisch food-tech bedrijf gevestigd in Amsterdam – de eerste gesneden kaas gemaakt van plantaardige melk. Concreet maakten ze kaas op basis van eiwitten uit fababonen. Net als bij gewone kaas wordt boneneiwit gefermenteerd met behulp van traditionele processen. Dit gebeurt in combinatie met nieuwe methoden die gebruik maken van het potentieel van plantaardig eiwit. Zo kunnen ze een alternatief bieden dat een bevredigende voedingswaarde biedt. De start-up kondigde ook een tweede financieringsronde aan, om een internationale uitrol binnen twee jaar mogelijk te maken.
2) Kaas gemaakt van gele erwten
Het is geen geheim dat peulvruchten de basis vormen voor veel vleesvervangende producten. Peulvruchten zijn rijk aan eiwitten en voedingsstoffen, zoals kalium, ijzer en vezels. Erwten vormen daarop geen uitzondering. Daarom hebben onderzoekers van de Universiteit van Kopenhagen juist gele spliterwten gebruikt om kaas van te maken. De peulvrucht heeft twee belangrijke voordelen: een hoge voedingswaarde en duurzame landbouweigenschappen. Deense wetenschappers werken aan de fermentatie van gele erwten. Hoewel verder onderzoek de smaak en textuur moet helpen ontwikkelen, toont dit plantaardige alternatief potentieel om de basis te worden voor de kaas van morgen.
3) Vegane caseine
De derde innovatie is niet een alternatueve kaas, maar iets dat helpt om kaas duurzamer te maken. Het vervangen van dierlijke eiwitten is de sleutel tot alternatieve voor zuivelproducten. Dat maakt het verschil in kwaliteit, textuur of smaak. Fooditive werkt aan veganistische caseïne en maakt de weg vrij voor het gebruik ervan als vervanger van koemelk in zuivelproducten waar caseïne meestal het belangrijkste melkeiwit is.
Dankzij precisiefermentatie kan Fooditive caseïne namaken. Het proces past genetische modificatie toe op het organisme. Ondanks de controverse die dit kan oproepen, werkt het Rotterdamse bedrijf aan deze methode en ontwikkelt het ook andere vleesalternatieven. Het door het Nederlandse bedrijf ontwikkelde veganistische alternatief levert niets in op smaak, textuur of kwaliteit, zegt de onderneming. Fooditive verwacht het product dit jaar op de markt te brengen.