Het waren de natste april en mei sinds het KNMI in 1906 met de metingen begon. In Noord-Brabant viel drie keer de gebruikelijke hoeveelheid regen voor mei. De verzadigde grond kan niet meer water opnemen en landbouwvelden staan volledig blank, waardoor gewassen onder water staan en machines vastlopen. Dit extreme weer staat in schril contrast met de droogte van vorig jaar en laat zien dat er dringend behoefte is aan innovatieve oplossingen voor waterbeheer.
Waarom dit belangrijk is:
Extreme weersomstandigheden, zoals meiregens, worden het nieuwe normaal. Voor grondwaterbeheer zijn nieuwe oplossingen nodig om bodemwaterconcentraties op te sporen en te voorspellen.
Technologische vooruitgang in traceren en voorspellen
Inzicht in weersverschijnselen is cruciaal voor proactief waterbeheer. Het PHARA-project, een samenwerking van Nederlandse instellingen en bedrijven, heeft als doel een 3D phased array weerradar te ontwikkelen – een baanbrekende stap in Europa. Deze technologie is ontworpen om de ingewikkelde processen van wolkendeeltjes te bestuderen en zo de voorspelling van extreme weersomstandigheden te verbeteren. De potentiële voordelen zijn talrijk, van het optimaliseren van de energieproductie in windparken tot het garanderen van een veiligere navigatie in drukke scheepshavens. Nu het risico op zwaar weer door de klimaatverandering toeneemt, kan dergelijke vooruitgang van onschatbare waarde zijn voor Nederland, een land dat al worstelt met de kosten van schade als gevolg van het weer.
Ondertussen maakt StabiAlert, een Nederlands bedrijf in Groningen, gebruik van technologie om verzakkingen te monitoren. Hun nieuwste innovatie, de CrackR sensor, meet scheurbewegingen in 3D en verstuurt elk uur gegevens via een app die gebruik maakt van het 5G-netwerk. Dit digitale hulpmiddel zou een game-changer kunnen zijn voor infrastructuur en huisvesting, waardoor tijdig onderhoudsbeslissingen kunnen worden genomen en de risico’s van bodemdaling als gevolg van hoge grondwaterstanden kunnen worden beperkt.
Hybride AI: ontwricht grondwaterbeheer
Aanpassing aan dit nieuwe normaal vereist innovatieve oplossingen. Hybride modellen voor machinaal leren (ML), die verschillende AI-technieken combineren, bieden aanzienlijke mogelijkheden voor het beheer van grondwaterbronnen. Door gegevens uit meerdere bronnen te integreren, kunnen deze modellen een beter inzicht geven in complexe grondwatersystemen.
Grondwaterbeheer is een uitdaging met vele facetten, vooral in een land als Nederland, waar water zowel een bron van leven als een potentiële bedreiging is. Het werk van Mojtaba Zaresefat en Reza Derakhshani van de Universiteit Utrecht benadrukt de cruciale rol van AI bij het beoordelen van grondwaterpotentieel, het voorspellen van verontreinigingen en het nemen van managementbeslissingen. De toepassing van deze geavanceerde technieken kan de Nederlandse aanpak van waterbeheer veranderen en een datagestuurde manier bieden om de uitdagingen van extreme weersomstandigheden het hoofd te bieden.
Beleid en planning bij klimaatextremen
Beleid en planning spelen een cruciale rol bij het beheersen van de gevolgen van hoge grondwaterstanden. Het ‘Water en Bodem Bij uitstek’ beleid erkent de noodzaak van toekomstbestendig bouwen en het strategisch inrichten van uiterwaarden als natuurgebieden. Door landgebruik te de-fragmenteren kan Nederland de waterniveaus aanpassen aan specifieke behoeften, waardoor conflicten tussen watergebruik voor landbouw, woningbouw en natuurbehoud worden verminderd.
Experts zoals Maarten Kleinhans, Esther Stouthamer en Niko Wanders van de Universiteit Utrecht pleiten voor een verplichte klimaattest op bouwprojecten om ervoor te zorgen dat ze toekomstbestendig zijn. Het opnemen van dergelijke maatregelen in de wet zou onomkeerbare bodemdaling kunnen voorkomen en ervoor kunnen zorgen dat de gebouwen van het land bestand zijn tegen de veranderende klimaatuitdagingen. Nu de zeespiegel stijgt en extreme weersomstandigheden steeds vaker voorkomen, is een alomvattende aanpak die beleid, technologie en planning combineert essentieel voor Nederland om droge voeten te houden.
Samenwerken om de zondvloed te temmen
Op een meer direct niveau zijn de gezamenlijke inspanningen van waterbeheerders, zoals Waterschap De Dommel, om overstromingen te beheersen van het grootste belang. Door sluizen te verlagen om de waterafvoer te versnellen en duikers schoon te maken, proberen deze organisaties de directe gevolgen van overstromingen voor de landbouw te beperken. De enorme hoeveelheid regen heeft de traditionele maatregelen echter overweldigd, waardoor de behoefte aan robuustere en innovatieve oplossingen voor het beheer van wateroverschotten duidelijk wordt.