Toen de stoplichtcoalitie de onderhandelingen begon, was één ding voor bijna alle waarnemers duidelijk: de snelheidsbeperking, die overal in Europa al bestaat, wordt ook in Duitsland ingevoerd. De verrassing was groot toen al na de eerste onderhandelingsdagen werd verklaard, dat zij juist daaraan niet wilden tornen. Zelfs na de afronding van de coalitieonderhandelingen waren de waarnemers het er echter over eens dat de kwestie telkens weer aan de orde zou komen. Door de Russische invasie in Oekraïne wordt het onderwerp momenteel op een uiterst emotionele manier ‘besproken’, en niet alleen in de twitterbubbel.
Onbegrijpelijk voor pragmatici
Ik zou om te beginnen willen zeggen dat ik persoonlijk (bijna) volledig neutraal sta tegenover deze kwestie. Het kan me niet schelen of de snelheidsbeperking er komt of niet. Want ik rijd graag hard op de snelweg (waar dat kan) en ik kan me even goed aanpassen aan stromend verkeer met gematigde snelheden. Maar ik ben een pragmaticus.
Helaas ben ik niet overtuigd door de argumenten ten faveure van snelheidsbeperkingen. Natuurlijk kan een zekere vermindering van de uitstoot worden bereikt. Het brandstofverbruik zal met één of twee procent dalen, maar dat zal nauwelijks indruk maken op de heer Poetin (en het klimaat), want we hebben het hier over heel andere dimensies.
Energie-dilemma
De groene eco-zeepbel verschuilt zich momenteel achter de Oekraïne-oorlog en het energie-dilemma om de snelheidslimiet toch door te drukken. Steeds vaker worden “onbuigzame” automobilisten in een moreel verdorven hoekje geplaatst en probeert men verbanden te leggen die uiteindelijk elke tegenstander van snelheidsbeperkingen als een slecht mens bestempelen. Wat is er met deze maatschappij gebeurd? Uit cijfers blijkt duidelijk dat de snelheidsbeperking slechts een druppel op een gloeiende plaat zal zijn. Hooguit geschikt om het geweten te sussen.
De witte olifant in de kamer
De facto zijn er veel betere manieren om veel Russisch gas, olie en steenkool te besparen. Deze witte olifant, die al enige tijd in de kamer aanwezig is, wordt echter gewillig genegeerd. Ik heb het over de verlenging van de exploitatieduur van de drie kerncentrales die eind 2021 werden gesloten en de nog in bedrijf zijnde centrales die uiterlijk eind dit jaar moeten worden ontmanteld.
Hieruit blijkt de complete onlogica van een ideologisch gedreven beleid dat liever de afhankelijkheid van gas en steenkool handhaaft, dan pragmatisch te werk te gaan. Het opnieuw opstarten van de drie stilgelegde kerncentrales zal zeker niet gemakkelijk zijn. En de verlenging van de levensduur van de drie nog in bedrijf zijnde centrales zal ook de Duitse bureaucratie, die eveneens van ideologie doordrenkt is, “mentaal” tot het uiterste belasten. (Lees hierover ook de essay van Wolf Lotter)
CO2-emissie per kWh stijgt
Anderzijds is een omschakeling van Russische fossiele brandstoffen op andere fossiele brandstoffen nog langduriger en per saldo schadelijker voor het klimaat dan een verlenging van de levensduur van de resterende kerncentrales. Reeds vorig jaar is de CO2-uitstoot per kWh in Duitsland drastisch gestegen (onder meer omdat het minder hard waaide dan in voorgaande jaren). Ook al zijn er altijd dagen (vaak in het weekend) waarop wind- en zonne-energie het leeuwendeel van de elektriciteitsproductie voor hun rekening nemen – dan valt de industrie als elektriciteitsverbruiker grotendeels weg.
Ik vind het ook nutteloos om ondertussen te discussiëren over het feit dat met weinig wind en zon, alle hernieuwbare energiebronnen minder bijdragen aan de elektriciteitsproductie in Duitsland dan de drie laatste overblijvende kerncentrales. Dat zij in hun huidige vorm (zonder opslagtechnologie) eenvoudigweg niet in staat zijn om basisbelasting te leveren.
„Als, als… Als Duitsland zijn kerncentrales was blijven exploiteren, zou het voor de opwekking van elektriciteit reeds onafhankelijk zijn van Russisch gas. De industrie zou kunnen overschakelen op niet-Russische leveranciers.
Gas voor de industrie
Bovendien is gas, bijvoorbeeld, veel belangrijker als ingrediënt voor halfproducten in de chemische industrie dan voor de opwekking van elektriciteit, als we het over prioriteiten hebben. De Beierse chemische driehoek, bijvoorbeeld, is voor 100 procent afhankelijk van Russisch gas; er is een zeer speciale zuiverheidsgraad vereist. Vervanging door vloeibaar gas is hier momenteel volstrekt ondenkbaar, omdat dit een langdurige en dure omschakeling van de produktie-installaties zou vergen.
Helaas is de hele discussie veel te ingewikkeld voor een column. Alleen een boek met een doorwrochte studie boek zou op dit moment volstaan om de kluwen en de fouten van Duitslands ideologisch gedreven energiebeleid aan te tonen, iets waar zelfs Washington Post niet meer toe in staat is. En de controversiële klimaatactivist Michael Shellenberger heeft net een opmerkelijk werk over dit onderwerp afgeleverd.
Snelheidslimiet
Laten we hier duidelijk over zijn. Het aandeel van hernieuwbare energie, zoals wind- en zonne-energie, moet snel verder worden vergroot. Kernenergie kan slechts een overgangsoplossing zijn die uiteindelijk geleidelijk moet worden afgeschaft. Het eerder uitfaseren van kernenergie ten gunste van kolen en gas was een vorm van energie- en klimaatbeleidstirannie bij uitstek.
Dat brengt me terug bij de snelheidslimiet. Want wie momenteel op de Duitse autobahnen rijdt, leert de functionerende markteconomie kennen. Door de hoge brandstofprijzen zijn de gemiddelde snelheden op de weinige stukken snelweg waarvoor geen beperkingen gelden, teruggelopen tot 120-140 km/u. Veel mensen rijden zelfs hooguit 100 km/u of blijven achter vrachtwagens hangen om brandstof te besparen. Emissiereducties zijn al in volle gang – zonder enige overheidsregulering.
Alleen de verhitte discussies in de sociale media erover gaan door. Wat een verspilling van energie…
Over deze column:
In een wekelijkse column, afwisselend geschreven door Eveline van Zeeland, Eugène Franken, JP Kroeger, Katleen Gabriels, Carina Weijma, Bernd Maier-Leppla, Willemijn Brouwer en Colinda de Beer probeert Innovation Origins te achterhalen hoe de toekomst eruit zal zien. Deze columnisten, soms aangevuld met gastbloggers, werken allemaal op hun eigen manier aan oplossingen voor de problemen van deze tijd. Hier zijn alle voorgaande afleveringen.
