De aanvalsoorlog van de Russische Federatie tegen Oekraïne heeft in West-Europa voor enorme opschudding gezorgd. Vooral de energieprijzen en de energievoorziening baren grote zorgen. Tegen de achtergrond van het lijden in Oekraïne zijn deze problemen natuurlijk ‘peanuts’.
Het energiebeleid van de vroegere Duitse bondskanselier Merkel leidde uiteindelijk tot te grote afhankelijkheid. Alleen wilde niemand dat toegeven toen zij aan de macht was. Door de nauwe betrokkenheid van de Poetin-nomenklatura, dachten de mensen dat ze veilig waren. Nord Stream 2, meer gas, meer steenkool en meer olie werd gekocht van Russische producenten. Zelfs de Duitse gasopslagfaciliteiten werden overgedaan aan Gazprom. De afhankelijkheid van Duitsland groeide.
De Duitse brandstofprijzen zijn altijd al een vertekening van de werkelijke kosten geweest. Hoge heffingen, en zelfs belastingen op heffingen, hebben het autorijden in Duitsland steeds duurder gemaakt. Lange tijd waren Duitsers daar niet in geïnteresseerd. Dikke SUV’s, die aantoonbaar een aanzienlijk hoger brandstofverbruik hebben, zijn tot dusver de absolute verkoopklappers. In februari stegen de prijzen van SUV’s met 12,2 procent en die van terreinwagens met 5 procent.
2-eurogrens
Nog niet zo lang geleden kostte een liter diesel ongeveer een euro in Duitsland. Dat kwam door de coronapandemie en de eerste “lockdown”. De voorraden brandstof en ruwe olie waren enorm en, zoals gebruikelijk in markteconomieën, dicteert de vraag de prijs.
En plotseling is alles anders
Met de inval in Oekraïne is de situatie voor automobilisten, maar ook voor de logistieke sector, verslechterd. De hoge brandstofprijzen beginnen pijn te doen. Vooral omdat ook de gas- en elektriciteitsprijzen de afgelopen maanden sterk zijn gestegen. De gewone consument wordt geconfronteerd met gigantische extra kosten die hij begin 2021 nooit voor mogelijk had gehouden. De onzekerheden rond de bevoorrading zelf zijn niet in de laatste plaats een belasting voor de psyche.
De situatie in de Duitse automobielindustrie is verder verslechterd door de halfgeleidercrisis en de dreigende bevoorradingscrisis als gevolg van de economische ineenstorting van Oekraïne. VW, Daimler en BMW hebben reeds productielijnen moeten sluiten omdat bijvoorbeeld in Oekraïne gemaakte kabelbomen niet meer worden geleverd.
De wraak van de elektrische auto en de eco-zeepbel
Dit is momenteel koren op de molen van – en ik gebruik hier opzettelijk denigrerende termen – vertegenwoordigers van de eco-, klimaat- en elektrische-autozeepbel. Steeds vaker plaatsen ze foto’s van benzineprijzen op social media, die ze met leedvermaak becommentariëren in de trant van: dit zou met een elektrische auto niet zijn gebeurd.
Het advies van Tesla-rijdende huiseigenaren met zonnepanelen op het dak klinkt dan als de opmerking die ten onrechte aan de Franse Marie Antoinette wordt toegeschreven: ‘Als ze geen brood hebben, dan eten ze maar taart’.
Niet behulpzaam
De ‘goede raad’ van de betweters en ‘gutmenschen’ op social media zorgt vooral voor een nieuwe sociale kloof. Deze keer zijn het de bestuurders van voertuigen met verbrandingsmotor die het doelwit zijn. Harde opmerkingen zijn aan de orde van de dag. Met ongeveer 67 miljoen geregistreerde auto’s, waarvan er nog geen 1 miljoen helemaal elektrisch zijn, is dit een vrij verontrustende ontwikkeling.
Ook interessant: In Duitsland krijgt de ‘autobahn’ een zonnedak
Men dringt er bij de bestuurders van verbrandingsauto’s op aan gewoon over te schakelen op elektromobiliteit. Dan zullen de ‘brandstofprijzen’ weer dalen. Maar dat is nu te kortzichtig. De leveringstermijnen van elektrische voertuigen worden flink langer. Populaire voertuigen zoals de Hyundai IONIQ 5 en de Kia EV6 zijn gedeeltelijk uitverkocht tot 2023. Bovendien zijn de gebruikelijke kortingen op auto’s nu weggestreept. Zelfs consumenten die zo snel mogelijk willen overstappen, merken dat er nauwelijks auto’s uit voorraad leverbaar zijn. De eerste fabrikanten van batterijen in het Verre Oosten waarschuwen nu al voor tekorten. Dit versnelt de opwaartse prijstrend nog meer.
En ik moet het herhalen: de prijzen voor elektrische voertuigen zijn over de hele linie zo hoog, dat een voormalig middenklasser als elektrische auto al gevaarlijk afglijdt richting luxeklasse.
Dan helpt het ook niet dat 100 kilometer in een elektrische auto (in Duitsland) ruim onder de 8 euro kost. De aanschaf- en onderhoudskosten zijn moeilijk te dragen voor de gemiddelde consument, vooral in deze onzekere tijden.
Maar ook de militante fietsliefhebbers hebben er lucht van gekregen. ‘Laat de gewone automobilist maar gaan fietsen, of overstappen op het openbaar vervoer’. Het wordt krap voor particulier gemotoriseerd vervoer in Duitsland. Forenzen zonder alternatief vervoer en zij die ver moeten reizen, zijn momenteel sowieso aan de verliezende hand.
Welgestelden geven niets om dit alles
Voor rijke mensen is dit allemaal geen probleem. Zij wonen in vrijstaande huizen met zonnepanelen en een wallbox, waar altijd stroom uit komt. Zij parkeren hun luxe Audi, Mercedes-Benz of Tesla in de carport en de elektriciteitsrekening blijft aangenaam laag dankzij zonnecellen en een warmtepomp (gesubsidieerd door de belastingbetaler).
In Duitsland is onroerend goed zo goed als onbetaalbaar geworden. Een flat van 40 vierkante meter in München kost nu meer dan 400.000 euro. En wie een huis wil, moet in de agglomeraties verschillende keren miljonair zijn.
De sociale situatie wordt steeds slechter, en wie gisteren nog als rijk werd beschouwd, behoort morgen tot de sociaal zwakkeren. Geen goede ontwikkeling. Ook voor de auto-industrie. Het laatste wat gered moet worden is de auto, maar zelfs hier zijn er grenzen.
Over deze column:
In een wekelijkse column, afwisselend geschreven door Eveline van Zeeland, Eugène Franken, JP Kroeger, Katleen Gabriels, Carina Weijma, Bernd Maier-Leppla, Willemijn Brouwer en Colinda de Beer probeert Innovation Origins te achterhalen hoe de toekomst eruit zal zien. Deze columnisten, soms aangevuld met gastbloggers, werken allemaal op hun eigen manier aan oplossingen voor de problemen van deze tijd. Hier zijn alle voorgaande afleveringen.
