Het getouwtrek rond de conclusies van het rapport “Mainports Voorbij” van de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) is begonnen. Kort en goed: de Raad concludeerde dat de focus van de regering niet meer louter op ‘mainports’ Rotterdam en Schiphol moet liggen, maar minstens zozeer op Brainport Eindhoven en de digitale economie. Dit vanwege het afnemende belang van de eerste twee en het toenemende van de laatste twee.
- Lees hier meer over het rapport “Mainports Voorbij”
- Lees hier een analyse van de consequenties voor Brainport
Vanzelfsprekend deden de direct betrokkenen (het Havenbedrijf Rotterdam en Schiphol) weinig moeite hun ongenoegen te verbergen. Zij hekelen alleen al de gedachte aan het loslaten van het al 30 jaar lopende overheidsbeleid ter stimulering van de twee mainports. De reacties uit Brainport waren wat voorzichtiger en benadrukten vooral het door het rapport genoemde belang van een integrale aanpak.
Het wordt hoe dan ook interessant wat er vanaf nu met het rapport gaat gebeuren. Verdwijnt het in een diepe la of wordt het volgend jaar de basis voor een nieuw regeerakkoord? Een formele reactie van de ministers van Economische Zaken of Infrastructuur & Milieu is er nog niet, maar de kritiek van topambtenaar Mark Frequin (I&M) liegt er alvast niet om. Hij laat niets heel van door de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) gepresenteerde visie op het mainportbeleid. In het FD:
“U geeft geen antwoorden. U zegt eigenlijk dat Nederland moet overschakelen van voetbal op curling. Het buitenland lacht ons uit om deze visie. Die denken ‘ga je gang maar’.”
Lector Brainport van Fontys Hogescholen Cees-Jan Pen noemt de kritiek van Frequin “het bewijs voor een pijnlijk gebrek aan visie op het ministerie”. Ook de Eindhovense wethouder Staf Depla (Economische Zaken) heeft er geen goed woord voor over:
Angst voor verlies van verleden mag geen reden zijn voor Frequin @IenM om je niet op toekomst te richten @raadrli https://t.co/IMER7ESCmC
— wethouder Staf Depla (@wethouderDepla) July 4, 2016
Pen zegt in zijn column voor Stadszaken dat “de eerste conservatieve reacties vanuit de mainports en de ronduit teleurstellende reacties van de betrokken ministeries van IenM en EZ aantonen dat we pas aan het begin staan van een cultuurverandering.” Pen:
“Zulke verkrampte reacties op een ruimtelijk-economische trend zoals de opkomst van Brainport, de ontwikkeling van de economische A2-as, de economisch-strategische waarde van historische steden en de kracht van de G4 die we natuurlijk al langer kenden, baart zorgen. Zo ga je als ambtelijke top niet om met een strategisch advies, zeker gezien alle kritiek op het gebrek aan regie en visie van het Rijk rond de kust, de retail-agenda, citydeals, het landschap en de langzame voortgang van het Nationale Klimaatakkoord. Ik hoop dat de ministers snel de ambtelijke top overrulen.”
Het rapport laat volgens Pen zien dat het economisch belang van Nederland sectorbelangen overstijgt en dat juist zachte factoren als quality of life en landschapswaarden doorslaggevend zijn. Pen onderschrijft de noodzaak van een integrale benadering, precies het argument dat Brainport-directeur Imke Carsouw zelf ook gebruikt.
Dat Brainport een belangrijke rol krijgt toebedeelt in het rapport, is voor Pen wel een mooie opsteker: “Wel moet onze regio nog flink wat huiswerk doen. Er is weer een nieuw soort Brainport2020-agenda nodig en dat is de zogenaamde Brainport Next Generation-agenda niet. Een prachttaak voor de nieuwe Eindhovense burgemeester John Jorritsma om verder te bouwen op de stevige basis die Van Gijzel heeft neergelegd.”
