FoodObox wil voedselverspilling in Bulgarije een halt toe roepen

By Polya Pencheva

Voedselverspilling aanpakken is veel moeilijker dan het op het eerste gezicht lijkt. Veel horeca-ondernemingen gooien dagelijks voedsel weg dat niet is verkocht. De Bulgaarse start-up foodObox wil hier iets tegen doen. Zij ontwikkelden een app. Deze kan voedselproducenten zoals bakkerijen en restaurants gemakkelijk koppelen aan consumenten om zo overgebleven eten alsnog te verkopen. Jane Dimitrova, co-founder van foodObox vertelt in deze aflevering van start-up of the day hoe het allemaal zo gekomen is en hoe het nu met de onderneming gaat.

Hoe kwam je op het idee voor foodObox?

“Ik heb een paar jaar in Italië gestudeerd. Ik had niet veel tijd om te koken en ook een beperkt budget. Ik was op zoek naar een manier om goedkoop aan eten te komen en ook nog eens tijd te besparen. Toen vond ik een lokale applicatie die erg populair was. Niet alleen bij studenten, maar ook bij anderen. Deze app koppelde in Italië restaurants aan consumenten, die zo goedkoop aan overgebleven maaltijden konden komen. Ik begon het te gebruiken en ik vond het leuk. Toen ik terugkwam in Bulgarije ontdekte ik dat zoiets hier niet bestond. Dus besloot ik het te gaan ontwikkelen. Ik heb economie en bedrijfskunde gestudeerd en ik heb een master in start-up ontwikkeling gedaan. Ergens heb ik altijd al mijn eigen bedrijf willen oprichten. En als het ook nog eens sociaal is, dan is dat nog mooier.”

Welk probleem los je op?

“Onze missie is het verminderen van voedselverspilling. Een derde van het voedsel in de wereld wordt weggegooid. Er zijn veel restaurants, bakkerijen en winkels die etenswaren overhouden omdat het niet verkocht wordt. Daar zijn verschillende redenen voor; de houdbaarheidsdatum is overschreden, het lunchmenu is nog niet helemaal uitverkocht, of een bepaalde taart is al twee dagen oud. Dit voedsel kan via onze mobiele applicatie verkocht worden aan consumenten. Het idee is om de oorspronkelijke kosten met ten minste veertig tot vijftig procent te verlagen. Zo wordt het niet weggegooid. Je moet het wel zelf op komen halen. Er wordt niet bezorgd.”

Digitale kantine Foodiz wil het eten op de werkplek gezonder maken

Vlak voor de coronacrisis zag Foodiz in Brussel het licht. Foodiz is een soort digitale kantine.

Hoe werkt de app?

“foodObox is een mobiele app. Consumenten kunnen gratis een account aanmaken. De app is beschikbaar voor iOS en Android. Nadat je een account hebt aangemaakt, kun je zien waar een zogenaamde verrassingsbox wordt aangeboden. Het is een verrassingsbox, omdat je maar heel zelden weet wat er aan het eind van de dag overblijft. Als bakker weet je niet of het een croissant met chocolade of een gevulde koek gaat worden. Maar je weet wel dat er iets is dat uiteindelijk overblijft. 

Het enige wat je van tevoren weet, is de oorspronkelijke prijs en de prijs na de korting. Meestal kost een box 5 euro voor de korting en €2,50 tot €3 na de korting. Er kan een taart in zitten, een lunchmenu, een brownie, of iets anders. De klant betaalt wanneer hij het eten afhaalt.” 

Waar kunnen mensen in Bulgarije je vinden?

“We zijn begonnen in Sofia. Toen begonnen we vragen te krijgen waarom we niet in Varna of Plovdiv zaten. Ons team groeide en momenteel hebben wij vestigingen op tien verschillende locaties, waaronder Stara Zagora, Pernik, Shumen, Burgas en Ruse. Als er ergens verder in Bulgarije interesse is, dan gaan we daar graag op in. Iedereen kan meedoen. Ons idee is om voedselverspilling in heel Bulgarije tegen te gaan.”

Wat was het grootste probleem dat je moest overwinnen?

“Er zijn allerlei problemen geweest. In het begin was het moeilijk om zo’n onconventioneel idee aan de man te brengen, omdat in Bulgarije zo’n app nog niet bestond. In het buitenland is hij heel bekend. Veel mensen gebruiken hem al. Enerzijds stonden consumenten een beetje negatief tegenover het idee dat ze een doos zouden kopen met voedsel dat op het punt staat te bederven. Ze ware bang restjes te krijgen, met schimmel en verstreken houdbaarheidsdata en dat soort dingen. Maar in feite gaat het om absoluut goed voedsel, dat alleen die dag niet is verkocht.”

“Aan de andere kant vonden de bedrijven het best een goed idee, maar twijfelden ze over het tijdstip om deel te nemen of wilden ze eerst zien hoe het bij andere bedrijven zou werken. Er was een drempel voor wie het eerst zou deelnemen. Later namen enkele meer bekende merken deel, zoals Harmonica, een van de grootste producenten van bio-voedsel in Bulgarije. Het werkte als een ijsbreker. Zo gingen ook steeds meer restaurants en andere bedrijven deel te nemen.” 

Hoe staat het er nu voor?

“Op dit moment bevinden we ons in onze eerste externe financieringsfase. Als start-up hebben we eerst persoonlijke middelen geïnvesteerd. We hebben lange tijd twee banen gehad om de rekeningen te betalen. Op dit moment willen we meer financiering vinden, zodat we zelfs buiten Bulgarije kunnen groeien. We willen enkele van de naburige markten betreden. Al met al zijn we op zoek naar financiering om het bedrijf te laten groeien.” 

Waar staan jullie over vijf jaar?

“Ik zie een groot potentieel in Oost-Europa, want in West-Europa bestaan dit soort apps al geruime tijd. Het is niet iets nieuws. Ze zijn zelfs zeer goed ontwikkeld, maar op de een of andere manier is er in Oost-Europa, te beginnen bij Polen en verder naar het zuidoosten, niet veel interesse van grotere bedrijven. Ik geloof dat Roemenië, Griekenland, Servië en Macedonië goede markten zijn en niet onderschat mogen worden. Waarom zouden wij niet de marktleider in Oost-Europa kunnen worden en ons straks kunnen meten met deze grote westerse bedrijven, die over de hele wereld bekend zijn?”

Werk je nog aan andere ontwikkelingen?

“Voor ons is het heel belangrijk om het probleem van voedselverspilling op te lossen. Een van de manieren om dit te doen is door mensen voor te lichten. Wij hebben onze inspanningen gericht op jonge kinderen. Vanaf september houden wij educatieve lezingen voor kinderen van de eerste tot de vierde klas, zodat zij al op jonge leeftijd gewoonten kunnen ontwikkelen om voedsel niet weg te gooien. Ik ben van mening dat dit zeer belangrijk is. Niet alleen om voedsel te redden dat anders wordt weggegooid, maar ook voedselverspilling in zijn algemeenheid tegen te gaan. We gaan tien proeflessen geven op tien verschillende Bulgaarse scholen. We willen vooral ook onderzoeken op welke leeftijd kinderen dit probleem en onze oplossingen het beste begrijpen.”

Lees ook andere afleveringen uit deze serie.

Iedere dag zet Innovation Origins een start-up in de schijnwerpers. Lees ze allemaal.