Author profile picture

Iedere week kijken we met EV-specialist en Innovation Origins-columnist Auke Hoekstra naar wat hem opviel in de actualiteit of wat hij tegenkomt als het gaat over de verduurzaming van onze aarde. Deze week vergelijkt hij kweekvlees en plantaardige alternatieven. ‘Vlees zoals we het nu kennen wordt een luxeproduct.’

Zelf eet Auke al ruim tien jaar geen vlees meer en de laatste vijf jaar laat hij ook eieren, melk en kaas links liggen. “Soms als ik uit eten ga, blijft er niets meer over om uit te kiezen”, grapt hij. “Door dit allemaal niet te eten bespaar ik een heleboel dierenleed en het is beter voor onze planeet”, legt Auke uit. “Het zijn first world-problems, want ik eet waarschijnlijk nog steeds veel gezonder en gevarieerder dan de meeste mensen op aarde.”

Zeker nu alternatieven voor vlees steeds meer op echt vlees gaan lijken. “Ze worden ieder jaar beter van smaak, zo’n Impossible burger vind ik een mooie ontwikkeling. En ook cultured meat komt steeds meer van de grond. Volgens cijfers van Memphis Meat, die dit op grote schaal willen kweken, scheelt het 96 procent in broeikasgassen ten opzichte van de bio-industrie. Dat is toch gaaf?”

Ook zou er volgens de cijfers van het Amerikaanse bedrijf 45 procent minder energie, 99 procent minder landbouwgrond en 96 procent minder water nodig zijn voor kweekvlees in vergelijking met traditioneel vlees. “Kweekvlees heeft een mooie toekomst als je die cijfers zo ziet. Maar we zijn er nog lang niet want het proces moet nog worden opgeschaald. En ook kijken wetenschappers naar gezondheidseffecten.”

Voedingswetenschap is complexe zaak

Over het algemeen zijn voedingswetenschappers het er volgens Auke over eens dat rood vlees helemaal niet zo goed voor mensen is als altijd werd gedacht. “Ook bewerkt voedsel is minder gezond dan onbewerkt voedsel. Alleen het lastige van de voedingswetenschap is om erachter te komen wat bewerkt voedsel precies ongezonder maakt. Er spelen zoveel verschillende variabelen mee. Wit brood bijvoorbeeld. Dat is goedkoop, betekent dat kopers minder toegang hebben tot gezondere alternatieven. Zijn mensen met lagere inkomens minder goed in staat om voor zichzelf te zorgen? Het is een ingewikkelde toestand.”

“Waar voedingswetenschappers het wel over eens zijn is dat veel groente eten gezond is. Maar ik weet niet hoe het met jou zit, maar ik ben geen fan van alleen maar groentes eten. Daarom ben ik ook zo blij dat plantaardige vleesvervangers ieder jaar beter worden. Het ligt er een beetje aan waarvan je deze producten maakt, maar ook hiervoor heb je water en grond nodig. Maar dat is nog altijd een stuk minder – ook in termen van broeikasgassen – dan rund. Dat is gewoon slecht voor de planeet. De veestapel in Nederland is absurd groot, moeten we dat wel willen met zijn allen?”

Wat wordt groter?

Zelf denkt Auke van niet: “Of het nu kweekvlees of een plantaardig alternatief wordt, vlees zoals we dat nu kennen wordt in de toekomst een luxeproduct. Ik ben benieuwd welke van de twee alternatieven het gaat winnen. Ik vind het wel een mooi idee dat we in de toekomst cellen van dieren op de kinderboerderij kunnen halen en daaruit heel wat vlees kunnen maken. Vlees dat echt naar vlees smaakt.”

Want Auke houdt stiekem wel van een stukje vlees. “Maar ik ben er altijd bewust mee omgegaan, in mijn studententijd kookte ik in het weekend vegetarisch voor heel het huis. En voordat ik over ging op helemaal vleesloos, heb ik ook een hele tijd vlees gegeten van dieren die een goed leven hebben gehad – tot de slacht ja, want uiteindelijk komen deze ook gewoon in het slachthuis terecht. Maar als je dit rationeel bekijkt, slaat het nergens op. Ik koos misschien voor minder dierenleed, maar deze dieren hebben meer ruimte en de carbon footprint is vele malen hoger dan ‘gewoon’ vlees. Eigenlijk is dat nog veel slechter voor onze planeet. Toen heb ik het maar helemaal in de ban gedaan.”

“Ik noem het intellectuele gemakzucht. Ik wil niet hoeven kiezen tussen gelukkige dieren die meer uitstoten aan de ene kant. En beesten die zo efficiënt mogelijk vet gemest worden, maar dan wel iets minder impact hebben op de aarde, aan de andere kant. Het is kiezen tussen twee kwaden. Dan mis ik soms maar mijn stukje vlees.”