Franchise Freedom boven NASA © Ossip van Duivenbode
Author profile picture

Onze columnist Pieter Hendrikse daagde op nieuwjaarsdag Lichtstad Eindhoven uit om tijdens de volgende jaarwisseling te komen met een nieuwjaarsnachtvernieuwer: een vuurwerkshow met drones. Ook in andere steden klinkt die wens, zoals door het Zwolse CDA en de gemeente Rotterdam. In België had Brugge afgelopen jaar wisseling de primeur. IO ging op zoek naar hoe dichtbij deze uitdaging is.

In een brief aan de raad meldde de gemeente Eindhoven afgelopen oktober dat zij op zoek is naar een alternatieve “Eindhovense vuurwerk”. In die brief schrijft de gemeente benaderd te zijn door verschillende partijen die op een innovatieve manier vuurwerk mogelijk willen maken, zonder gevaar en overlast, zonder vuur. Vervolgens heeft de gemeente GLOW gevraagd om een ‘GLOWlab’ in te richten rondom het thema ‘alternatief vuurwerk’. In zo’n lab werken bedrijven, kunstenaars, technici, designers, instellingen en inwoners met elkaar samen aan innovatieve lichtkunstwerken. 

Binnen een van die GLOWlabs onderzoekt Fontys, samen met een partij uit de creatieve industrie, naar een alternatief. De inzet is een digitale (hightech) oplossing. Bij navraag van IO laat de gemeente weten dat het nog te vroeg is om concrete uitspraken te doen over de voortgang. Met het GLOWlab heeft de gemeente de intentie een nieuwe beleving van vuurwerk te creëren “waar heel veel mensen plezier aan beleven zonder overlast”, zo staat in de raadsbrief te lezen.

Een droneshow was er in Nederland al eerder. In augustus 2018 vlogen 300 drones boven het IJ in Amsterdam patronen die geïnspireerd waren op een zwerm spreeuwen. Studio Drift ontwikkelde dit kunstwerk en noemde het Franchise Freedom. De drones zijn van Intel en vliegen autonoom van elkaar. Hiervoor ontwikkelde het kunstenaarsduo Lonneke Gordijn en Ralph Nauta samen met dronespecialist Lucas Oostrum algoritmes die de drones aansturen. 

Van Oostrum: “Het ontwikkelen van die algoritmes kostte heel wat tijd, maar nu het eenmaal staat kunnen we het gebruiken voor andere shows.” De premiere van Franchise Freedom was in 2017 in Miami, tijdens de kunstshow Basel Art. Na Amsterdam volgde in september 2018 Burning Man en afgelopen jaar vlogen de drones boven het NASA’s Kennedy Space Center in Beverly Hills. 

Net zoals met een vuurwerkshow is een spektakel met drones afhankelijk van het weer. Van de vier dagen dat de show boven het IJ gepland was, kon er een niet doorgaan vanwege een storm, vertelt Van Oostrum. “En afgelopen nieuwjaar stond ik op een dak middenin Amsterdam, maar ik heb geen vuurwerk gezien, wel gehoord. In 2018 hadden we een hele warme zomer. Net toen wij gingen vliegen, hadden we een paar slechte dagen. Maar drie dagen hebben we prima kunnen vliegen.”

Er zit een prijskaartje aan zo’n show, gaat Van Oostrum verder. “Het is een nieuwe technologie. Maar de kosten zijn niet veel anders dan bij een ander festival of evenement.” Van Oostrum ziet een show met drones als een goed alternatief voor vuurwerkvoorstelling. “Zeker voor de Lichtstad Eindhoven. Een vuurwerkshow 2.0 zou heel goed bij die stad passen.” 

De kosten voor zo’n show verdienen zich ook weer terug doordat de techniek meerdere keren te gebruiken is, zegt Van Oostrum. “Vuurwerk schiet je de lucht in en het is weg. De techniek achter een droneshow blijft. En je hebt er geen overlast van en het geeft geen schade aan het milieu.” 

Of Eindhoven de komende jaarwisseling een alternatieve lichtshow heeft, blijft nog de vraag. De mogelijkheden zijn er en andere Nederlandse steden wensen ook de primeur.