Author profile picture

Apple is een van de grootste bedrijven ter wereld dankzij de slimme inzet van intellectueel eigendom, maar hoe kan dat? Intellectueel eigendomsrecht is er voor iedereen, dus waarom lijkt één partij dit zo veel handiger aan te pakken dan de rest? Dat heeft voor een groot deel te maken met de slimme inzet van modelrecht. Wat is dat en hoe wordt het gebruikt? 

Wat is modelrecht?

Misschien weet u dat er verschillende manieren zijn om intellectueel eigendom te beschermen. Er bestaat octrooi- of patentrecht, modelrecht, auteursrecht, merkenrecht en meer. Al die beschermingsvormen werken net iets anders, maar ik beperk me hier even tot octrooi- en modelrecht.

Octrooien (of patenten, het komt op hetzelfde neer) beschermen innovaties die een technisch probleem oplossen. Ze geven exclusief recht op het gebruik van de techniek in producten als computers, tablets en telefoons. Soms zit de vernieuwing echter niet zozeer in de techniek, maar meer of zelfs alleen maar in het uiterlijk. Met een modelregistratie krijgt u dan het exclusieve recht op het ontwerp van een product. 

Simpel gezegd beschermt het ene recht dus een techniek en het andere recht een ontwerp. Soms gaan die twee, en dat is zeker bij Apple vaak het geval, echter hand in hand. Volledig technische innovaties kunt u niet beschermen met een model, maar als het ontwerp een grote rol speelt, kan dat wel. Dat vergt alleen wel iets van degene die de bescherming opstelt.

Sterke positie door ‘brede bescherming’

Er zit namelijk niet alleen een verschil tussen octrooi- en modelrecht, maar ook tussen octrooi- en modelgemachtigden. Veel octrooigemachtigden hebben alleen een technische achtergrond, de meeste modelgemachtigden een juridische. Bij Apple beheersen ze vaak beiden. De gemachtigden bekijken design door een technische bril. Hierdoor is men in staat om relatief veel eigenschappen van een nieuw product vast te leggen binnen het modelrecht.

Deze zogeheten ‘brede bescherming’ maakt het voor concurrenten veel moeilijker om producten na te maken. Ze kunnen misschien zelf een variant op de techniek bedenken, maar die niet zomaar implementeren in een vergelijkbare telefoon of tablet. Die producten kunnen wel geïnspireerd zijn op Apple, maar ze kunnen veel belangrijke details niet gebruiken. Op die manier verstevigt Apple haar positie in de markt en kan het veel meer geld vragen dan haar concurrenten voor producten met vergelijkbare techniek.

Dat is voor elke ondernemer een aantrekkelijk doel, maar in het geval van Apple ook een blijk van strategie. Design is een hoeksteen van het merk. Het is een manier om zich te onderscheiden en een reden voor klanten om voor Apple te kiezen. De bescherming van het design is daarom bijna net zo belangrijk als het product zelf.

Relatief voordelig

Natuurlijk is dit soort slim ingezette modelbescherming lang niet voor elk gebruiksproduct even relevant. De keuze voor de beste beschermingsvorm komt voort uit uw idee en niet andersom. Toch is het goed om te beseffen dat dit soort mogelijkheden er zijn en dat slimme inzet van intellectueel eigendomsrecht uw positie in de markt flink kan verstevigen. 

Een mooie bijkomstigheid is dat modelbescherming een relatief voordelige beschermingsvorm is. Aanvraag en instandhouding zijn een stuk goedkoper dan bij octrooien. Het is dus alleen wel aan te raden om dit te laten doen door een gemachtigde die niet alleen het modelrecht, maar ook het octrooirecht kent. Met een goede mix van technische en juridische kennis kan hij of zij zorgen voor een vergelijkbare, brede bescherming waar uw onderneming op kan bouwen.