Het klinkt als een wild plan, maar het Duitse bedrijf Svevind beweert heel ver te zijn met de ontwikkeling van een gigantisch groene-stroomproject in de steppen van Kazachstan. Het wind- en zonnepark moet een capaciteit krijgen van 45 gigawatt (GW), waarvan twee derde (30 GW) zal worden omgezet in waterstof.
Het zou daarmee een van de grootste groene energieprojecten ter wereld worden. Ter vergelijk, 30 GW staat bijna gelijk aan de totale productie van groene stroom in Nederland in 2020.
Kaspische Zee
Waar het project precies komt, hebben Svevind en de nationale investeringsmaatschappij Kazach Invest niet bekendgemaakt in hun gezamenlijke intentieverklaring. Ze hebben alleen aangegeven dat het in West- en/of Centraal-Kazachstan zal zijn. Dat is dan vermoedelijk in de buurt van de oliepijplijn die loopt van de Kaspische Zee (havenstad Atıraw) naar China (deelstaat Xinjiang). Dat zou voor de hand liggen omdat het waterstof deels bedoeld is voor de export naar Europa en Azië.
In de intentieverklaring staat verder dat 30 GW genoeg is om 3 miljoen ton waterstof te produceren. De waterstof zou ook nog kunnen worden verder verwerkt tot ammonia, dat als brandstof kan dienen voor bijvoorbeeld vliegtuigen en schepen.
Ook Kazachstan moet ooit groen worden
“Waterstof kan worden gebruikt in het vervoer, het dagelijks leven, de energiesector en de spoorwegindustrie. Dit alles draagt bij tot de bevordering van een CO2-arme samenleving. Dat is in overeenstemming met de doelstellingen van de Republiek Kazachstan en de verplichtingen die in het kader van internationale overeenkomsten zijn aangegaan”, zegt Meirzhan Yussupov, bestuursvoorzitter van Kazakh Invest.
De Kazachse economie is nu nog voor een groot deel afhankelijk van de export van olie, gas en kolen.
Volgens Wolfgang Kropp, ceo en grootaandeelhouder van Svevind, kan Kazachstan uitgroeien tot een van de wereldleiders op het gebied van duurzame energie en waterstof tegen lage kosten. “Wij denken dat Kazachstan the place to be is voor groene waterstof.”
Dat denken overigens meer landen. Waterstof en groene ammonia wordt door veel landen als brandstof van de toekomst gezien. Opvallend is dat daar steeds meer oliestaten bij zitten. Saudi-Arabië is bijvoorbeeld bezig met Neom, een supermoderne stad die helemaal moet gaan draaien op groene energie, waaronder waterstof.
Volgens Kropp zijn de onderhandelingen met Kazachstan begonnen in 2018. In mei van dit jaar is het plan gepresenteerd aan de regering en nu is de intentieverklaring ondertekend. Wanneer er met de bouw begonnen wordt en wanneer het project klaar is, hebben de partijen niet bekendgemaakt.
Windstroom in Zweden
Met Svevind en Kazakh Invest hebben we te maken met twee bekende marktpartijen. Kazakh Invest is de nationale investeringsmaatschappij van de Kazachse staat en Svevind heeft in Zweden het grootste (onshore) windmolenproject van Europa ontwikkeld.
Het gaat daarbij om Markbygden, een cluster van windparken rondom het dorp Piteå. Als dit project helemaal is afgerond in 2022 bestaat het uit 1101 windmolens (maatje Eifeltoren) die samen goed zijn voor ongeveer 4 GW aan stroom.
Svevind is vooral betrokken als ontwikkelaar. De projecten komen uiteindelijk (opgeknipt in stukken) terecht bij grote institutionele beleggers zoals pensioenfondsen en verzekeraars.
Zie ook ons waterstofdossier.