Vorige week dinsdag was ik uitgenodigd op een evenement georganiseerd door “BayWa” in München. BayWa” werd precies 100 jaar geleden opgericht, aanvankelijk om de binnenlandse (Beierse) landbouw te ondersteunen. Ondertussen heeft het bedrijf zijn activiteiten uitgebreid naar de bouw- en energiesector en digitalisering.
Met de eerste “Charging Night – The Stage for Mobility Creators” wilde het bedrijf zijn competentie in “New Mobility” bewijzen en topklasse denkers en doeners van de energie- en transportomslag presenteren aan een professioneel publiek.
Echt interessant was een paneldiscussie tussen vijf eersteklas experts over de onderwerpen eFuels, LNG, waterstof en eMobility. Spannend omdat hier vier eigenlijk totaal onverenigbare benaderingen elkaar leken te ontmoeten. Het motto was: “Samenspel van aandrijftechnologieën” tegen de achtergrond van het zware vrachtverkeer.
Openheid in technologie
Natuurlijk werd het woord “technologische openheid” verschillende keren genoemd – dit triggerde vooral de fans van de “pure doctrine” van elektromobiliteit. Hun voorstanders zijn er vrij zeker van dat waterstof, eFuels en zelfs LNG een doodlopende weg zijn in het transport van de toekomst. Hooguit waterstoftrucks voor langeafstandsritten krijgen een kans. Bovendien zijn eFuels veel te belangrijk, te duur en te zeldzaam om te worden gebruikt voor massatransport.
Kosten nauwelijks in beeld
Wat altijd opvalt aan de nogal compromisloze discussies is dat er nauwelijks een standpunt wordt ingenomen over kosten en markten. Het waren immers de markten die in het verleden beslisten, niet de opgelegde specificaties. Daarom blijft diesel voor veel vervoerders, vooral in Oost-Europa, aan de orde van de dag. Ze zouden er niet eens aan denken om over te schakelen op elektrisch, laat staan op waterstof, omdat de reis van Spanje naar Warschau lang is en niet haalbaar met elektrisch vanwege het gebrek aan infrastructuur. Maar met waterstof en elektromobiliteit zou dat moeten veranderen – althans, dat wil de EU.
De LNG-lobbyist in de discussie presenteerde natuurlijk zijn oplossing als de uitweg uit het dilemma en de eFuel-expert, oprichter en voorzitter van de autoclub “Mobil in Deutschland e.V.”, zette zijn geld in op eFuels, die het bestaande wagenpark in één klap klimaatneutraal zouden moeten maken. Wist hij over welke hoeveelheden hij het had toen hij verwees naar de onderzoeksinstallatie van Porsche in Chili? Want toen het op de cijfers aankwam, faalden ze allemaal ronduit, behalve één, de CEO en medeoprichter van HYNERGY GmbH, Dr. Tobias Brunner, ex-BMW manager.
De expert voor waterstof presenteerde zijn cijfers met een angstaanjagende precisie, had de cijfers van de concurrerende technologieën en de inhoud van de laatste EU-besluiten perfect bij de hand en won zo het respect van de aanwezigen, waarvan de meesten uit de elektromobiliteitshoek kwamen.
Wist je bijvoorbeeld dat het eerste moderne waterstoftankstation al in aanbouw is in Beieren, dat ook niet meer te maken heeft met het beroemde drukprobleem wanneer meerdere vrachtwagens achter elkaar moeten tanken?
Het bedrijf bouwt ook een grootschalige elektrolyser die slim werkt met hernieuwbare energie. De truc: de elektrolyser werkt alleen als de energie niet elders nodig is of, zoals nu vaak het geval is, niet kan worden afgevoerd omdat er te veel zonne-energie is. Zal dit effectief zijn? Brunner ziet het modelproject vooral in de context van landen in het Midden-Oosten en elders, waar de vele zonuren de productie bijzonder goedkoop maken.
Over goedkoop gesproken: Saudi Amoco wil in de toekomst extreem goedkoop waterstof produceren. Een huzarenstukje: daar kost een kilowattuur slechts 1 ct. Dus de energie die nodig is om 1 kg waterstof te produceren (ca. 33 – 55 kWh) zou evenveel kosten als de kWh voor een Duits huishouden.
Maak ik nu ineens reclame voor waterstof?
Helemaal niet. De energieproductie in industrielanden zoals Duitsland staat momenteel meer dan op instorten. Sinds de Duitsers zich terugtrokken uit (lokale) kernenergie, is het zelfs de ideologen in de regering duidelijk geworden dat de aankoop van kernenergie uit Frankrijk, die sindsdien sterk is toegenomen, op de lange termijn niet erg effectief is. Bovendien betaalt Duitsland bij een overaanbod van hernieuwbare elektriciteit zelfs bonussen aan andere landen voor het afnemen van het overschot.
Het zijn de energieprijzen, domkop
In feite staat en valt de veelgeroemde sociale rechtvaardigheid met gunstige prijzen voor SCHONE energie. Duitsland is hier verder van verwijderd dan ooit, want de zon en de wind sturen geen rekening, maar de prijs daalt gewoon niet, zelfs niet na de sluiting van de laatste kerncentrales – integendeel. Er is net weer een verhoging aangekondigd.
Elektrificatie staat op de rand van de afgrond
Dit betekent dat de decarbonisatie van het land op een laag pitje blijft staan. Elektromobiliteit loont momenteel alleen voor huiseigenaren met PV-systemen, en de overstap naar warmtepompen en dergelijke wordt hierdoor ook vertraagd. De energie-intensieve industrie overweegt steeds vaker om het land te verlaten – de VS en andere landen hebben onlangs de rode loper uitgerold voor degenen die willen overstappen. Een pikant feit: een van de laatste bedrijven die zonnecellen produceert in Duitsland overweegt daarom te emigreren naar de VS. Het enige antwoord van het Duitse kabinet is meer subsidies, een verdere verstoring van de markt.
Openheid voor technologie
De kop van de eco-beweging verbant nu het woord “technologische openheid” als een term van het eeuwig verouderde. In feite is echter alleen een samenspel van alle mogelijkheden uiteindelijk een garantie voor een sociaal rechtvaardige toekomst – niet alleen voor rijke “deugers”. Het opslaan van energie kan met batterijen, maar het is waarschijnlijk effectiever om dat te doen met goedkope waterstof, dat ook in veel sectoren van de economie wordt gezien als een wondermiddel voor decarbonisatie. Denk maar aan de staal- en aluminiumindustrie.
Dr. Brunner vatte dit samen in een wervende zin: “Duitsland stond bekend als het land van ingenieurs en vernieuwers, maar sinds enige tijd is het steeds meer het land van de denkverboden geworden – dit mag niet zo doorgaan.”
Daar valt niets aan toe te voegen.
