In het kielzog van de recent opgelaaide antiracismebeweging neemt ook de aandacht toe voor diversiteit en inclusiviteit op de werkvloer. Een positieve ontwikkeling, temeer omdat alle beroepssegmenten idealiter een afspiegeling zouden moeten vormen van de samenleving.
Voor organisaties, bedrijven en start-ups, zeker die het moeten hebben van technologische innovatie, brengen diversiteit en inclusiviteit naast een beter imago echter, indien goed aangepakt, ook een rijkdom aan nieuwe ideeën, inzichten, netwerken en afzetmarkten met zich mee.
Johan Cruijff, Nederlands voetballer en coach nummer één aller tijden, en daarnaast ook zelf ondernemer, zei het al: ieder nadeel heb z’n voordeel. Zo laat sociaal-wetenschappelijk onderzoek zien dat divers samengestelde teams aanvankelijk weliswaar vaak voor wrijvingen zorgen vanwege de onderlinge verschillen in cultuur, ervaringsveld en manier van communiceren, maar ze in the long run juist baat hebben bij al die uiteenlopende stijlen en zienswijzen.
Zo concludeerde TNO ruim tien jaar geleden al in het rapport ‘De meerwaarde van etnische diversiteit: goed voor de business’ dat de aanwezigheid van mensen op de werkvloer met verschillende culturele achtergronden allerlei voordelen met zich meebrengt, vanaf het beter benutten van de arbeidsmarkt en het vinden van een grotere afzetmarkt tot en met een efficiëntere bedrijfsvoering.
Lees hier ons dossier over start-ups van vrouwen.
Mensen met verschillende achtergronden brengen ieder hun eigen kennis, cultuur, en netwerken met zich mee. Diversiteit maakt organisaties met een heterogeen personeelsbestand dan ook innovatiever, creatiever, wendbaarder, en uiteindelijk ook winstgevender. Wat zeker in onze snel veranderende wereld voor organisaties en bedrijven meer voor- dan nadelen biedt.
Innovatie, diversiteit en incusiviteit
Bedrijven, en in het bijzonder diegene die zich richten op nieuwe technologische innovaties, zijn beter af met een zo divers mogelijk personeelsbestand. Ontwikkeling en onderzoek naar innovatieve technologie, waarbij het draait om het verkennen van onbekende terreinen en van het inslaan van nieuwe wegen, zijn gebaat bij een heterogene groep medewerkers met een breed scala aan frisse, vernieuwende ideeën. In een homogene werkomgeving, waarbij iedereen door min of meer dezelfde bril kijkt, zal dit veel minder het geval zijn.
Tenslotte zullen bedrijven die zich op innovatieve technologie richten ook moeten realiseren dat ze door níet te investeren in niet alleen diversiteit maar ook inclusiviteit, dat wil zeggen een werksfeer waarbij ieder zich geaccepteerd en gezien voelt, ze allerlei (top)talent van binnen en buiten de landsgrenzen zullen mislopen.
Diversiteit in bedrijf: feiten en cijfers
Alle veelbelovende wetenschappelijke inzichten ten spijt is het met de cultureel-etnische diversiteit in het bedrijfsleven echter nog steeds droevig gesteld, zo bleek onlangs uit een rondgang langs Nederlandse bedrijven. Zo neemt het aandeel hoogopgeleiden met een niet-westerse of migrantenachtergrond weliswaar geleidelijk toe, maar blijft de doorstroom naar hogere functies achter. Ook is werkloosheid onder mensen met een niet-westerse migratie-achtergrond in Nederland maar liefst drie keer zo hoog als onder werknemers van autochtone afkomst, zo heeft de SER vorig jaar becijferd.
Adviesbureau Berenschot komt tot een vergelijkbare conclusie in zijn rapport naar aanleiding van een onderzoek in samenwerking met uitgeverij Performa en AFAS software. In dit onderzoek hebben bijna 2000 HR professionals aangegeven wat voor hun bedrijven en organisatiesbelangrijke thema’s voor 2020 en 2021 zijn. Daaruit bleek slechts een magere 20 procent actief op diversiteit aan te sturen tegenover 44 procent van de organisaties binnen de sector Openbaar Bestuur.
Gender en diversiteit
Ten aanzien van gender en diversiteit zijn het afgelopen jaar ondertussen belangrijke stappen gezet. Mooie voorbeelden daarvan zijn de oprichting van kapitaal investeringsfond FundRight en het Borski Fonds en het kamerbesluit om minimaal een derde van commissariaten door een vrouw te laten vervullen. In het verlengde daarvan zijn na jaren van stilstand en zelfs achteruitgang dit jaar voor het tweede jaar op rij 1 op de 4 vrouwelijke bestuurders benoemd. Stichting Talent naar de Top spreekt zelfs van een ‘historische stijging aantal vrouwen aan de top’.
Initiatieven staan nog in de kinderschoenen
Initiatieven om cultureel-etnische diversiteit in het bedrijfsleven te bevorderen staan nog minstens zo zeer in de kinderschoenen. Wel hebben in de afgelopen maanden verschillende organisaties hun streven naar meer cultureel-etnische diversiteit kenbaar gemaakt.
Zo heeft wetenschapsfinancier NWO op 1 september een impulsprogramma met een budget van 12,5 miljoen euro voor meer mensen met niet-westerse migratie-achtergrond gelanceerd in het kader van een Nieuw Nationaal Actieplan voor Diversiteit en Inclusie, waarin onder meer OCW, KNAW, VSNU en LNVH hun krachten hebben gebundeld.
Ook de Dutch Startup Association (DSA), de grootste onafhankelijke belangenverenging voor start-ups en scale-ups in Nederland, heeft het Charter Diversiteit ondertekend.’ Daarmee belooft de DSA zich te committeren aan ‘doelen op het gebied van etniciteit, ras, geslacht, leeftijd, sociaaleconomische status, taal, religie, seksuele geaardheid, geografisch gebied en werkvaardigheid’.
Tenslotte kunnen met ingang van 1 juli organisaties met meer dan 250 man-vrouw personeel middels de Barometer culturele diversiteit van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) inzicht krijgen in de diversiteit van hun personeelsbestand.Zodat ze gericht actie kunnen ondernemen.
Blackwashing
Wel blijft het oppassen voor Blackwashing, wordt er ook wel gewaarschuwd. Een trend waarbij politiek correcte uitingen worden ingezet omwille van een beter bedrijfsimago en winstoverweging, zonder de onderliggende mechanismes die te maken hebben met racisme en discriminatie aan te pakken. Vergelijkbaar met Greenwashing, waarbij bedrijven en organisaties hun duurzaamheidsstreven in de etalage zetten zonder echte fundamentele veranderingen in hun doelstelling en bedrijfsvoering door te voeren.
Zo hebben naar aanleiding van de wereldwijde Black Lives Matter (BLM) beweging grote bedrijven als Warner, Sony Music, Walmart, Google, Apple en YouTube in korte tijd maar liefst 2 miljard dollar toegezegd aan antiracistische organisaties en initiatieven. Ook maakten streamingsdiensten als Amazon Prime en Netflix opeens opvallend veel reclame voor films, documentaires en series rondom zwarte thema’s, maar zijn de hoofdrolspelers in Netflix-series nog steeds overwegend wit. Zo verbood ook Amazon in de nasleep van BLM weliswaar het gebruik van gezichtsherkenningssoftware door de politie, was deze maatregel slechts tijdelijk van aard. En blijft ondertussen, met het oog op de zakelijke banden met hetzelfde politieapparaat, alles een beetje als vanouds.
Lees hier de andere verhalen uit het dossier Diversiteit.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
