© Ketut Subiyanto / Pexels
Author profile picture

Onderzoekers van het Potsdam-Institut für Klimafolgenforschung hebben de parallellen tussen de coronapandemie en de klimaatcrisis geanalyseerd. Daarin laten zij enerzijds zien wat beleidsmakers en burgers kunnen leren van de coronapandemie en anderzijds hoe de geleerde lessen kunnen worden toegepast om de wereldwijde klimaatcrisis het hoofd te bieden.

De aanpak van de huidige COVID-19-pandemie kan waardevolle inzichten opleveren voor de inspanningen om de klimaatverandering te beperken, leggen de wetenschappers uit. Dat kan bijvoorbeeld door een “klimaat-corona-verdrag”. Hierbij zouden zowel de jongere als de oudere generatie in gelijke mate betrokken moeten worden.

“De corona-crisis is een testcase voor de wereldwijde paraatheid en het beheer van noodsituaties in het algemeen”, zegt Kira Vinke, hoofdauteur van het artikel “Corona and the climate: a comparison of two emergencies“. “De pandemie heeft aangetoond dat een nog grotere gezondheidscrisis kan worden voorkomen, als de reactietijd tot een minimum wordt beperkt. In feite moeten we deze les ter harte nemen en toepassen op de klimaatcrisis.”

Vier risico-dimensies voor corona en klimaat

Vinke en haar collega’s verdeelden het risicomanagement voor beide gebieden in vier dimensies: diagnose, prognose, therapie en revalidatie. Hieruit leidden ze af “welke lessen kunnen worden getrokken uit de COVID 19-pandemie, om de gemiddelde temperatuurstijging in de wereld te stabiliseren”. De risico’s en oorzaken van zowel het coronavirus als de klimaatcrisis moeten wetenschappelijk worden onderzocht en gekwantificeerd, legt co-auteur Johan Rockström uit.

Prognostische benaderingen zijn echter net zo belangrijk als diagnostiek. “Landen als Nieuw-Zeeland en Duitsland hebben de mogelijke gevolgen van de uitbraak kunnen opvangen en onmiddellijk actie kunnen ondernemen. De internationale gemeenschap moet ook de beoordeling van klimaatrisico’s bij de besluitvorming betrekken en dienovereenkomstig handelen.”

Inzichten uit de coronacrisis kunnen helpen om deze toe te passen op de klimaatverandering. Zo kan men manieren ontwikkelen om de oorzaken en symptomen van het probleem aan te pakken. “Zowel de coronacrisis als de klimaatcrisis zijn het gevolg van de toenemende druk van de mens op de planeet”, zegt co-auteur Sabine Gabrysch. “Maar het goede nieuws is dat de pandemie heeft aangetoond dat het mogelijk is om schade te voorkomen met een combinatie van overheidsmaatregelen en individuele veranderingen in de levensstijl. Waar een wil is, is een weg.”

Empathie en solidariteit

Om dit te bereiken stellen de onderzoekers een generaties overstijgend “klimaat-corona-verdrag” voor. Dit moet “gekenmerkt worden door rede en het beginsel van sociale rechtvaardigheid”. “De jongere generaties kunnen ermee instemmen om de ouderen te beschermen tegen COVID-19 door zich te houden aan maatregelen zoals sociale afstand. Terwijl de oudere generaties kunnen aandringen op maatregelen om de opwarming van de aarde in overeenstemming met de Conventie van Parijs tegen te gaan”, zegt co-auteur Hans Joachim Schellnhuber.

Het is echter de vraag in hoeverre een dergelijk verdrag in de praktijk kan worden uitgevoerd. De wetenschappers zijn echter “voorzichtig optimistisch”. De solidariteit die tijdens de pandemie is getoond, is veelbelovend. In combinatie met de nieuwe vormen van sociale interactie die zich hebben ontwikkeld als gevolg van de verspreiding van het SARS-CoV-2-virus, zien de onderzoekers potentieel “voor de dringend noodzakelijke stabilisatie van het wereldklimaat”.