Voor wie de afgelopen periode onder een steen heeft geleefd: het gaat niet al te best met de coronacijfers. Dit is niet alleen het beeld in de Lage Landen, maar het lijkt wel alsof heel Europa op het punt staat om kopje onder te gaan in deze ongekend zware najaarsgolf. Het ene na het andere land ziet de cijfers oplopen.
Paniekvoetbal heeft toegeslagen in de politiek. Maandag kondigde Oostenrijk een nationale lockdown af. Sinds woensdag is ook Slowakije op slot gegaan. En het blijft naar alle waarschijnlijkheid niet alleen bij deze twee. De cijfers schetsten al een inktzwart beeld voor Centraal-Europa. Nu lijkt ook West-Europa bedolven te worden onder onbeheersbare hoeveelheden coronapatienten waar zelfs de solide Duitse zorgcapaciteit niet tegen is opgewassen.
Op de subnationale coronakaart van Europa is goed te zien dat het deze week Black Friday is en dan niet alleen voor koopjesjagers.
Virale vlammenzee
Hoe verhield de afgelopen week zich met de weken hiervoor? Heel slecht. Niet eerder in het anderhalfjarig bestaan van deze rubriek zijn zulke hoge besmettingscijfers voorgekomen. Dit wordt meteen zichtbaar met de heatmap waarin de weekdata vanaf augustus op nationaal niveau is meegenomen en de schuifkaart waar de week van 18 t/m 24 november naast twee weken geleden is gelegd.
Covid-tsunami overspoelt Lage Landen
In Nederland en België komt de situatie in grote lijnen overeen. Met vergelijkbare vaccinatiepercentages en recordtoenames, is een aanscherping van de maatregelen een kwestie van tijd. Het Nederlandse kabinet is voorlopig niet van plan om het voorbeeld van de Oostenrijkers en Slowaken te volgen door in volledige lockdown te gaan.
Begin deze maand kreeg de weekkaart van de Benelux zonder Luxemburg een nieuwe legenda waarin rekening was gehouden met toenames. Toch bleek deze binnen drie weken alweer vervangen te moeten worden. Waarom? Als hele provincies uit zwarte gemeenten met gele arceringen bestaan, is zo’n kaart bijhouden met data tamelijk zinloos. De schuifkaart van deze week laat goed zien dat de huidige legenda zijn langste tijd gehad heeft.
Per 100.000 of per 100?
Omdat het in de lijn der verwachtingen ligt dat de cijfers nog wel even recordhoogtes houden, is de hele opzet aangepast. De legenda heeft een exponentiële schaalverdeling met hogere grenswaarden gekregen. En aangezien 1.000 nieuwe meldingen op 100.000 inwoners precies overeenkomst met 1 procent van de bevolking, wordt het aantal besmettingen vanaf nu uitgedrukt in percentages.
Op sommige plekken in West-Vlaanderen testten in slechts zeven dagen tijd meer dan 1 op de 50 inwoners – dus 2 procent – positief op Covid-19. Toch blijven de kleuren op deze vernieuwde versie weinig rooskleurige toekomstperspectieven te schetsen.
Treuzelen met boosteren
Nederland maakt nog altijd weinig haast met het inenten van de kwetsbaarste en oudste doelgroepen. Een dergelijke derde prik kan behoorlijk veel leed voorkomen. Bij de Britten, waar toch al enige tijd vrij hoge besmettingscijfers voorkomen, lijkt de druk op de ziekenhuizen voor alsnog mee te vallen in vergelijking met continentaal Europa.
Bezorgen de boosters de Britten een december zonder lockdowns? Dat moet de tijd nog leren. Maar niet ieder land heeft zoveel haast. Hoe snel de prikcampagne van land tot land verloopt, is gevisualiseerd in deze verse landenrace met een pijnlijke rol als rode lantaarn voor het treuzelende Nederland.
Meer vaccins, minder doden
Alsof dit nog niet genoeg is, lonkt er vanuit Zuid-Afrika mogelijk nóg een donkere wolk aan de horizon. Want er is een nieuwste nare virusvariant – die nóg weer besmettelijker zou zijn dan delta – opgedoken. B1.1.529 verspreidt zich onder jonge Zuid-Afrikanen en werd al aangetroffen in Hong Kong en Botswana. Het is nog te vroeg op te zeggen of hij in aanmerking komt voor een Griekse letter en welke. Laten we hopen dat hij geen heil ziet in een Europese tour.
Moest de vaccinatiecampagne eerder dit jaar de schrijnende situatie van nu niet juist voorkomen? Op papier wel. Sterker nog: als de deltavariant geen roet in het eten had gegooid, was de reanimatie van deze rubriek hoogstwaarschijnlijk uitgebleven. Maar deze zeer besmettelijke virusmutant blijkt een zeer taaie tegenstander waar we voorlopig nog niet vanaf zijn.
Werken de prikken niet? Juist wel. Maar hoewel ze drukte op de IC niet kunnen voorkomen, zou het wel stomtoevallig zijn dat de landen met de hoogstevaccinatiegraad op 1 november aanzienlijk lagere sterftecijfers melden drie weken later. Op de slotdiagram van deze week is het aandeel gevaccineerden per land afgezet tegen de mortaliteit. Optimistische slotboodschap? De ramp was pas werkelijk compleet geweest als Delta een jaar geleden vrij baan had om een spoor van destructie aan te richten op een volledig ongevaccineerde bevolking.
Fijne Black Friday toegewenst.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
