Eerder dit jaar begon de tanker Suiso Frontier voor zijn eerste reis. Zijn opdracht: vloeibare waterstof van Australië naar Japan brengen. De ironie is echter dat dit schip dat waterstof vervoert waarmee je schone brandstof kunt maken, zelf vaart op zware stookolie. Maar die tegenstrijdige situatie staat op het punt te veranderen. Er staan al diverse vrachtschepen op stapel die waterstof voor hun aandrijving gebruiken. De toekomst kan echter wel eens liggen in kernenergie. Dat is althans de visie van Core Power – een Brits bedrijf dat nucleaire innovatie en oceaantransport probeert te combineren.
Core Power bouwt geavanceerde zogenoemde gesmolten-zout kernreactoren (MSR’s) die aan boord van enorme containerschepen voor aandrijving moeten gaan zorgen. Deze reactor levert de energie voor de motoren, die nu nog op zware stookolie draaien. Deze schepen krijgen daardoor een veel grotere actieradius, hoeven nooit bij te tanken en hebben een netto-uitstoot van nul.
“Stel je een supercontainerschip voor dat een beetje sneller gaat, een beetje meer lading vervoert en dat ook nog eens op een groene manier doet”, zegt Mikail Bøe, CEO van Core Power. Het gaat daarbij over supercontainerschepen – zoals het schip dat in 2021 het Suezkanaal blokkeerde. De vrachtvaart is goed voor ongeveer 80 procent van de totale export en import van de Europese Unie. Deze is ook verantwoordelijk voor 3 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot.
Schepen van deze omvang zijn te groot en zijn te lang onderweg om op groene energiebronnen in te zetten zonder kostbare laadruimte op te offeren. Dit maakt het erg moeilijk om ze CO2-vrij te maken.
“Bij de oceaanvaart is een groot vrachtschip echt een eiland”, legt Bøe uit. “Het is op zichzelf aangewezen.” Door deze schepen uit te rusten met hun eigen MSR-reactoren hoopt Bøe dat ze helemaal niet meer bijgetankt hoeven te worden. In plaats daarvan zou de MSR kunnen voorzien in alle energiebehoeften van een schip gedurende zijn hele levensduur. Als een schip 30 jaar op zee is, zou het slechts 1,1 ton brandstof verbruiken. Vergelijk dat eens met een modern containerschip dat ruwweg 200 ton scheepsbrandstof per dag verbruikt.
Bevoorradingsketen CO2-vrij maken
MSR aangedreven vrachtschepen kunnen zelfs de havens waar ze aanmeren, koolstofarmer maken. Schepen zetten nu hun motoren uit en gebruiken in een haven zogenoemde walstroom. Deze vrij recente ontwikkeling voorkomt dat schepen hun eigen aggregaten gebruiken die op zware stookolie draaien. Maar volgens Bøe zouden havens juist moeten draaien op de stroom die wordt opgewekt door de schepen die er aanmeren.
“Als we samenlevingen koolstofvrij willen maken, moeten we beginnen met een aantal essentiële componenten”, zegt Bøe. Het kortetermijnplan van Core Power is om werkende MSR’s te maken en die groene waterstof te laten produceren in drijvende energiecentrales over de hele wereld. Het langetermijnplan is om MSR’s op containerschepen te laten varen. Deze zouden genoeg energie opwekken om niet alleen hun eigen voortstuwing aan te drijven, maar mogelijk ook in alle energiebehoeften te voorzien van de havens waar ze aanmeren.
Na de binnenvaart nu ook zeeschepen aan de stekker in Rotterdam
Toch blijft de veiligheidskwestie bij kernenergie een grote rol spelen. Sommige wetenschappers wijzen erop dat de nucleaire brandstof zeer corrosief en uiterst gevaarlijk is als het afkoelingsproces wordt onderbroken. Hoewel de brandstof al vloeibaar is (en dus geen “nucleaire meltdown” kan veroorzaken), stellen critici verder dat het kernafval ook nog steeds een probleem is.
Bøe gelooft dat Core Power een oplossing voor deze problemen heeft gevonden in de MSR’s die zij aan het bouwen zijn. Zij hebben de brandstof en de koelvloeistof gecombineerd, wat betekent dat het ene niet zonder het andere kan. Dit voorkomt oververhitting en mogelijke explosies. “Bij een ongeluk verandert de brandstof in steen”, legt Bøe uit. “Het blijft omsloten door de motor.” Het betekent ook dat de brandstof niet uit de reactor kan sijpelen of eruit kan worden gehaald om een kernwapen mee te maken.
Het is tijd voor een radicale innovatie
Mikail Bøe, CEA Core Power
De MSR’s die Core Power bouwt zijn ook zeer efficiënt en hergebruiken het grootste deel van hun eigen afval. Ter vergelijking: er is één gram brandstof nodig om 24 megawattuur op te wekken. Dat is ongeveer wat vier huishoudens in een jaar verbruiken. De kleine hoeveelheid restafval die overblijft, wordt in een container gedaan en veilig opgeborgen.
Barriers to entry
Dit betekent niet dat men niet sceptisch mag blijven tegenover deze innovatie. Kernenergie heeft altijd te kampen gehad met hevige kritiek, die bij elk ongeval opnieuw oplaaide. Aan de andere kant noemen sommigen het de veiligste manier om elektriciteit te maken.
“Mensen in de energiesector zijn er ofwel ideologisch tegen, ofwel ideologisch voorstander van,” zegt Bøe. De belangrijkste reden om de wenkbrauwen op te trekken is dat er nog nooit een MSR is gebouwd – laat staan dat er een gebruikt wordt voor de aandrijving van een vrachtschip.
Maar het is een route die het bekijken waard is, gezien de groeiende behoefte aan schone energie. Kernenergie is krachtig en neemt veel minder ruimte in beslag dan zonne- of windenergie. Het afval is misschien vluchtiger, maar geen enkele energiebron is 100 procent schoon.
Bøe: “De urgentie is groot. Dit is de tijd van radicale innovatie.”
Het proof of concept van Core Power moet begin 2025 klaar zijn. Ze verwachten tegen het einde van het decennium een marktrijp product te hebben.
Ook interessant: Kleine kerncentrales zijn in opmars
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
